Хой
Дьиэ кэргэн сыһыанынын уонна үлэ хаачыстыбатын тупсарарга үчүгэй күннэр. Кэллиэгэлэриҥ кыахтарын, сатабылларын сэмээр үөрэтэ, кэтии сылдьар эбиккин. Ис туруккун кытары кыра мөккүөр баар. Холобур, “Атыттар оҥороллорун, кыайалларын мин тоҕо ситиһиэ суохтаахпыный?” диэн. Тапталлааххар ирдэбилиҥ өссө күүһүрбүт курдук, киниттэн элбэҕи эрэйэҕин. Хараххар оҥорон көрөр түгэниҥ, дьиҥ олоххо букатын атын эмиэ буолуон сөп. Үчүгэй настарыанньалаах сырыт.
Оҕус
Биир санаалаахтар түмсэн туох эрэ саҥа сүүрээни толкуйдуоххут. Эбии дохуот киллэринэр туһунан үгүстүк толкуйдуугун, суол-иис көрдөөн түбүккэ түһэҕин. Маныаха сэрэйэн көрөр дьоҕуруҥ күүскэ көмөлөһөн, буолаары турар быһыыттан-майгыттан тута харыстаныаҕыҥ. Карьера этэҥҥэ баран иһэр эрээри, сыыһа-халты туттуу баар. Үлэҥ кыһалҕатын дьиэҕэ соһума, дьиэлээхтэргин кытта иллээх сыһыаны олохтоо. Үчүгэй доҕоттор бааллар, эппиэттээх кэмҥэ кинилэр абрыахтара.
Игирэлэр
Карьераҕа тахсыы баар. Тус санааҕын аһаҕастык этэн, кэллиэгэлэриҥ кэккэлэригэр аптарытыатыҥ үрдээбит. Төрөппүттэргэр, тапталлааххар, оҕолоргор болҕомтолоох буол. Кинилэргэ эн истиҥ, сылаас сыһыаныҥ тиийбэт. Туора дьон олоҕун ырытыма, мээнэ мөҕүттүмэ, тыллаһыма. Өскөтүн, чугас киһигин кытары иирсэ сылдьар буоллаххына, сыһыаны тупсарарга эн өттүгүттэн хардыы оҥоһуллуохтаах. Соһуччу үчүгэй сонуну истэн, санаалыын чэпчиэҕиҥ.
Араак
Эйигин интэриэһинэй уонна үтүө түмүктээх бырайыак күүтэр. Туох баар өйгүн-санааҕын үлэҕэ түмэн сылдьар кэмиҥ. Барыта этэҥҥэ аастаҕына, үп-харчы курулаччы кутуллуоҕа. Онон туохха да аралдьыйбакка, салгыы бу курдук үлэлээн ис. Арай доруобуйа доҕолоҥнуур. Ыарыы билиннэҕинэ, уһата-кэҥэтэ сылдьыбакка, бырааска барыахха наада. Кылгас айан кэмигэр, сөбүлүүр ырыаҕын эбэтэр урут чугастык алтыһа сылдьыбыт киһигин көрсөн, ааспыты санаан уйадыйан ылыаҕыҥ.
Хахай
Ньиэрбэҕин харыстаа, аһара ыгылыйыма, холку соҕустук туттан-хаптан сырыт. Түбүктээх нэдиэлэ күүтэр. Ордук үлэҕэр киирии-тахсыы, аахсан ылыы түгэннэрэ бэлиэтэнэр. Кылгас айан күүтэр. Сынньалаҥы доҕоттору, дьиэ кэргэни кытары атаарар ордук. Санааҕын сааһылыы таарыйа аҕа саастаах киһини кытта элбэхтик алтыс, долгутар кыһалҕаҥ туһунан кэпсэт, сүбэлэт. Үп-харчы боппуруоһун быһаарарга соччо табыгаһа суох күннэр. Онон харчы кыһалҕатыгар харан хаалыма.
Кыыс
Тус олоххор уларыйыы-тэлэрийии баар. Ыаллар, эбии оҕо-уруу туһунан толкуйданаҕыт, оттон сулумахтар аналларын көрсөргө бэлэмнэр. Хаһааҥҥыттааҕар тас ис санаалыын, тас көрүҥнүүн тупсан сылдьар кэмҥит. Үлэҕэ оннук айылаах уустук суоҕун кэриэтэ. Көннөрү кэллиэгэлэри кытта мөккүһэн ылаҕын, кырыылаах хараххынан көрөҕүн. Ол барыта ааһыа. Билигин болҕомтоҥ барыта саамай чугас киһигэр, сүрэҕиҥ аҥаарыгар буолбут. Эйигин төлөннөөх таптал нэдиэлэтэ күүтэр.
