Саас сибикитэ билиннэ. Сотору тас таҥаспытын харайар, ыраастыыр түбүккэ түһүөхпүт.
* * *
Үчүгэй хаһаайка саас буолла да, кыһыҥҥы атах таҥаһын ыраастаан, тэбээн-сахсыйан “сынньалаҥҥа” кичэйэн бэлэмнээн уурар. Оттон сорох киһи ыскаап түгэҕэр тэбэн кэбиһэн баран, тымныы түстэҕинэ дьэ өйдөөн, этэрбэһин быыл-бөх быыһыттан ороон таһаарара – баар аҕай суол. Арай унтуугун кэтээри гыммытыҥ: түүтэ саккырыы сылдьар, онон-манан тараҕайданан хаалбыт. Ол аата, унтууҥ сайыны быһа моль “идэһэтэ” буолбут, маны моль “сылаас дьиэ” оҥостубут, өлгөм сымыытын эйиэхэ күндүлээн хаалларбыт. “Бабат” диэн саҥа аллайа түһээт, ылан таһырдьа кыыратабыт... Ол эрээри быраҕарга төрүт ыксаама. Үчүгэйдик сирийэн көр. Бастаан таһырдьа таһааран тоҥор. Онтон кытаанах суокканан хаарга булкуйа-булкуйа, дэлби тэбээ, сахсый, моль сымыыттарыттан босхолоо. Бу этэрбэһи, баҕар, кэппэтэргин да, көтүрэн чөл өттүн туһаныаххын сөп.
Этэрбэскин үчүгэйдик харайбыт буоллаххына, моль сиэбэтэҕинэ, уллуҥун өйдөөн көр. Чарааһаабыт эбэтэр кэлтэччи элэйбит буоллаҕына, саҥалыы уллартарарга тиэтэйимэ. Саҥалыы уллартардахха, этэрбэс кээмэйэ кыччыырын умнума. Онон, абыраҕы эрэйбэт буоллаҕына, “рантытыгар” эрэ диэри көтүрэн баран саҥалыы уллартарар судургу, сыаната да чэпчэки буолар. Унтууну саҥардарга аҥаардас билэтин эрэ да уларытыахха сөп. Сыл аайы саҥа курдук көстүө. Билэ икки ардыгар нуорка эбэтэр мутуон кыбытан биэрэр хайаан да наада. Оччоҕо этэрбэс түүтэ соҥҥо аалыллан тараҕайданыа суоҕа.
* * *
Фетр уонна велюр – натуральнай түү таҥастар. Онон, хас да сыл кэтэр гына үчүгэйдик харайыллыахтаах. Фетры – хоруолук уһун, оттон велюру хоруолук кылгас ньуолах түүтүттэн оҥороллор. Кэтиллибэт кэмигэр уураргытыгар үчүгэйдик ыраастааҥ. Оччоҕо эрэ кэлэр сырыыга кэтиэххэ сөп буолар. Оннук гымматахха, моль сиир. Аан бастаан пылесос саамай кыра суоккатын кэтэрдэн баран быылын, сыыһын ыраастаныллар. Онтон антистатигынан ыһан баран, сымнаҕас таҥас суоккатынан “ворсун” көннөрүллэр. Эргэрбит фетр эбэтэр баархат сэлээппэни паар үрдүгэр тутан ворсун туруоруллар. Куурбутун кэннэ суокканан тараан көннөрүллэр. Замша бэргэһэни, атах таҥаһын ыраастыыр тэрилинэн сотуохха сөп. Өҥүн сүтэрбит таҥаһы арыый да тупсарар сыалтан итии паарга тута түһүҥ. Замша таҥастан бээтинэни уунан сууйар сатаммат. Уу иҥэн, бээтинэ ордук көстөр буолар.
* * *
Бэргэһэлэр, саҕалар киртийбит, сыанан лабайдаммыт, лаҕыыр курдук буолбут миэстэлэригэр тальк бороһуогун таммалатабыт. Аргыый аалан түүтүн тириитигэр диэри ыраастыыбыт. Онтон тириитин илиппэккэ эрэ уунан сууйан ылабыт, уутун түү сытар өттүгэр ыытабыт. Түүтүн утары сууйуу – сыыһа. Онтон сахсыйан уутун тэбиибит уонна хатарабыт. Улаханнык киртийбит түүлээҕи сииктээх опилканан аалан ыраастыыллар. Бу түбэлтэҕэ опилканы бэнсиининэн илитэр ордук. Маннык гынан баран тириини уонна кытаанах түүлээҕи ыраастыыллар. Сырдык эбэтэр маҥан өҥнөөх түүлээҕи мааннай куруппанан ыраастыыллар. Куруппаны кута-кута, илиигитинэн төттөрү-таары аалаҕыт, ол кэннэ тэбээн иһэҕит. Улахан кирдээх буоллаҕына, хас да төгүл ыраастыыгыт. Барбатах бээтинэлэри бэнсииннээх тирээпкэнэн аалан биэрэҕин. Маннык ыраастаан баран, хайаан да хортуоппуй крахмалынан аалыҥ. Кыратык сытыара түһэн баран, тэбээн кэбиһэҕит. Түүлээх ыраастанна! Аны билигин саҥатыгар түһэн кырымаҕа эрэ кылбачыйыан наада. Онуоха түүлээҕи глицерининэн эбэтэр уксууһунан илитэбит уонна хатарбакка испиирдээх тирээпкэнэн сотобут. Ол кэннэ тарыыбыт (каракуль уонна кылгас цигейка таҥастары инчэҕэйигэр тарыыр сатаммат).
Бэлэмнээтэ Диана КЛЕПАНДИНА.
