Киир

Киир

Хой

хой

Дьиэ кэргэниҥ кыһалҕата бастакы миэстэҕэ сылдьыаҕа. Оҕо-уруу доруобуйата чөл буоларыгар туруулаһыаҥ. Үлэ туһунан эттэххэ, эппиэтинэс уонна ирдэбил үрдүк. Бу сыралаах үлэ үтүө түмүгүн кэлэр ыйга хармааныҥ халыҥаабыта биллэриэҕэ. Тапталлаахтар бэйэ-бэйэлэрин биир-биэс тыла суох өйдөһөр буолбуттар. Эдэрдэри оҕо кута батыһа сылдьар, онон үчүгэйдэтээри гыммыттар диэн сибики баар. Аҕам саастаах дьон олохторо этэҥҥэ.

Оҕус

о5ус

Туохтан да толлума. Олоххо буолан ааһар мөкү быһыыны-майгыны этэҥҥэ ааһыахтааххын. Дьон саҥатыгар киирэн биэрбэт курдук сырыт. Бу ордук дьону кытта элбэхтик алтыһар үлэлээх дьоҥҥо сыһыаннаах. Салайааччыгыттан хайҕалы ирдээмэ, эбээһинэскин төһө кыалларынан түргэнник толор. Өрөбүллэри доҕор-атас тула атаарар эбиккин. Онно бэйэ бодоҕун тардынан сырыт. Сыыһа-халты туттуулар буолуохтарын сөп.

Игирэлэр

игирэ

Саҥаны билэргэ-көрөргө баҕалаах буол. Өскөтүн, туох эрэ кыаллыбат буоллаҕына, ыһыктынан кэбиһимэ. Төттөрүтүн, ньоҕойгун киллэриэххин наада. Кэрэ аҥаардар – дьүөгэлэрин, оттон эр бэртэрэ табаарыстарын кытта көрсөн, улаханнык дуоһуйуохтара. Тапталлаахтар аһаҕастык кэпсэтэр буолбуттара сыһыаннарыгар биллэр. Үлэттэн сылтаан ис туругуҥ чарааһаан, хомойор түгэн үөскүөн сөп. Онно бэринимиэххин наада.

Араак

араак

Саҥа үлэҕэ көһөр туһунан санаалар бааллар. Үгүстэр олохторун тосту уларытарга санаммыттар. Атын куоракка көһөн олохсуйуу туһунан толкуйдар киирэллэр. Бу ордук сулумахтарга сыһыаннаах. Соҕотохсуйбут сүрэхтэр олохторун оҥостоору тиэтэйэллэр, билиҥҥи балаһыанньаттан куота сатыыллар. Ол эрэн барыта бэйэтин кэмигэр буолуоҕа... Аһара ыксыыр наадата суох. Ол оннугар чугас, тапталлаах дьоҥҥутугар сылаас сыһыаннаах буолуҥ.

Хахай

хахай

Эмиэ дьүккүөрдээх үлэ саҕаламмыт. Үлэһиккинэн баҕас маладьыас киһигин. Тус олох чааһыгар күчүмэҕэйдэр бааллар. Тапталлааххын кытта сыһыан соччото суох. Киһини наһаа уларыта сатыыр уустук. Ол оннугар киһини хайдах баарынан ылынар ордук буолуо этэ... Бу нэдиэлэҕэ дьыалабыай кумааҕылары толорорго болҕомтолоох буол. Харчыга ыктардаххына, ыксаан, кирэдьиит ыла сүүрүмэ. Быыс-арыт көстөн иһиэ, кыратык күүтэ түс.

Кыыс

кыыс

Үөрүүлээх сонунтан саҕалыыбыт. Ол курдук, нэдиэлэ иккис аҥаарыгар үпкэ-харчыга аналлаах барыстаах этии киириэҕэ. Салайааччылар, үлэһиттэргитигэр дуоспуруннаахтык сыһыаннаһыҥ. Сорох ардыгар аһара доҕордуу сыһыаны олохтуу сатыырыҥ, төттөрүтүн, үлэ хаамыытын таҥнары тардар кутталлаах. Эдэр дьон тапталлара кутаалыы уһуурар. Сулумахтары интэриэһинэй көрсүһүү күүтэр. Бу түгэн кэннэ өйгүтүгэр-санааҕытыгар уларыйыы буолуоҕа...

