Светлэй индустриальнай техникумун бастакы хараҥаччыларын 10 сыла

Светлэй индустриальнай техникума – МРТК салаата(филиала). Манна идэ ылбыттар хамнастаах үлэҕэ киирэллэр.Билиҥҥи эдэр киһи тимиргэ сыстҕас үлэлэри, электриканы, сыбаарканы, массыынаны баһылыыра тоҕоостоох диэн ыччаттары ыҥырабын.Оробуочай идэлээхтэр гуманитарнай хайысхаларга үөрэммиттэр курдук эрэйдэниэхтэрэ суоҕа диэн эрэнэбин.

СИТ сүҥкэн дьыаланы ситиһэр

Саха сирин ыччатын бырамыысалыннаска бэлэмнээhин дьыалатыгар Светлэй техникума уhулуччу оруоллаах.Урут саха муннун быктарбат тэхиньиичэскэй идэлэригэр, үлэhиттэри бэлэмниир маннык техникум тарбахха баттанар.  Техникум 2008 сылтан 2018 сылга диэри норуот хаhаайыстыбатын тыын салааларыгар, бырамыысалыннаска аналлаах 700-тэн тахса үлэhити бэлэмнээтэ.

Светлэй индустриальнай техникума «Электроснабжение», «Электрические станции, сети и системы, «Теплоснабжение и теплотехническое оборудование», «Монтаж и эксплуатация оборудования и систем газоснабжения», «Релейная защита и автоматизация электроэнергетических систем», «Технология воды, топлива и смазочных материалов на электрических станциях», «Пожарная безопасность», «Монтаж, наладка и эксплуатация электрооборудования промышленных и гражданских зданий», «Монтаж и техническая эксплуатация промышленного оборудования в электроэнергетике» диэн идэлэргэ устудьуоннары уhуйар.  

Тохсус кылааhы бүтэрбит ыччаттар 3 сыл 9 ый, 11-с кылаас кэнниттэн – 2 сыл 10 ый техникумҥа үөрэнэллэр.

СИТ бүтүн Арассыыйа үрдyнэн 100 бастыҥ үөрэх кыhаларыттан биирдэстэринэн буолар.

Светлэй техникумун бүтэрбит уолаттар уонна кыргыттар бу сылларга Мииринэй, Ньурба ХБКларыгар, «Алмазтехмонтажка», «Алмазэлектромонтажка», «Якутскэнергоҕа», ПТВСка, кэлин ниэп-гаас тэрилтэлэригэр – «Роснефтькэ», “АЛРОСА-Гааска”, ордук табыллыбыттар “Сургутнефтегааска”, “Транснефтькэ” үлэлии кэлитэлээтилэр.

Хамнастаах сирдэри таба тайанан абыраннылар.

Бэйэлэрин ииттинэр, төрөппүттэригэр, урууларыгар үбүнэн-харчынан көмөлөһөр дьон буола үүннүлэр.Бырамыысалыннай тэрилтэлэри кытары социальнай бииргэ үлэлээhин хайысхата сайдар.Ол чэрчитинэн, ЗЭС(«Якутскэнерго» АХ), «Бyлyy ГЭС-3»(Светлэй ГЭС-hэ), «Теплоэнергосервис»(Светлэй), «Ленскгазстрой»(Ленскэй) курдук тэрилтэлэргэ техникуму бүтэрбит ыччаттар үлэлии кэлэллэр.Хомойуох иһин, бүгүн да «Сургутнефтегаз» хампаанньа Светлэй устудьуоннарын соччо чугаһаппат.Хата, 2017 сылтан ылата, «Роснефть” салаалара – “Ростовнефтегаз”(“РНГ”), “Сүлдьүкээрнефтегаздобыча» туох да мэһэйэ суох үлэҕэ ылаллар.

Светлэй

Светлэй Мииринэйтэн 75 биэрэстэ тэйиччи сиргэ сытар.Светлэйгэ 3.500 киhи олорор.Элбэх олохтоох дьон техникумҥа үлэлииллэр (ас астааччылар, баспытааталлар, маастардар, педагогтар, прачкалар, вахтердар, суоппардар).Кыра бөһүөлэк буолан, олус чөкө, төрүт дьалхаана суох.Түүҥҥү саататар кулууптар, эрэстэрээннэр суох буолан абыраллаах.Бэрээдэктээхтик, куһаҕан дьаллыкка – арыгыга, пиибэҕэ ылларбатахха киһи сылдьар сирэ.Ону ыччаттар “чуҥкук сир, тэһийбэппит” диэн ардыгар үөрэхтэрин быраҕан кэбиһэллэр. Доҕоттоор, оттон Светлэй курдук кый ыраах сиргэ, ыччаттарбыт олохторугар тыын суолталаах идэ ыла тиийэллэр эбээт.

Көр-нар ханна да куотуо суоҕа!

