Арина Степаны кытта саҥа олорон эрэллэр. Иккиэн олох аһыытын-ньулуутун билбит дьон, урукку олохтоохтор, арахсыбыттар. Кырдьар сааска кэлин, чэй да иһэр киһи наада диэн санааттан, улахан таптала да суох көннөрү өйдөһүүттэн, бииргэ олох олорон көрөргө сананнылар.
Ол эрээри, биир санаа Аринаны үүйэ-хаайа тутар. Оҕолорум кииринньэҥ киһини ылыныахтара дуо диэн. Номнуо улаатан эрэр обургу оҕолор билигин саамай «переходной» саастара, онон, ийэ киһи долгуйара да оруннаах.
Степан үлэһитинэн үлэһит киһи, арыгыны мээнэ испэт. Ол эрээри, кытаанах соҕус майгылаах курдук. Эттэ да бүттэ, киниэнинэн буолуохтаах диэн. Соҕотох ийэ уола. Сороҕор, атын дьон санаата баар диэни ол иһин билиммэт.
Дьиҥэр, дьүөгэлэрэ этэ сатаабыттара: "Улаатан эрэр оҕолордоох дьахтарга киирии эр киһи наадата суох. Кыра, аҕыйах саастаах оҕоҕо үчүгэй. Аҕам диэн сөп. Улааппыт оҕолор в штыки ылыныахтара. Улаатан туһунан бардыннар. Оччоҕо, олоххун налыччы оҥостуон буоллаҕа", - диэн.
Оттон Арина дьахтар сиэринэн олоҕун эмиэ оҥостуон баҕарар. Өссө эбии оҕолонуон, толору дьиэ кэргэннэниэн саныыр.
Бүгүн Ыстапаан баахтаттан кэллэ. Ас-үөл бөҕө тарта. Оҕолорго суши, пицца сакаастаата. Уонна киэһэ иккиэн эрэстэрээннии бардылар, «ужин на двоих» буолла. Үчүгэйин. Дьол диэн маннык буоллаҕа...
Ыстапаан Анаабырга сылдьыбыт доҕоро-атаһа элбэх. Сарсыныгар хара сарсыардаттан төлөппүөнэ оргуйа олордо. Бүгүн саунаҕа көрсөллөр үһү. Сезон бүппүтүн сууйаллар, онтон устунан хаайтарбыт тыыннарын таһаара "зодилыы" барарга сананаллар. "Имеем право, кыһыны быһа туундараҕа үрүҥ харахпытын өрө көрбөтөх дьон", - дэһэллэр.
Оттон Ыстапаан: «Ээ уолаттар, мин саҥа эмээххиннэммит киһи, бээ, тохтоон эрэрим дуу, кэбис» - диэбитэ. Онуоха, Басхай диэн аллар атаһа: «Ээ, па бу да киһи өрүөл, ама подкаблучник буоллуҥ дуо? Уолаттаргын көрүүй, орёллар сылдьаллар дии, хастыы да алименнаахтар … дииллэр дьахтарга, эн да эмиэ оннук буолуохтааххын көҥүл киһи, өрөй-чөрөй өрүөл оҕото, без никаких но!».
Онон, мөлтөх киһи курдук көстүмээри, Ыстапаан бүгүн уолаттарын кытта «встречалыы» барар буолла.
Арина, киһитэ бүгүн киэһэ ханна эрэ уолаттарын кытта көрсө барарын төһө да сөбүлээбэтэр, ыытарыгар тиийдэ. Ама билиҥҥитэн эр киһини хаайдаҕай? Хайа, сөбүлүө суоҕа дии, баран хаалыа...
Ыстапаан түүнү быһа кэлбэтэ. Сарсыарданан кур холуочук кэлэн, аттыгар сытынан кэбистэ. Өссө биир хоноһолоох.
- Ээ бу хоту дойду хоһууна, куоракка аймахтара суох, бэйэтэ көрдөһөн кэлистэ. Туох эрэ аймахтардаах үһү да, онно холуочук тиийдэҕинэ бырааттара кырбыыллар үһү. Ариш, бу олох өлөр атаһым, Анаабырга биир хоско олорбуппут, биир иһиттэн аһаабыппыт, баһаалыста Миисэни хоннор, - диэтэ.
Арина биллэн турар ыҥырыллыбатах ыалдьыты сөбүлээбэтэ да хайыай. «Наглость – второе счастье» диэн маны этэн эрдэхтэрэ. Миисэ наглай киһи эбит дьэ.
Түүнү быһа хоноһолоро ырыа ыллаан, онтон хотуолаан, утуппата. Оҕолор Сашалаах Вика сыры-сыллатааҕы улаатан эрэр үрдүкү кылаас оҕолоро, уулара букатын көттө. Бу ийэлэрэ туох киһитин дьиэҕэ киллэрэн, эрэйдэрин эрэйдээн эрдэҕэй? Оҕолоруттан ыйыппакка даҕаны. Аны ол киһини таһырдьа үүрүөҕүн киһитин аллар атаһа үһү.
Хоноһо Миисэ хомуллар кыра дьыбааҥҥа сытан, хотуо оҥорон барытын кэбилээтэ. Сарсыныгар туран, бырастыы да диэн көрдөспөтө. Хата, салгыы абырахтаннылар, ырыа тойук буоллулар. Оҕолор ууларын хаммакка туран, уку-сакы оскуолалаатылар.
