Киир

Киир

Иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэ(ИБЭ) үлэһиттэригэр көмө

А

Абсолютный чемпион – Муҥутуур кыайыылаах

Агрессивное поведение – Суостаах быһыы

Активный – Көхтөөх

Апелляционное жюри – Ааһынар дьүүл

Арбитр – Түһүлгэ дьүүлдьүтэ

Атака – Кимэн киирии

Б

Бег с барьерами (барьерный бег) – Харгыстаах сүүрүү

Бег трусцой – Бэдьэйэн сүүрүү

Беговая дорожка – Сүүрэр суол

Бодибилдинг – Бодобул, бодибилдинг

Бокс – Буокса

В

Ветеран – Бэтэрээн

Взвешивание – Ыйааһыннаныы

Внимание – Болҕой, болҕойуҥ

Внимание! Старт – Бэлэм! Чэ!

Возрастные группы – Сааһынан бөлөх

Возрастные категории – Сааһынан араарыы

Волонтер – Үтүө көмөһүт

Волонтерство – Үтүө көмө

Воля – Дьүккүөр

Врач – Эмчит

Врач спортивный – Күрэс эмчитэ

Время – Бириэмэ

Время дополнительное – Эбии бириэмэ

Г

Гибкий – Имигэс

Главный – Бас, сүрүн

Главный секретарь – Бас суруксут

Главный судья – Бас судьуйа

Гребля – Эрдинии

Грести – Эрдин

ГТО – Көмүскэлгэ, үлэҕэ бэлэммин (КҮБ)

Д

Дистанция – Уһуна

Доска упорная для мас-рестлинга – Тэбилик мас

Дыхание – Тыыныы

Дерзкий – Харса суох

Достижение – Ситиһии

Достойный – Дьоһун

ДЮСШ (детско-юношеская спортивная школа) – оҕо-ыччат күрэһин кыһата

Ж

Женский вид спорта – Дьахтар күрэһин көрүҥэ

Жеребьевка – Сэрэбиэй

Жим – Анньыы

З

Завершение – Түмүктээһин

Задание – Сорудах

Закисление мышц – Былчыҥ көһүйүүтэ

Зарядка – Сэрээккэ

Заступ – Дьурааны кэһии

Защита – Көмүскэнии

И

Изнуренный – Сэниэтэ эстибит

Инструктор – Такайааччы

Интервал – Икки арда

Испытание  – Тургутуу

Итог – Түмүк

К

Кандидат в мастера спорта – Күрэс маастарыгар хандьыдаат

Капитан – Хапытаан

Качаться (в тренажерке) – Хачайданыы

Контратака – Утары кимии

Красная карточка – Кыһыл бэлиэ

Л

Лидер – Тумус киһи

Линия (спорт) – Дьураа

Лично-командное первенство – Биирдиилээн уонна хамаанданан бастыыр иһин күрэхтэһии

