Киир

Киир

Хой

хой

Араас былаан, саҥа идиэйэ эйигин үүйэ-хаайа тутуо. Саҥа саҕалаабыт бырайыагын төһө инникилээҕин толкуйдуургуттан быыс булбаккын. Бытархай үлэҕэ болҕоомтолоох буол, түргэнник үмүрүтэ сатаа. Тус олох чааһыгар түһүү-тахсыы бэлиэтэнэр. Бэйэ-бэйэни күнүүлэһии, эрэммэт буолуу баар. Доруобуйаҕын үчүгэйдик көрүнэ сырыт, ыарыы олохсуйар чинчилээх. Нэдиэлэ түбүктээх соҕус буолуо эрээри, түмүгэ ситиһиинэн кынаттаныаҕа.

Оҕус

о5ус

Саамай суолталаах диэбиккэр охторуҥ суолталаах. Үлэни талар буоллаххына, илии хамнаатаҕына айах хамныырын өйдөө. Оттон тус олоххо дьулуһар буоллаххына, тапталлааххын кытта сыһыаҥҥа үлэлиэххин наада. Барытыгар боччумнаахтык сыһыаннас. Оҕустар “күүстээх” тылларынан мээнэ быраҕаттамматтар эрээри, кэлиҥҥи кэмҥэ санааларын тапталлаахтарыгар тиэрдиккэ сылдьалларыттан олуһун хараасталлар. Онон дьиэ кэргэҥҥэ да, эдэрдэргэ да сыһыаны тупсарыыга үтэн-анньан көрөр кэпсэтиилэр буолуохтара.

Игирэлэр

игирэ

Санаа түһэригэр бэринимэ. Кыраттан санаарҕаама, үөрэ-көтө сырыт. Үлэ чааһыгар улахан уларыйыы күүтэр. Үлэ көрдөөччүлэр ордук табыллыахтара. Уопсайынан, олоххун уларытаргар табыллыылаах соҕус күннэр үүнүөхтэрэ. Онон таба тайаныаххын эрэ наада. Аны туран, атыыга-эргиэҥҥэ, урбааҥҥа ситиһии баар. Туох эрэ сыаналаах малы атыылыаххын эбэтэр барыстаахтык атыылаһыаххын сөп. Таптал уотугар умайыаҥ, өрөбүлгэ соһуччу сибидээнньэҕэ ыҥырыллыаҥ.

Араак

араак

Инники олоххун барытын быһаарынан сылдьаҕын. Санааҕыттан халбарыйар санааҥ суох. Үлэҕэр өрүү да буоларын курдук, бастыҥнар кэккэлэригэр эбиккин. Саҥа кыаххын арыйар тоҕоостор баар буолуохтара. Тапталлааххыттан элбэҕи эрэйимэ, көннөрү таптаа, истиҥник, ыраастык сыһыаннас. Кини эйигин наһаа күүскэ таптыыр уонна эркин курдук эрэллээх. Өрөбүллэри дьиэ кэргэни кытта атаарар ордук буолуо.

Хахай

хахай

Туруоруммут сыалыҥ -- барыта туолан соһутуо. Онон дьүккүөрдээх майгыгынан барытын ситиһэр кыахтааххын. Тус олох чааһыгар сулумахтары ситиһии күүтэр. Эн интэриэһиргиир, хараххынан хайҕыы көрөр киһиҥ истиҥ көрсүһүүгэ ыҥырыаҕа. Онон соһуччу көрсүһүү күүтэр. Тас көрүҥҥүн, бэйэ бодоҕун үчүгэйдик көрүнэ сырыт. Эр дьон Хахайдар быһаарыныылаах буоллаххытына, олоххутугар биир саамай суолталаах хардыыны оҥоруоххут.

Кыыс

кыыс

Ситиһии баар, кэлэ турар. Онон кыраттан да үөрэриҥ наада. Аны туран, дьиэлээхтэргин, дьоҥҥун-сэргэҕин хайҕыы, ымманыйа сырыт. Кинилэр эн истиҥ сыһыаҥҥар олус наадыйаллар. Сорох ардыгар аһара тоҥ буолан хаалар эбиккин. Суоппардары ситиһиилээх айан күүтэр. Үлэҕэр кэллиэгэлэргин кытта сүбэлэһэн, үлэни аҥаардаһан үлэлээ. Барытын бэйэҕэр ылыныма.