Манна диэн эттэххэ, Светлэйтэн Мииринэйгэ диэри кэриэйискэй оптуобустар күҥҥэ иккитэ сылдьаллар.Баһаалыста Мииринэйгэ кэлэн хаҥкылааҥ, киинэҕэ, тыйаатырга сылдьыҥ.Светлэйгэ суотабай сибээс бары көрүҥэ үлэлиир. Интернеттэрэ түргэн. 4»G» кытары баар.

СИТ – бу олус наадалаах үөрэх кыһата

Материальнай-тэхиньиичэскэй кыамтатынан кинини сабырыйар тэхиньиичэскэй кыhа Саха сиригэр суох.Мастырыскыайдара, көмпүүтэр кылаастара, лабораторнайдара - дьоһуннар.Светлэй ГЭС-иттэн энэргиэтиктэр кэлэн устудьуоннары үөрэтэллэр.Манна көмпүүтэр саамай баай ис хоhоонноох бырагараамата туттуллар.Сыбаарка аныгы технологията, ньымалара бааллар.Манна барыта - 6 мастырыскыай, 14 лаборатория, 3 көмпүүтэр кылааhа үлэлииллэр.

Биһиги тыйыс усулуобуйалаах кыраайбытыгар наадалаах үлэһитэри — хочуолунайдар, теплопууннар, ууну ыраастыыр ыстаансыйалар исписэлиистэрин бэлэмнииллэр.

Уу-хаар, ититии хаамыытын, кээмэйдиир-учуоттуур прибордарын, релейнай харысхал уонна автоматика, подстанциялар, уот-күөс утумун үлэлэрин сиhилии билиhиннэрэр лабораториялардаах буоланнар билиини чиҥник биэрэллэр.Онон дипломниктар Саха сирин ханнык да муннугар тиийдэхтэринэ, тэхиньиичэскэй билиилэрэ хааччыстыбалаах буолан, ханнык да тэрилтэ кинилэри үөрүүнэн үлэҕэ ылар.

“Якутскэнерго” ЗЭС тэрилтэтэ, СИТ устудьуоннара үөрэхтэрин бүтэрээт үлэлии тиийэллэрин курдук сөбүлэҥ түhсэрситэлиир, бэртээхэй истипиэндьийэ төлүүр.Светлэй ГЭС-гэр, СИТ дипломниктарын тутатына ылар.Бүлүү ГЭС-гэр, (Чернышевскай) Светлэй техникумун бүтэрээччилэри эмиэ ыҥыраллар.Мииринэй, Ленскэй, Өлүөхүмэ, Сунтаар да оройуоннааҕы уот подстанцияларыгар, утумнарга үлэhиттэр куруук ирдэнэллэр.

СИТкэ туох баар усулуобуйа барыта баар

Чэпчэки сыаналаах, тотоойу астаах остолобуой, буфет, уопсай дьиэ, икки бибилиэтиэкэ, бассыайын, спорт саалата, тренажердаах хостор.Массыына быраабын хас да категориятын ылар кыах баар.Бэртээхэй автодромнара, быйыл, 2018 сыл сайыныгар хапытаалынайдык өрөмүөннэннэ.

Дьэ онон манна массыына быраабын ылар кыах улаатта.Уопсайынан да манна олоххо дэгиттэр бэлэмнээх, тиэхиньикэни сатыыр, араас утумнары таҥар, тимири иhэрдэр, элиэктрикэни билэр, массыынаны холкутук ыытар ыччаттары бэлэмнииллэр.Устудьуоннартан кими да матарбакка уопсай дьиэнэн хааччыйаллар эбит.380 миэстэлээх уопсайсекционнай тииптээх хостордоох.Хас биирдии сиэксийэ дуустаах, туалеттаах.Бастакы этээскэ прачечнайдаахтар.Сүрүн куорпуска улахан остолобуой үлэлиир.Остолобуойдарын аhа тотоойу, минньигэс.Борщ, плов, кэтилиэт, тиэптэл, гуляш, салаат, бурдук астар дэлэйдэр.Ас чэпчэки сыаналаах буолан устудьуоннар куруук тот, нүөл сылдьаллар.Сорох устудьуоннарга дьонноро кыамматтарынан сэдиптээн, аhылыктарын сыаната толуйуллар эбит.Устудьуоннар уопсайдарыгар тренажер, эмчит хоhо баар.Техникум дьиэтигэр улахан спорт саалата, 25 миэтэрэ уhуннаах бассыайын, бэргэн ытааччылар тиирдэрэ, успуорт араас куруһуоктара бааллар.

«АЛРОСА» «ПАЗ» оптуобус бэлэхтээн, бэйэлэрэ тыраанспардаахтар.Усулуобуйалара үчүгэй, уопсайтан ким да маппат. Аны килиэптээх идэни биэрэллэр. Онтон ордук туох наада, билиҥҥи ыччакка?Светлэй техникума – олус наадалаах, туһалаах тэхиньиичэскэй үөрэх кыһата. Ыйыталаһыҥ, сэргээҥ.

Станислав Алексеев, Мииринэй. Ааптар хаартыскалара.