Быйыл ахсынньы аам-даам тымныы биир күнүгэр Дьокуускайга Василий Степанович Винокуров-Хотугу Саха “Дьылҕам миэнэ – олоҕум оҥкула” диэн автобиографическай кинигэтин сүрэхтэниитэ буолла. Тэринэн-тэринэн бараммын, хомойуох иһин, үлэбинэн кыаллыбаккабын, ити үөрүүлээх түгэни бэлиэтээһиҥҥэ тиийбэтим. Онон тыл этэргэ бэлэмнэммит санааларбын дьон ааҕан билистин диэн санаалаах суруйарга сананным.
Василий Степановиһы кини Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтигэр миниистир Айаал Иванович Степановка наукаҕа көмөлөһөөччүнэн ананан кэлиэҕиттэн билбитим. Кини сопхуос үлэтин бары бэрээдэгин тус үлэлээн ааспыт, сопхуоһу салайбыт, ол үлэлии сылдьан наукаҕа дьоҕурунан өссө эдэр специалистыыр кэмигэр Бүтүн Союзтааҕы тыа хаһаайыстыбатын сүөһүтүн иитиигэ уонна генетикатыгар научнай-чинчийэр институт Верхоянскай оройуонунааҕы тирэх пуунун старшай научнай сотруднигыттан Саха сирин тыа хаһаайыстыбатын научнай-чинчийэр институтун генеральнай директорыгар тиийэ үүнэн тахсыбыт. Урутаан эттэхпинэ, министиэристибэҕэ кини үлэлээбит кэмигэр наука чинчийиитэ производствоҕа туһаныллар, туттуллар түгэнэ, үлэни наукаҕа тирэҕирэн ситэрэр үлэ даҕаны, үбүлээһин да балайда биллэн-көстөн, туһата улаатан барбыта.
Ити кини министиэристибэҕэ ананан кэлэригэр мин өрөспүүбүлүкэ биир тутаах министиэристибэтигэр саҥардыы үлэлээн эрэбин, тыа хаһаайыстыбатыгар соччо билиим да, опытым да суох. Арай Василий Степанович хара кэлиэҕиттэн, тоҕо эрэ, миигин кытта уһун-уһуннук кэпсэтэр, элбэҕи сүбэлиир, үөрэтэр. Ол төрдө бу иннинэ үлэлээбит “Саха сирэ” хаһыат кылаабынай редактора, биир дойдулааҕым Василий Васильевич Кириллин барахсан Василий Степановичка миигин болҕомтоҕо ылан, куратордаа диэн көрдөспүтүгэр эбит. Онон икки улахан опыттаах, ытыктыыр дьонум кынаттарын анныгар сэниэ, кыах ылан үүнэн тахсыбыт махталлаахпын.
Өссө министиэристибэҕэ үлэлиир кэмигэр Василий Степанович бу кинигэтин иһигэр иитиэхтээн, дьаарыстана, хомуна, билэрин, суруйуохтааҕын бэрээдэктии сылдьыбыта. Кинигэҕэ киирбит биир дойдулаахтарын, биир идэлээхтэрин, араас түгэннэри оччолорго даҕаны чуо-бааччы кэпсиирэ, кэлин кинигэ оҥорон таһаарбыт киһи диирэ. Дьэ ол санаатын ситэрэн, дойдутугар урут-уруут олорон ааспыт дьоһун-мааны кырдьаҕастарын, таптыыр төрөппүттэрин, ытыктыыр бииргэ үлэлээбит, алтыспыт дьонун, Сахабыт сирин олоҕун, сайдыытын суолларын историческай суолталаах түгэннэрин, биирдиилээн чаҕылхай дьонун, салайааччыларын туһунан бу кинигэҕэ суруйбут.
Винокуровтар дьиэ кэргэттэрин аатыттан улуус Бочуоттаах гражданина Маргарита Егоровна Винокурова Өймөкөөн улууһун Олоҥхо ыһыаҕын бэлэмнээһин пуондатыгар анаан 100 тыһыынча солкуобай сэртэпикээтин тэрийэр кэмитиэккэ үөрүүлээх быһыыга- майгыга туттарда
Маннык суруйуулаах кинигэ элбэх диэхтэрэ сорохтор. Ол эрэн, Василий Степанович кинигэтин уратыта диэн – кини тус бэйэтин санаатын булгуруппакка, сөбүлээбэтэҕин аһаҕастык биллэрэн, ытыктыырын нарыннык иэйэн суруйбутугар сытар. Киһи эрэ барыта итинник – баары-баарынан, бэйэтин санаатын сайа суруйбат дии саныыбын.
Кинигэ өссө биир уратытынан бу айымньыны Василий Степанович олоҕун эрэллээх доҕоро, таптыыр, ытыктыыр кэргэнэ Маргарита Егоровна тэбис-тэҥҥэ олорон суруйбута, редакциялаабыта буолар. Маргарита Егоровна бэйэтэ эмиэ ураты дьылҕалаах, эдэр сааһыгар государственнай салайааччынан үлэлээбит, ааттаах-суоллаах педагог, биллэр-көстөр общественнай деятель, айар куттаах суруналыыс диэн ытыктанар киһи. Олорон кэлбиттэрин тухары, баҕар, кини өссө ситиһиилээх салайааччы дуу, талааннаах суруйааччы дуу буолуоҕун, иккис күөҥҥэ тутан, кэргэнин инники уган, өрө тутан олорон кэллилэр диэтэхпинэ, сыыспатым буолуо. Онон бу да түгэҥҥэ Маргарита Егоровна Василий Степанович олоҕун, үлэтин бүтүннүүтүн түмэн суруйбутун сыа-сым курдук тутан кинигэ буолан таҕыста.
Бу кинигэни болҕойон ааҕар киһи олох араас түгэннэригэр хайдах-туох дьаһанары, дьон-норуот туһугар эппиэтинэһи ылынары, олоххо дьаныардаах, дьулуурдаах буоларга, булгуруйбат бэйэ санаатын туруулаһары ааҕан билиэҕэ, холобур да оҥостуоҕун сөп дии саныыбын.
Онон күүстээх санаалаах буолан сэрии сылын оҕото самныбакка, баттаппакка олоҕун бэйэтэ салайыммытын, киһи-хара буолбутун, дьоһун, киэҥ суолун туһунан бу кинигэ кэпсиир.
“Өрүскэ биир да таас майгыннаспат” дииллэр. Дьон эмиэ оннук – майгыннаспат, бары тус-туһунан дьылҕалаах, олохтоох. Василий Степанович Винокуровы таһыттан көрдөххө, кыра, бүгүрү да буоллар, кыымы саҕар кыахтаах, дьону сырдыкка угуйар кутааны күдэпчилэтэр чокуур тааска холуубун. Кини чахчы оннук.
Махтанабын, Василий Степанович, кэмигэр миигин өйөөн, мунаахсыйар түгэннэрбэр наллаан быһааран, кэпсээн, сирдээн биэрбиккэр.
