Киир

Киир

Хой

Бу нэдиэлэҕэ Хой ханна эрэ айаҥҥа, көрсүһүүгэ барар былаана ыһыллыан сөп. Доҕоттору кытта бэрдэ суох кэпсэтии кэнниттэн, бииргэ биэчэргэ, тэрээһиҥҥэ бараары сылдьыбыт былааҥҥыт алдьаныа. Нэдиэлэ ортотугар духуобунай үүнүүгэ болҕомтоҕун уур. Бассыайыҥҥа сырыттаххына – аһара абыраныаҥ. Арыгынан, эминэн үлүһүйүмэ. Өрөбүллэргэ сынньалаҥ кулууптарыгар уо.д.а. барбатыҥ ордук буолуо.

Оҕус

Нэдиэлэ саҕаланыытыгар чугас дьоҥҥун, кэллиэгэлэргин кытта уустук боппуруостары, үлэ-хамнас мунаах түгэннэрин быһаарса сатаама. Ол иирсээнинэн эрэ түмүктэниэ. Нэдиэлэ ортотугар, эйигин сыыһа өйдөөннөр, доҕотторуҥ сыһыаннара эмиэ тымныйыа. Онон, нэдиэлэ ортотуттан биир идиэйэлээх, толору өйдөһөр дьоҥҥун эрэ тутус, алтыс... Өрөбүллэргэ ханна эрэ айаннаары гыммытыҥ табыллыа суоҕун сөп.

Игирэлэр

Нэдиэлэ саҥатыгар ханна да ыраах айаҥҥа барыма, доруобуйаҥ туруга мөлтөһүөр соҕус. Билбэт аскын эҥин мээнэ аһаама, сүһүрэр куттал баар. Нэдиэлэ ортотугар биллэр-көстөр, ытыктанар, “ыйааһыннаах” дьону кытта билсэр тоҕоос көстүө. Бу күннэргэ дьон-сэргэ ортотугар сырыт, билин-көһүн. Өрөбүллэргэ сыаналаах малы-салы атыылаһыма, айаҥҥа сылдьан ааккын-суолгун алдьатар быстах сыһыаҥҥа киирэн биэримэ.

Араак

Сулумах араактар нэдиэлэ саҥатыгар истиҥ иэйии, имэҥ дьалыҥар ылларыахтарын сөп эрээри, ол сыһыаннара кэскилэ суох буолуо. Нэдиэлэ ортотугар элбэххэ уһуйар-үөрэтэр духуобунай учууталы кытта билсиэҥ. Ону туһанан элбэҕи ыйытан, билэн-көрөн хаал, айаннаа, үөрэн. Өрөбүллэргэ дьиэ кэргэниҥ иһигэр харчыттан сылтаан мөккүөр буолуо. Бу кэмҥэ кэргэҥҥин кытта харчы-хамнас боппуруоһун ырытыспатыҥ ордук.

Хахай

Кэргэҥҥин эбэтэр төрөппүккүн кытта кыыһырсыбытыҥ түмүгэр, дьиэ кэргэн иһигэр тыҥааһыннаах балаһыанньа үөскүө. Дьиҥинэн, бу кэмҥэ эн кимниин да кыыһырсыбатыҥ ордук этэ, ол бэйэҕэр охсуулаах... Үп-харчы кэмчитин учуоттаан, кирэдьиит ыла-ыла сыаналаах малы атыылаһыма, харчы хамсыыр дьыалатыгар кыттыһыма. Эҥин араас хиимийэ булкаастаах малтан-салтан сэрэн, сүһүрүөххүн-бааһырыаххын сөп.

Кыыс

Дьиэҥ иһигэр ким эрэ ыалдьан-аһааҕыран, ону көрөр-харайар кыһалҕа күүтэр. Ол ыарыыга бэйэҥ эмиэ хаптарыаххын сөп, харыстана сырыт. Доруобуйаҥ онто да суох мөлтөх. Нэдиэлэ ортотугар “кэргэним миигиттэн тугу эрэ кистиир” диэн санааҥ алдьаныа. Атын дьоҥҥо олус арыллыма, мээнэ итэҕэйимэ, үөҥҥэ-күрдьэҕэҕэ “тиллэр” дьон элбэхтэр. Өрөбүллэргэ тугу да улаханы былааннаама, сытан сынньан.

