Киир

Киир

Хой

хой

Бу нэдиэлэ сүрүн уратыта – бириэмэҥ туохха да тиийэ суоҕа. Барыта ыксал-бохсол буолбут. Хайдах да кыанар кыах суох. Онон наһаа элбэҕи бэйэҕэр ылыныма. Тус олоххор эмиэ бириэмэ аныахха наада. Таптыыр киһигин кытта бииргэ күүлэйдээҥ, дуоһуйа сынньаныҥ. Уопсайынан, култуурунай сынньалаҥ наада. Нэдиэлэ түмүгэр үпкүн-харчыгын хаҥатаргар барыстаах этии киириэҕэ. Маны таһынан күннээҕи аскын көрүн, аһыы утаҕынан үлүһүйүмэ.

Оҕус

о5ус

Наһаа сытыы тыллааххын. Тулалыыр дьоҥҥун өһүргэтэриҥ элбээбит. Онон тылгын-өскүн тардына соҕус сырыт. Урукку-хойукку алҕастаргын боруостаан, тапталлааххар ураты сыһыаны бэлэхтии сатыыгын. Ол эрэн сыһыан соччо бэрдэ суох. Нэдиэлэ ортото саҥа үлэ туһунан этии киириэҕэ, мантан антах үлэ-хамнас күөстүү оргуйуоҕа. Хаан уруу аймахтаргын кытта сыһыаҥҥын тупсарыаххын наада. Доруобуйаҕар болҕомтолоох буол, ыалдьыма.

Игирэлэр

игирэ

Үлэ олус элбэх. Бииртэн биир саҥа бырайыак күөрэйэн тахсан иһэр. Онон тус олоҕу оҥосторго бириэмэ да суох курдук. Эдэрдэр тапталлаахтарын кытта ар-бур дэсиһэллэрэ элбээбит. Өйдөспөт буолууну дириҥэппэт туһуттан наһаа кыйахаммакка сырыт. Исписэлиис быһыытынан үрдүктүк сыаналанаҕын. Үп-харчы да киириитэ үчүгэй. Онон чугас киһигин кытта сыһыаны олохтуурга күүскэ туруулас. Эбии дьарыктаах буол, иллэҥ бириэмэҕин туһалаахтык атаар.

Араак

араак

Ону-маны айа-тута, саҥа быыс-арыт көрдүү сатыыгын да, тулалыыр дьонуҥ соччо сэҥээрбэттэриттэн санааҥ түһэр. Хайдах эрэ ыктарыылаах соҕус күннэр күүтэллэр. Ороскуотуҥ элбээбит, онон харчыгын харыстаан тутун. Саҥа ыал буолааччылар, дьон аймах тылын истибэккэ, сүрэххит тугу этэринэн сылдьыҥ. Араас санаа-оноо киириэ эрээри, таптал барытын кыайар чинчилээх. Элбэхтик айылҕаҕа сылдьан санааҕын сааһылан, сүүр-көт.

Хахай

хахай

Барытын быраҕан баран, ханна эрэ куотуоххун баҕараҕын. Кыһалҕа элбэх. Ол эрээри, эн онтон куттаныма, инниҥ хоту баран ис. Тапталлааххын кытта өйдөспөт буолуу үөскээтэҕинэ, аахса барбакка, дьиэттэн хайа эрэ кэмҥэ дьаарбайа тахсан хаал. Сыаналаах мал-сал алдьанар чинчилээх, онон туттар тиэхиньикэҕин хонтуруоллаа. Үп-харчы татымын дьоҥҥо кэпсээмэ, суланыма. Өрүү да буоларын курдук, күүстээх санаалаах буол.

Кыыс

кыыс

Бастаан утаа барыта санаа хоту буолуо суоҕа. Ол эрээри, эрэйдэнэн да буоллар, туруоруммут сыалгын ситиһиэҕиҥ. Онон кыра мэһэйдэри кытаатан тулуй. Кэлин ол кыайыылаах тахсаргар көмөлөһүөҕэ. Оттон сүбэҕэ-амаҕа наадыйар буоллаххына, аҕа саастаах дьоҥҥор эрэн. Нэдиэлэ бүтүүтэ дьиэнэн көрсүһүү күннэрэ буолуохтара. Соһуччу бэлэх тутан, сүргэҥ көтөҕүллүөҕэ. Тапталлааххын кытта өрүү сибээстэс, кинини соҕотохсутума.