М

Мастер спорта – Успуорт маастара, күрэс мургуна

Метание – Быраҕыы, кыыратыы

Метание аркана – Маамыктаны быраҕыы

Метание копья – Үҥүүнү кыыратыы

Меткий – Бэргэн

Многоборье – Дэгит күрэс

Многоборье якутское – Саха дэгит күрэһэ

Многоборье северное – Хотугу дэгит күрэс

Молодежный спорт – Ыччат күрэһэ

Молодежь – Ыччат

Мотивация – Көҕүлээһин

Мощный – Модун

Мужской спорт – Эр дьон күрэһэ

Н

Нагрузка – Ноҕурууска

Ничья – Тэҥнэһии

О

Одолеть, одолевает – Баһыйан иһэр, баһыйа тутар

Отборочное соревнование – Сүүмэрдиир күрэхтэһии

Отжимание – Анньыныы

П

Паника – Уолуйуу

Пассивный – Нэс, көҕө суох

Пауэрлифтинг – Күүс күрэс, пауэрлифтинг

Перерыв – Сынньалаҥ

Перчатки боксерские – Буокса бэрчээккэтэ

Плавание – Харбааһын

Планка – Туорай

Подтягивание – Тардыныы

Поединок – Күөн көрсүү

Попытка – Холонуу

Правила – Быраабыла

Предположение – Сабаҕалааһын

Предупреждение/Замечание  – Сэрэтии

Пресечение – Бобуу

Прессинг – Ыгыы

Прием – Албас

Призер – Үрдэллээх

Приседание – Чохчойуу

Программа – Тускул

Проект – Барыл

Профессионал – Идэтийбит

Профессиональный боксер – Идэтийбит боксуор

Профессиональный борец – Идэтийбит тустуук

Профессиональный судья – Идэтийбит судьуйа

Прыжок в высоту – Үрдүгү ыстаныы

Прыжок в длину – Уһуну ыстаныы

Прыжок с места – Оннуттан ыстаныы

Прыжок с шестом – Ураҕастаах ыстаныы

Прыжок тройной – Үс хардыылаах ыстаныы

Пулевая стрельба – Буулдьанан ытыы

Пульс – Сүрэх тэбиитэ

Пьедестал – Үрдэл

Р

Разбег – Тэтим ылыы

Разминка – Имитинии

Разогрев – Сылыйыы

Растяжение мышц – Былчыҥ уунуута

Реакция – Хардарыы

Результат  – Түмүк/көрдөрүү

Рекорд – Чыпчаал ситиһии (көрдөрүү)

Релаксация – Налыйыы

Риск – Сэрэх

Рывок – Түллүү, түһүнүү

С

Свисток – Чуһуурба

Секретарь соревнований – Күрэхтэһии суруксута

Синий / Красный пассив – Күөх/Кыһыл нэс

Состязание – Куоталаһыы

Спартакиада по национальным видам спорта “Игры Манчаары” – Күрэс төрүт көрүҥнэригэр “Манчаары оонньуулара"

Спорт – Успуорт, күрэс

Спортзал – Күрэс саалата

Спортивная арена – Күрэс түһүлгэтэ

Спортивная сфера – Успуорт/күрэс эйгэтэ

Спортивная ходьба – Күрэс хаамыы

Спортивная школа – Күрэс кыһата

Спортивное состязание – Күрэстэһии

Спортивный инвентарь – Күрэс тэрилэ

Спортсмен – Күрэсчит

Спотыкаться (ошибаться) – Бүдүрүй

Спринтер – Кылгасчыт

Средства массовой информации (СМИ) – Иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэ (ИБЭ)

Срок, назначенное время – Болдьох

Стайер – Уһунньут

Стрельба из лука – Оҕунан ытыы

Стремление – Дьулуур

Стресс – Тууйуллуу

Судейская коллегия – Судьуйа сүбэтэ

Судья – Судьуйа

Схватка – Хапсыһыы

Т

Тело – Эт-сиин, бодо

Темп – Тэтим

Техника безопасности – Дэҥтэн сэрэхтээх буолуу

Толчок – Тэбинии, анньыы

Торжественное награждение – Өрөгөйдөөх түмүк

Травма – Эчэйии

Тренажёр – Эрчимэл

Тренер – Дьарыктааччы, тириэньэр

Тренировка – Дьарык

Трико – Түрүкүө

У

Удалец (смельчак) – Бөтөс

Упражнение – Эрчиллии

Усердие – Дьаныар

Ф

Фаворит – Чулуу, бастыҥ

Фальстарт – Урут түһүү

Х

Ходьба – Хаамыы

Ч

Челночный бег  – Төттөрү-таары сүүрүү

Чемпион – Чөмпүйүөн, кыайыылаах

Чемпион абсолютный – Муҥутуур кыайыылаах

Ш

Шест – Ураҕас

Э

Эстафета – Түһүмэхтээх сүүрүү

Этап – Түһүмэх

Ю

Юноши – Үүнэр ыччат

Юношеский спорт – Үүнэр ыччат күрэһэ

Я

Якутская вертушка – Тутум эргиир