Ыйааһын

Нэдиэлэ саҕаланыытыгар таптыыр киһигэр, оҕолоргор түбэһиэх малы бэлэхтээбэтиҥ ордук, бэлэххин сыыһа өйдөөн дуу, мыынан дуу – кыыһырсыы эрэ үөскүө. Нэдиэлэ ортотугар доруобуйаҕын көрүн, улаханнык сылаабайдаан сылдьаҕын. Эми-тому көрөн ис, атын эми иһэн балаһыанньаҕын өссө хаахтытар куттал баар. Өрөбүллэргэ арыгыны букатын иһимэ, ыалдьыттары ыҥырыма, бэйэҥ эмиэ ханна да барыма.

Скорпион

Нэдиэлэ саҥатыгар чугас аймахтаргын кытта улахан суолталаах кэпсэтиини былааннаама. Уопсай тылы булуоххут суоҕа. Ону тэҥэ, дьиэ өрөмүөнүн, улахан “убуорканы” ыыппатах ордук. Нэдиэлэ ортото таптаһар скорпионнарга өйдөрүгэр-санааларыгар хаалар курдук бэлиэтик ааһыа. Сыһыаҥҥыт дириҥиэ, тупсуо. Оҕоҕутун болҕойон көрүҥ-истиҥ, кинилиин толору өйдөһөҕүт дуо? Өрөбүллэргэ – айаннаама.

Охчут

Нэдиэлэ саҥатыгар дьону кытта аһара алтыһыма, мээнэ барыма-кэлимэ. Бэйэҥ эбэтэр чугас дьонуҥ аатын-суолун хараардар сураҕы истиэххин сөп. Ону “быһаарса” сатаан дьыаланы өссө дириҥэтимэ. Нэдиэлэ ортотугар сорох аҕа саастаах аймахтаргын кытта урукку тыҥааһыннаах сыһыаныҥ сымныа. Дьиэҥ иһигэр сыһыан, балаһыанньа – ааттаах. Онон өрөбүллэргэ дьиэҥ иһигэр олорон манньыйа, ирэ-хоро сынньан.

Чубуку

Харчы иэс ылсыыттан-бэрсииттэн сылтаан улаханнык иирсибит доҕордуулар элбэхтэр. Онон, ким да иэс көрдөспүтүн иһин, эйэ дэмнээхтик батынан кэбис. Бу – доҕоттору кытта куомуннаһан көрүлүүргэ табыгаһа суох кэм. Нэдиэлэ ортотугар албын-көлдьүн, түөкүн дьонтон сэрэн. Улаханнык албынныахтарын сөп. Ол эрээри, тапталлаах дьон сыһыаннарыгар үчүгэй күн-дьыл турар. Өрөбүллэргэ дьыалабыай көрсүһүүнү былааннаама.

Күрүлгэн

Нэдиэлэ бастакы күннэригэр тас дьүһүҥҥүн тупсара, имиджкин уларыта сатаабатыҥ ордук буолуо. Син биир тупсан кэлбэтиҥ таһынан, ону чугас дьонуҥ да өйдүөхтэрэ суоҕа. Нэдиэлэ ортото – үп-харчы боппуруоһун быһаарарга, сыаналаах малы атыылаһарга бэртээхэй кэм. Харчыҥ – элбэх, ону үчүгэйдик уонна болҕомтолоохтук харайа сырыт. Өрөбүллэргэ улахан суолталаах дьыаланы былааннаама, сынньан.

Балыктар

Нэдиэлэ саҥатыгар ыраах айаҥҥа барыма, суут-сокуон үлэһиттэриттэн ырааҕынан сырыт. Ол дьон эйигин туохха эрэ үктэтэн ыстарааптыахтарын, тутуохтарын-хабыахтарын баҕараллар. Нэдиэлэ ортотугар уран ускуустубаҕа дьулуһууҥ улаатыа. Ону баттаһан, түмэллэргэ, быыстапкаларга, кэнсиэртэргэ уо.д.а. сырыт. Быһата, уран иэйии байҕалыгар умсан хаал. Өрөбүллэргэ түүҥҥү сынньалаҥ бардарыгар сылдьыма.  

   

Санааҕын суруй