Ыйааһын

ыйааьын

Кэрэ аҥаардаар, сибэкки дьөрбөтүн тутан, үөрүүлэрэ үрдүөҕэ. Тапталлаах чугас киһигит соһуччу дьолу бэлэхтиэҕэ. Ис туругуҥ хаһааҥҥытааҕар да сырдаан сылдьар. Тапталлаахтар сыһыаннара олус истиҥ. Эдэр дьон олохторугар саҥа сүүрээн үөскээбит. Кытаатан доруобуйаҕытын үчүгэйдик көрүнэ сылдьыҥ. Сүрүн болҕомтону таҥаскытыгар ууруҥ, атаххытын сылаастык тутаргыт булгуччулаах. Талааҥҥыт эмискэ арыллыаҕа. Кэллиэгэлэргин кытта мөккүһүүттэн санааҕын түһэримэ.

Скорпион

скорпион

Билигин кыыһырса сылдьар киһигин кытта түргэнник иллэһиэххин наада. Хом санааны өр тутар суолтата суох. Онуоха, буруйдаах киһи быһыытынан, бастакы хардыыны оҥор. Төрөппүттэр иллэҥ бириэмэлэрин оҕолорун кытта бииргэ атаарыахтара. Кыра оҕолоох ыаллар оҕолорун маҥнайгы кыайыылара сырдыкка сирдиэхтэрэ. Доҕоттору кытта өйдөспөт түгэн, иирсээн тахсыан сөп. Эн тускунан дьиҥ санааларын билиэҥ. Наһаа туора дьон сүбэтигэр наадыйыма.

Охчут

охчут

Бу нэдиэлэҕэ Охчуттары карьераҕа улахан ситиһии күүтэр. Наһаа барыстаах биир этии киириэҕэ. Урбаанньыттар улаханнык табыллар чинчилээхтэр. Эбии дохуоккун ханна ыытаргын үчүгэйдик былааннаа. Харчыга наадыйар аймахтаргар төһө кыалларынан көмөлөһөрүҥ буоллар. Аны туран, успуорка күүскэ ылыстаххына, күннээҕи олоҕуҥ өссө табыллыаҕа. Эн олоххор успуорт тиийбэт курдук. Оскуола үөрэнээччилэрэ, устудьуоннар билим үлэлэринэн кэмпириэнсийэҕэ кыттан ботуччу кыайыыланыахтара.

Чубуку

чубуку

Эйиэхэ эрэллээх доҕоттордооххун.Уустук түгэҥҥэ илиилэрин уунуохтара, көмөлөһүөхтэрэ. Бу нэдиэлэҕэ маҕаһыын кэрийэн сыаналаах мал-сал атыылаһарга табыгастаах кэм. Кэлии-барыы да үгүс буолуоҕа. Сулумахтар, куйаар ситимигэр хатанан хаалар буолбуккут.Успуордунан дьарыктанааччылар маладьыастар. Сарсыарда аайы эти-хааны эрчийэр олус наада. Ол эрээри наһаа күүскэ дьарыктаныма, сыыһа-халты туттан доруобуйаҕын айгыратыаххын сөп.

Күрүлгэн

курулгэн

Түүн үчүгэйдик утуйбат буолбуккун. Ол төрүөтэ наһаа элбэҕи толкуйдууруҥ буолар. Төбөҕөр оҥорон көрөрүҥ элбээбит. Итинтэн сылтаан тапталлааххын кытта сыһыан алдьаныан сөп. Туох да төрүөтэ суох күнүүлээмэ уонна ньиэрбинэйдээмэ. Ол оннугар тас көстүүгүн тупсарыынан, бэйэҕин сайыннарыынан дьарыктан. Үлэҕэ туох да уларыйыы суох. Арай, сотору кэминэн бириэмийэ кэлэн соһутуо. Иллэҥ кэмҥин көхтөөхтүк атаара сатаа. Холобур, үҥкүү дьарыгар эҥин суруйтарыаххын сөп.

Балыктар

балыктар

Үлэҕэ бииртэн биир саҥа саҕахтар арыллан иһэллэр. Ол үчүгэй. Бириэмэ туохха да тиийбэт үлүгэрэ. Дьиэ кэргэн аҕам саастаах дьонугар ытыктабыллаахтык сыһыаннас. Кинилэр эн көмөҕөр олус наадыйаллар. Төһө табылларынан бириэмэҕитин бииргэ атаарыҥ. Харчыгын бэркэ харыстаа диэн сулустар сүбэлииллэр. Тоҕо диэтэххэ, харчыны халлааҥҥа ыытарыҥ элбээбит. Сыаналаах бэлэх бэрсиинэн үлүһүйбэт ордук. Өрөбүл чугаһыгар кылгас айан күүтэр.

Санааҕын суруй