Элен Тастыгина: “Успуорт умнуллубат түгэннэрин хаартыскаҕа түһэрэрбин сөбүлүүбүн...”

Устудьуон кыыс Элен Тастыгина успуорт биир да тэрээһинин көтүппэт. Идэлээх ботуогурап да буолбатар, сүрэҕин баҕатынан өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллар успуорт түһүлгэлэрин үйэтитэр санаалаах фотоаппараатын туппутунан сылдьар сытыы-хотуу кыыс оҕото. Онон бу балаһаттан успуорт эдэр фаната туох кэпсээннээҕин билиэҕиҥ.

– Элен, куйаар ситимигэр үлэлэргин үгүстүк көрөбүн. Хаһааҥҥыттан успуорт фото-кэрэспэдьиэнэ буолан сылдьаҕыный?

– Үтүө күнүнэн! Мин Мэҥэ Хаҥалас Майатыттан сылдьабын, билигин Дьокуускайга олоробун. Бэйэм устудьуоммун.Иллэҥ кэммэр хаартыскаҕа түһэриинэн үлүһүйэбин. Дьиҥэр, билигин эдэр дьон ортотугар хаартыскаҕа түһэрээччи элбэх. Үгүстэр уруу киэһэлэрин, үбүлүөйдэри, о.д.а. тэрээһиннэри үйэтитэр сыаллаах үлэлииллэр. Оттон мин хайысхам успуорт эйгэтэ буолар. Бэлиэтээн этиэхпин баҕарабын: успуорт идэтийбит суруналыыһа, хаартыскаҕа түһэрээччитэ буолбатахпын. Ол эбэтэр, көннөрү любительбин, профессионал хаартыскаҕа түһэрээччилэргэ хайдах да тиийбэт буоллаҕым.

– Туох санааттан успуорт хайысхатын талбыккыный?

– Успуорт күрэхтэһиилэрин олус сэҥээрэбин. Спортсменнар эмоцияларын, күрэхтэһэр кэмнэригэр хайдах тутта-хапта сылдьалларын кэтээн көрөр үгэстээхпин. Күрэхтэһии кэмигэр киһи тылынан сатаан ойуулаабат ураты эйгэтэ үөскүүр. Аны туран, ыалдьааччылар араас турукка киирэллэрин ылан көрүөххэ. Мин эмиэ бу ураты эйгэҕэ киириэхпин баҕарбытым.

Ол курдук, 2018 сыллаахха өрөспүүбүлүкэтээҕи волейбол күрэхтэһиитэ буолар диэн ис хоһоонноох биллэриини сэҥээрэ көрбүтүм уонна итинтэн саҕалаан успуорт эйгэтигэр күүскэ киирэргэ быһаарыммытым. Миэхэ удамыр сыаналаах боростуой фотоаппараат баара уонна үлэлииргэ улахан баҕалааҕым... Бу күрэхтэһиигэ хас да күн сылдьан, түмүктүүр түһүмэхтэри хаартыскаҕа түһэрбитим. Онон бастакы үлэм волейболтан саҕаламмыта. Дьэ, мин “туох эрэ табылынна быһыылаах” диэн үөрүү-көтүү буолбутум. Тута, инстаграм сирэйгэ үлэлэрбин укпутум, баҕар, биир эмэ эрэдээксийэ сэҥээриэ диэммин. Туох да утары харда суоҕа. Онуоха, санаабын түһэрбэккэ, биир ый ааспытын кэннэ хаккыай күрэхтэһиитигэр ойутан тиийбитим. Онно эмиэ үлүһүйэн туран хаартыскаҕа түһэрбитим. Бу сырыыга “Спорт Якутии” хаһыат уонна саайт эрэдээксийэтин үлэһиттэрэ үлэлэрбин бэлиэтии көрөн, бииргэ үлэлэһэн барбыппыт. Мин онно наһаа үөрбүтүм уонна “кынаттана” түспүтүм.

– Бэйэҥ успуорт ханнык эмэ көрүҥүнэн дьарыктанаҕын дуо?

