Быйыл Бүтүн Арассыыйатааҕы Хомсомуол төрүттэммитэ 105 сыла бэлиэтэннэ. Ол чэрчитинэн, сэтинньи 9 күнүгэр М.К. Аммосов аатынан ХИФУ «Сэргэлээх уоттара» култуура киинигэр тапталлаах хаһыаппыт “Кыым” уочараттаах “Саныаҕыҥ, доҕоттор, ааспыты!” кэнсиэрэ «Ситим» медиа-бөлөх 20 сылыгар ананна.
Таһырдьаттан киирээппитин кытары, култуура уораҕайа кыһыл былакааттарынан, саарыктарынан киэргэнэн тоһуйда. “Кыымнар”, кэнсиэрдэригэр ох курдук оҥостон, үтүө үгэс быһыытынан хас биирдии киһини истиҥник көрүстүлэр. Харахха тута быраҕыллар өҥнөөх “Саныаҕыҥ, доҕоттор, ааспыты” диэн бэртээхэй ырыанньыгы бэлэх ууннулар уонна кыһыл лиэнтэни түөскэ ииллилэр. Фотозонаҕа хаартыскаҕа түһүү, коллекционердары кытта сэһэргэһии, атыы-тутуу бөҕө буолла. Ону сэргэ кэлбит дьон үҥкүүнү-битиини оройуттан туттулар. Хас биирдии киһи мантан туһунан эстетическэй дуоһуйууну ылла.
Бэлиэ тэрээһини режиссер Алексей Константинов туруорда, биллэр суруналыыстарбыт Эдуард Рудых уонна Татьяна Филиппова иилээн-саҕалаан ыыттылар. Кэнсиэри Галина Кривошапко аатынан Госфилармония симфоническай хора арыйда. Эҕэрдэ тылы Ил Түмэн бастайааннай кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Виктор Губарев, “Кыым” хаһыат сүрүн эрэдээктэрэ Иван Гаврильев эттилэр. Манна оччотооҕу кэм умнуллубат ырыаларын сахабыт эстрадатын бастыҥ ырыаһыттара, Госфилармония артыыстара, «Махсыым ыччаттара» ансаамбыл уонна да атыттар ылбаҕай ырыаларын бэлэхтээтилэр. СӨ норуодунай артыыһа, пародист Александр Бурнашев норуот тапталлаах ырыаһытын Эдьиий Марыынаны үтүктэн дьон ахтылҕанын таһаарда, сотору Опера уонна балет тыйаатырыгар буолуохтаах “Юбилейнай бенефиһыгар” ыҥырда. Оттон СӨ үтүөлээх артыыһа, норуот тапталын ылбыт чаҕылхай ырыаһыттарыттан биирдэстэрэ Анатолий Бурнашев Анастасия Варламова «Оҕо сааһым» ырыатын олус истиҥник уонна наҕыллык толордо, өссө салгыы а капелла ыллаан барыбытыгар үтүөкэн бэлэҕи оҥордо. Саала дохсун ытыс тыаһынан туолла. Маны сэргэ Үүнэр көлүөнэ тыйаатырын эдэр артыыстара, саха норуодунай суруйааччыта В.С. Яковлев – Далан “Дьикти саас” айымньытыттан инсценировка көрдөрөн, көрөөччүлэр куттарын таарыйдылар.
Кэнсиэр кэннэ биир дойдулаахпын көрсөн бэлиэ тэрээһин туһунан санаатын этэригэр көрдөстүм.
“Мин биэнсийэҕэ тахсан баран куоракка көһөн кэлбитим 12 сыл буолла. Дьокуускайга кэлээт даҕаны, күһүн, дьүөгэлэрбиттэн “Кыым” хаһыат тэрийэр кэнсиэрэ олус истиҥ уонна ураты буоларын истибитим уонна күн бүгүҥҥэ диэри көтүппэккэ сылдьабын. Маҥнай сылдьарым саҕана норуот тапталлаах артыыската Эдьиий Марыына барахсан мэлдьи баар буолара, кини ыллыы тахсарын туран эрэ көрсөрбүт уонна атаарарбыт. Биир үксүн кинини да көрөөрү барарым. Оттон “Кыым” хаһыат миэхэ өр сылларга олоҕум аргыһа буолар. Нэдиэлэ аайы кэтэһэн-манаһан ылан ааҕа сатыыбын. Хаһыат сүрүн эрэдээктэрэ Иван Гаврильев тылын-өһүн истэр олус интэриэһинэй буолааччы. Ону тэҥэ суруналыыстар үлэлэрин-хамнастарын туһунан истэр эмиэ үчүгэй буолааччы. Үгэс быһыытынан бачча сыл тухары кэнсиэргэ кэлбит ыалдьыттар олус бэртээхэй бэлэҕи ылаллар. Быйыл ырыанньык ылан өссө үөрдүм. Манна биһиги көлүөнэ ырыалара барыта бааллар. Сылын аайы фотозонаҕа үөрэ-көтө дьүөгэлэрбинээн хаартыскаҕа түһэбит. Кэнсиэр туһунан эттэххэ, элбэх киһилээх кэлэктииптэр кытыннылар. Манна элбэх жааныр баара кэрэхсэбиллээх. Ол курдук, Нам улууһуттан «Махсыым ыччаттара» диэн ансаамбыл эр бэрдэрэ ыллаабыттарын олус биһирээтим. Умнуллубат эдэр сааспыт ырыаларын барытын ыллаһан, үҥкүү-битии буолан, тыыммытын таһааран кэллибит. Кыра да кэмҥэ буоллар, эдэр сааспытыгар төнүннэрэ сылдьыбыттарыгар тапталлаах хаһыаппыт “Кыым” үлэһиттэригэр барҕа махталбын биллэрэбин. Кэлэр кэмнэргэ өссө даҕаны тэрийэ туралларыгар баҕарабын” – диэн куорат олохтооҕо Надежда Софроновна Николаева санаатын үллэһиннэ.
Кэнсиэри сырдатта Артем Осипов.
