1991 сыллаахтан Арассыыйа олохтоохторо бэрэсидьиэммитин 7 төгүл таллыбыт. Быйыл – ахсыспыт. Саҥа кэмҥэ, тутулга киирэн баран, 1991 сыллаахха, бастакы бэрэсидьиэммитин судаарыстыбаны 5 сыл салайарга болдьохтоон талбыппыт. Онтон 1996 сыллаахтан салайыы болдьоҕо 4 сыл буолбута. Ити кэннэ, 2012 сылтан – 6 сыл.
БЫЫБАР-2024
Быйыл Арассыыйа Федерациятын бэрэсидьиэнин быыбара “элбэх күннээх куоластааһын” быһыытынан ыыталлар – кулун тутар 15, 16, 17 күннэригэр. Бүгүҥҥүттэн дьиҥ таһымнаахтык саҕаланна.
БЫЫБАРЫ КИМНЭЭХ ТЭРИЙЭЛЛЭР?
Арассыыйа бэрэсидьиэнин быыбарын Саха өрөспүүбүлүкэтигэр 3 таһымнаах быыбардыыр хамыыһыйа тэрийэр:
– СӨ Киин быыбардыыр хамыыһыйата;
– 35 территориятааҕы быыбардыыр хамыыһыйа (ТИК);
– 811 быыбардыыр учаастак, ол иһигэр 790 мэлдьи баар уонна 21 быстах кэмнээх.
Барыта 6 934 киһи үлэлиир.
САХА СИРИГЭР ХАС БЫЫБАРДААЧЧЫ БААРЫЙ?
2024 сыл тохсунньу 1 күнүнээҕи туругунан, Саха сиригэр барыта 638 429 быыбардааччы баар. Онтон:
– 18 – 35 саастааҕа – 33%
– 36 – 59 саастааҕа – 43%
– 60-тан үөһээ саастаах – 24%
Аан бастакытын быыбарга кыттааччы – 5 478.
КУОЛАСТЫЫР БҮЛҮТҮӨН АХСААНА
Саха өрөспүүбүлүкэтигэр барыта 641 600 быыбардыыр бүлүтүөн бэчээттэннэ. Ол иһигэр:
Бастаан, ол эбэтэр 2024 сыл олунньу 12 – 15 күннэригэр – 439 300 бүлүтүөн.
Иккис сырыыга, 2024 сыл олунньу 26 – 29 күннэригэр – 202 300. Ол иһигэр 115 000 КОИБ-ка тутуллар анал бүлүтүөн.
БҮЛҮТҮӨН КӨМҮСКЭЛЭ
Куоластыыр бүлүтүөн хас да таһымнаах көмүскэллээх. Ол иһигэр хас биирдии бүлүтүөн куопуйалыыртан харыстыыр голографичекай көмүскэл мааркалаах буолар. Итинник ньыма төрдүс төгүлүн туттуллар. Бу иннинэ 2011, 2016 сс. Госдума уонна 2012 с. бэрэсидьиэн быыбарыгар туттуллубуттара.
Итини таһынан, сиэйпэ-пакеттары көмүскүүр анал мааркалар бааллар. Саха сиригэр 15 400 оннук анал маарка оҥоһуллан кэлэн, УИК-тарынан тарҕаммыт. Сиэйпэ-пакеттар кулун тутар 15 уонна 16 күннэригэр туттуллуохтара. Олорго куоластыыр дьааһыктартан уонна урналартан ылыллыбыт бүлүтүөннэр куолас ааҕыыта буолуор диэри (кулун тутар 17 күнүгэр 20.00 ч. кэннэ) хараллыахтара.
КЭТЭЭН КӨРҮҮ
Саха сиригэр 283 быыбардыыр учаастак үлэтин-хамнаһын, онно буола турар быыбар хаамыытын иккилии камера көмөтүнэн онлайн кэтээн көрөллөр. Атын учаастактарга видеофиксатордор үлэлииллэр. Итини таһынан, үгэс курдук, бары учаастактарга хандьыдааттар, баартыйалар уонна Уопсастыбаннай палаата бэрэстэбиитэллэрэ кэтээн көрөллөр.
Бэй.кэр.