Ыйааһын

ыйааьын

Нэдиэлэ саҕаланыыта доҕотторгуттар эбэтэр чугас аймахтаргыттан үөрүүлээх сонуну истиэҕиҥ. Хаһан эрэ саҕалаабыт дьыалаҥ, кутуйах хаамыытынан да буоллар, ситиһиилэри кыралаан аҕалар. Бу нэдиэлэҕэ харчы киириитэ курулаччы буолар чинчилээх. Улахан кыһалҕа суох эрээри, доруобуйаны көрүнэр наада. Бу ордук аҕа саастаах дьоҥҥо сыһыаннаах. Таптал чааһыгар улахан уларыйыы бэлиэтэммэт.

Скорпион

скорпион

Эн карьераҥ өрө тахсарыгар дьиэлээхтэриҥ өйөбүллэрэ наһаа оруоллаах. Онон үлэттэн сылтаан дьиэҕэ иирсии, айдаарсыы тахсара отой сыыһа. Кини сүбэтин-аматын, санаатын истэ үөрэн. Уопсайынан, дьиэ салгына ыраас, истиҥ буоларыгар туруулас. Төһө кыалларынан иллэҥ бириэмэҕин оҕолоргун, чугас дьоҥҥун кытта атаарарын наада. Дьиэ кэргэнинэн көрсүһүү, аһаҕастык кэпсэтии тиийбэт курдук. Өссө саҥа киинэни көрөн эбэтэр кинигэ ааҕан сүргэн көтөҕүллүө.

Охчут

охчут

Эн тус кыһалҕаны умнан туран доҕотторгор илиигин утары уунарга бэлэмҥин. Чугас доҕоруҥ эн көмөҕөр наадыйарын биллэриэ. Онон киниэхэ көмөлөөх буоларга дьулус. Күннээҕи аһылыккар болҕомтолоох буол. Үчүгэйдик тото-хана аһыы сылдьарыҥ наада. Ыйааһыныҥ биллэ түһээри гыммыт курдук. Аны туран, успуордунан күүскэ дьарыктаныма, доруобуйаҕа охсуулаах буолуо. Тапталлааххын өрүү кириитикэлээмэ, онтон тапталыҥ күүһүрэн кэлиэ суоҕа.

Чубуку

чубуку

Үлэ кутулла турар, бииртэн-биир, саҥаттан-саҥа бырайыактар бааллар. Онуоха эбии эбээһинэс ылынаргын умнубат инигин? Эбээһинэскин булгуччу толорон сылдьарыҥ наада. Ыаллар сыһыаннара бигэ, истиҥ. Таптал уота күөдьүйбүт, сыһыаҥҥытыгар уларыйыы баар. Өрөбүллэри төрөппүттэргин, чугас дьоҥҥун кытта атаара сатаа. Саатар төлөпүөнүнэн кэпсэт дуу... Кинилэри кытта көрсүбэтэх-билсибэтэх ырааппыт курдук.

Күрүлгэн

курулгэн

Үлэ нэдиэлэтэ күүтэр. Нэдиэлэ түмүгэр олус сылайбыккын өйдүөҕүҥ. Ол гынан баран, салалтаҕыттан хайҕанан санааҥ кынаттанан аҕай сылдьар. Эбии омук тылын үөрэтэр кууруска суруйтарыыһыккын. Омуктары кытта алтыһар түгэн элбэх буолуоҕа. Субуотаҕа дьиэ кэргэҥҥэ сыһыаннаах улахан ыйааһыннаах быһаарыныы ылыныыһыгын. Эдэрдэр таптаабат киһигитин кытта бииргэ буола сатаамаҥ, бэйэҕитин албыннанымаҥ.

Балыктар

балыктар

Туох диэххэ сөбүй? Таһаарыылаах күннэр күүтэллэр. Олоххор улахан уларыйыы-тэлэрийии буолара былааннанар. Билигин болҕомто киинигэр сылдьаҕын. Эн тускунан сурах-садьык элбэх. Сурах буолла эрэ куһаҕан диэн буолбакка, үчүгэй өрүтүн эмиэ көрө сатаа. Туох эрэ саҥа хардыыны оҥорор буоллаххына, үчүгэйдик толкуйдан. Сулустар эйиэхэ бу нэдиэлэҕэ ситиһиини түстүүллэр. Онон ыра санааҕын толороргор, былааҥҥын ситиһэргэр олус табыллыаҥ.

Санааҕын суруй