Ыйааһын

ыйааьын

Олоххор наһаа суолталаах күнү болҕомтото суоххуттан көтүтэн кэбиһиэххин сөп. Итинтэн сылтаан тапталлааххын кытта улаханнык иирсиэххитин сөп. Үлэҕэр эмиэ уустук сорудах сүктэриллэн, күнү быһа ол санаатыгар сылдьыаҥ. Арааһа, өрөбүллэргэ эрэ сынньанар кыахтааххын. Ол да табылылыннаҕына... Онон бу күннэргэ үчүгэйдик аһыы сырыт. Кофеҕа аһара тууһугурбатыҥ ордук. Сүрэххин ноҕуруускалаама, ис туруккун кэтэнэ сырыт.

Скорпион

скорпион

Чуумпу соҕус нэдиэлэ күүтэр. Барыта аргыый наллаан ситиһиллэн иһиэҕэ. Эн, саамай сүрүнэ, үчүгэй настарыанньалаах сырыт. Сулумахтары саҥа интэриэһинэй көрсүһүү күүтэр. Оттон успуордунан дьарыктанааччылар кэккэ ситиһиилэниэхтэрэ. Арай, таптал сыһыана өрө ытыллан олорор. Бу нэдиэлэ устата улахан тургутууну ааһыаххыт. Күнүү, албын, о.д.а. баар буолуо. Өрөбүллэр диэки барыта орун-оннугар буолуоҕа.

Охчут

охчут

Нэдиэлэ саҕаланыыта салайааччыгар киирэ сылдьан, үлэ-хамнас туһунан чуолкайдас. Өскөтүн үлэҥ элбэх, хамнаһыҥ онно эппиэттэспэт буоллаҕына, хамнас чааһын туруорсарын наада. Кэллиэгэлэргин кытта уопсай тылы булар уустук. Үлэҥ кыһалҕатын дьиэҕэр соһума. Дьиэлээхтэргин сытыы тылгынан кымньыылаан куоттарар чинчилээххин. Ил-эйэ, өйдөһүү-өйөһүү туһугар сыраҥ-сылбаҥ бараныыһы.

Чубуку

чубуку

Бу кэмҥэ ким дьиҥнээх доҕорун, ким көннөрү туһана сылдьарын билиэҕиҥ. Доҕотторуҥ көмөлөрүгэр олус наадыйар кэмиҥ. Киэр хайыһааччылар бааллар. Аны туран, санааҥ наһаа элбэхтик уларыйар. Бу -- ордук эдэр дьоҥҥо сыһыаннаах. Тус олохторун оҥостоору саныыллар да, уруккулара кэнниттэн тардан түһэрэ сылдьар. Үгүстэр урукку тапталларын умнубакка, эрэйи көрө сылдьаллар эбит. Хаһан да оҥорботох хардыыгын оҥорон, бэйэҕэр кыахтааххын дакаастыы сатыаҥ.

Күрүлгэн

курулгэн

Саҥа идиэйэлэр биир кэм кутулла тураллар. Хаһан эрэ саҕалаабыт дьыалаҕар эргиллэн кэлэн, сөргүтэр кыахтааххын. Туох эрэ саҥа сүүрээн саҕаланан, олоххун улаханнык киэргэтэр чинчилээх. Саамай сүрүнэ – хараххын харыстаа. Наһаа элбэхтик тэлэбиисэр, көмпүүтэр иннигэр олорботуҥ ордук. Ыарыы сибикитэ билиннэҕинэ, тута балыыһаҕа сүүр. Өрөбүллэри дьиэлээхтэргин, оҕолоргун кытта үөрэн-көтөн бииргэ атаар.

Балыктар

балыктар

Өскөтүн, күн устата былааннаабыккын ситиспэт буоллаххына, кыраапыкта оҥоһун. Маны таһынан малгын-салгын ыһа-тоҕо сылдьыма. Сыаналаах малгын сүтэриэххин сөп. Эйиэхэ сулустар бу күннэргэ «айылҕалыын алтыс» диэн сүбэлииллэр. Наһаа үлэнэн олорума, доҕотторгун, дьиэлээхтэргин кытта бириэмэҕин бииргэ атаар. Оннооҕор кыра үөрүү киэһэтин тэрийэн, кыра бырааһынньыгы, соһуччу көрсүһүүнү дьоҥҥор-сэргэҕэр бэлэхтиэххин сөп.

Санааҕын суруй