Ыйааһын
Үлэни-хамнаһы, дьиэни-уоту бэрээдэктээһинтэн саҕалаан, өйгүн-санааҕын ыраастаныыга тиийэ ылсан сылдьаҕын. Эйиэхэ ким эрэ куһаҕаны оҥорбут, кимтэн эрэ улаханнык хомойбут буоллаххына, санааҕар тутума. Туох баар куһаҕаны умнан кэбис. Маныаха доруобуйаны ымпыктаан-чымпыктаан көрдөрүн суолталаах. Онон бириэмэҕин балыыһаҕа атаарар чинчилээххин. Хас биирдии хамнаныы, саҥарар саҥаҕыттан тахсар тыл-өс барыта бэйэҕиттэн тутулуктаах. Онон тус санааҕын сөпкө тиэрдэргэ, хайдах баарынан этэргэ дьулус.
Скорпион
Үлэтин таптыыр, үлүһүйэн туран тугу эрэ айар-тутар, өрүү үлэ үөһүгэр сылдьар дьоҥҥо ситиһии мичик гыныаҕа. Онон сөбүлүүр үлэҕин, дьарыккын, туох да буолбутун иһин, өрө тут. Өссө бэйэни тургутан көрөргө, хайа эмэ хайысхаҕа күрэххэ кыттарга ситиһиилээх күннэр. Доруобуйа чааһыгар эттэххэ, эн олоххор успуорт ситэри тиийбэт. Күҥҥүн сэрээккэттэн саҕалыыргын умнума. Билбит билиигин-көрүүгүн чугас дьоҥҥор тарҕат, наада буоллаҕына сүбэлээ, күн ахсын алтыһа сырыт.
Охчут
Үбүнэн-харчынан чугас дьонун бэркэ көмөлөһүөхтэрэ. Эн олоххор харчыга кыһарыйтарыы кыһалҕата баар. Кэминэн барыта этэҥҥэ буолуоҕа. Карьераҕа туох эрэ саҥа сүүрээн тиийбэт. Олорон хаалыах курдуккун, онон сыалгын-соруккун ситиһэргэ туох уустуктар баалларын ырыҥалаан көр. Күннээҕи аһылыккар болҕомтолоох буол. Төһө кыалларынан сибиэһэйи аһыы сырыт. Доруобуйа улаханнык халбаҥныыр. Аҕа саастаах дьон, күүстээх үлэни ылыммаккыт ордук, бэйэ кыаҕын билинэр оруннаах.
Чубуку
Үлэҕэ ситиһиилээх нэдиэлэ күүтэр. Хас да үлэни тэҥинэн толоро сылдьаҕын. Эбии куурустарга, сэминээрдэргэ үөрэнэн, билиигин-көрүүгүн хаҥатыаххын сөп. Бэйэҥ интэриэскин аһара өрө тутаҕын, өрүү ситиһэ сатыыгын. Тулалыыр дьонуҥ эн киитэрэй соҕус майгылааххын бэлиэтииллэр. Дьоҥҥор албын-көлдьүн сыһыаннаах буолума, албыннаныма. Сыыһаны эрдэтинэ билинэр наада. Кими эрэ улаханнык хомотон сылдьаҕын.
Күрүлгэн
Үлэҕэ түһүү да, тахсыы да суох. Барыта биир кэм устан иһэр. Иллэҥ бириэмэҕин доҕотторгун кытта бииргэ атаарыаҕыҥ. Саҥа таҥас-сап атыылаһан, бүрүчүөскэни уларытан, санааҥ улаханнык чэпчиэҕэ. Өссө астыыр дьоҕурун күүһүрэн, элбэх бириэмэни куукунаҕа атаарыаҕыҥ. Чахчы, үлэттэн кылгастык сынньанан, дьиэ кэргэни кытта бириэмэни бииргэ атаарар түгэннэрэ үүнүөхтэрэ. Кистэлэҥ талааҥҥын аймах-билэ дьоҥҥор биллэрэриҥ үрдүк үөрүүнү аҕалыаҕа.
Балыктар
Бэйэни сайыннарар туһунан күүскэ санаммыккын. Олоххун дьэрэкээн өҥнөөх кыраасканан киэргэтэр дьоннооххун. Кинилэр эйигин олус өйүүллэр уонна таптыыллар. Өр кэмҥэ ыра санаа оҥостубут малгын-салгын атыылаһан, санааҥ көтөҕүллэ сылдьар кэмэ. Бэлиэтээн эттэххэ, тапталлааххын кытары өйдөспөт түгэн баар. Онтон санааҥ улаханнык түһүөҕэ эрээри, барыта үчүгэй буолуоҕа. Туох барыта суолтата суох күнүүлэһииттэн саҕаланарын умнума.