Арина туран оҕолорун атааран баран, бу дьон үрдүгэр саба түстэ, түүнү быһа утуппатахтарын эттэ, маннык салгыы быһыыланар буоллахтарына, тахсан баралларыгар көрдөстө.
Онуоха, Ыстапаан номнуо улахан холуочук остуолу сутуругунан сырбатта: "Дьахтар, эн ол-бу диэн саҥарыма! Миисэ мин табаарыһым! Хоту биир иһиттэн аһаабыппыт, кыһалҕа бөҕөнү көрсүбүппүт. Сирэҕэс дьахтара, өссө туох эмит диэн мыык диэн көр эрэ, таһырдьа ылан элитиэм!".
Арина соһуччута бэрдиттэн мах бэрдэрэн, биир кэм таалан турда, онтон сирэйин илиитинэн саба туттаат, хоһугар сүүрдэ. Кини урукку эрэ да маннык киниэхэ куолаһын соноппотоҕо, мордьооттооботоҕо. Буруйа диэн атын дьахтары таптаан, туох да айдаана-куйдаана суох малын хомунан, тахсан барбыта эрэ. Онно Арина сороҕор бэйэтин да буруйданар. Сымнаҕас киһиэхэ өрө баран арыт бэйэтэ наһаалыыр этэ, кыра аайы айманан, атын дьоҥҥо ымсыыран, атаахтаан, мунньараҥнаан, аһара барыталыыра. Ол түмүгэ тугуй? Бу дьиэтигэр билигин илэ абааһыны киллэрбит. Дьахтар урукку олоҕун санаан, аһыйан, уйадыйан, эмискэ кэлбит харах уутун туора сотунна. Урукку кэргэнэ Мичил билигин төһө эрэ дьоллоохтук олорор, кини билиҥҥи ойоҕор ымсыыра санаата. Нарыйа диэн ааттаах быраас дьахтар, Арина оҕолоругар наһаа үчүгэйдик сыһыаннаһар. Хоннорор, хайыыр. Оҕолор онно кыра балтылаахтар өссө. Бары күннэрэ-ыйдара онтон тахсар. Бэл, ол Нарыйа, кэргэнин оҕолоругар сылаас баайыы кофта тигэн биэрбитэ ээ. Үчүгэй да дьахтарга түбэһэн олорор Мичил!
Санаатын ситимин ордоотуур хаһыы быста.
- Ээй, Аришаа, кэ-ээл манна, биһигини кытта олор, составь компанию!
Ону кытта хабараан алларастаан күлүү дьиэни биир гына ылла. Таах сибиэ, таах сибиэ ыксаан, дьүөгэлэр тылларын истибэккэ...
Күнүс оҕолор оскуолаттан кэллилэр. Арина үлэтигэр. Ыстапаан хоноһотунаан дьыбааҥҥа муннулара хаһыҥыраан, муораҕа тиийбит.
Оҕолор, бэйэлээх бэйэлэрин дьиэлэригэр туох эрэ туора, уоруйах дьон курдук сыбдыйан киирдилэр. Аата сүрүн! Ханнык эрэ туора дьээдьэ киирэн, бу иннинэ чуумпутук да олорбут олохторун ыста!
Ноутбуктарынан дьиэтээҕи үлэлэрин оҥоро олордохторуна хосторугар биирдэ соҕотохто Ыстапаан баар буола түстэ.
- Көлөөктөр, компьютер абааһылара, ыл туруҥ, аскытын астаан, папа аччыктаата!
Оҕолор соһуйуу бөҕөтүн соһуйдулар. Ханнык папа? Бу киһи дуо?
- Биһиги бэйэбит аҕалаахпыт ээ! - Вика хата чобуотук хардарда.
- Ты, малявка, улахан дьону кытта вообще аахсыма! - Ыстапаан кыыла турбута сүр, оҕоҕо хааннааҕынан көрбүтүнэн ынан кэллэ.
- Наһаалаама эрэ, эн! Үрдүк уҥуохтаах, хатыҥыр Саша балтын бүөлээн, үскэл, доруобай, эт лахса эр киһи иннигэр турунан кэбистэ.
- Щенок, бар мантан! – диэн, уолу туора садьыйан истэҕинэ, уол илиини туора илгээт Ыстапааны кулгаах тааска маҕайа түһээт, сырбатан саайда! Итирик киһи муостаҕа күр гына охтон түстэ. Куухунаттан дьахтар курдук ньарылаабытынан, Миисэ сүүрэн кэллэ. Оҕолор кинини үлтү хаһыытаан үүрдүлэр, киһи эрэ буоллар, таҥнан куотта.
Оҕолор полиция ыҥырдылар. Буруйдааҕы тутан илдьэ бардылар.
Арина киэһэ үлэтиттэн кэлбитэ, дьиэтэ күөдэл-таһаа. Киһитэ суох. Дьиэ иһэ барыта кураанах бытыылка, окурок. Оҕолор туох буолбутун барытын кэпсээтилэр.
- Ийээ, ити киһи биһигиттэн бардын, бэйэбит да үчүгэйдик олоруохпут...
Чаҕыл