– Аныгы олох сиэринэн, тас көстүүбэр, быһыыбар-таһаабар болҕомто уурабын. Көннөрү дьарыктанабын. Оскуола сылларыгар чэпчэки атлетиканан үлүһүйэ сылдьыбытым. Бэлиэтээтэххэ, бэйэбин өйдүөхпүттэн успуорду интэриэһиргиибин, аҕабын кытта көҥүл тустуу, биатлон, о.д.а. көрүҥнэр улахан фанаттарабыт.

– Өссө ханнык тэрээһиннэргэ сылдьыбыккыный? Күрэхтэһии умнуллубат түгэннэрин кэпсээн ааспаккын ээ...

– Өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллар көҥүл тустуу чөмпүйэнээттэрин көтүппэккэ сылдьыбытым. Бастакы үлэлэрим – оҕолор ортолоругар ыытыллыбыт Р.М. Дмитриев аатынан Аан дойдутааҕы турнир, Д.П. Коркин кэриэһигэр аналлаах Аан дойдутааҕы күрэхтэһии. Бу тэрээһиннэргэ хаартыскаҕа түһэрэр кэрэспэдьиэн буолан сылдьыбытым. Саамай умнуллубат күрэхтэһиим – көҥүл тустууга Аан дойдутааҕы куубак (“Кубок мира”). Дьэ, олус буһуулаах-хатыылаах, долгутуулаах, ханнык эрэ түгэҥҥэ киһи ыгылыйан ылар түгэннэрэ бааллара. Спортсменнар да, ыалдьааччылар да өттүлэриттэн ураты эйгэ үөскээбитэ. Бу түгэн билигин даҕаны өйбөр хатанан хаалбыт. Өссө Сочига тиийэ сылдьыбытым – онно 2019 сыллаахха Арассыыйа чөмпүйэнээтэ ыытыллыбыта. Биһиэхэ “Дыгын оонньуута” эмиэ успуорт биир улахан уонна суолталаах бырааһынньыга. “Дыгын” сүүмэрдиир түһүмэхтэрин хаартыскаҕа түһэрбитим, күрэхтэһиигэ эмиэ үлэлээн сэмэй кылааппын киллэрбитим. Дьиҥэр, бэйэбин хааччахтаабаппын. Баскетбол, волейбол, буокса, о.д.а. көрүҥнэргэ тэрээһин буоллаҕына, фотоаппарааппын туппутунан, тиийэ турабын. Бу дьарыкпын олус сөбүлүүбүн уонна улаханнык дуоһуйабын.

– Маннык күрэхтэһиилэргэ сылдьан саамай тугу бэлиэтии көрөҕүнүй?

– Спорсменнар тириэньэрдэрин кытта сыһыаннарын кэтээн көрөрбүн сөбүлүүбүн. Олох тыла суох, харахтарынан бэйэ икки ардыгар сибээһи олохтууллар. Тастан ону кэтээн көрөр наһаа интэриэһинэй. Өссө кыайтарыы хомолтотун билбит спортсменнар бастакы мүнүүтэлэргэ сирэйдэрэ-харахтара хайдах уларыйарын хабан көрдөрөр олус үчүгэй.

– Хаартыскаҕа түһэрэр фотоаппараатыҥ ханныгый?

– Фотоаппараатым Canon диэн мааркалаах. Оннук айылаах ыарахан сыаналаах буолбатах, дьонум бэлэхтээбиттэрэ. Биллэн турар, сыаналаах тэрил хаачыстыбатынан ордук буолуо эрээри, киһи хайдах көрөн хаартыскаҕа түһэрэриттэн ордук улахан тутулуктаах дии саныыбын.

Киһи үлэтин сөбүлүүр уонна дууһатын анаан туран үлэлиир буоллаҕына, барыта табыллар эбит. Мин кэнэҕэһин бу дьарыкпын өссө сайыннарыахпын баҕарабын.

Екатерина Афанасьева.