Күн бэҕэһээ өттүгэр эрэдээксийэҕэ «Выпуск - 1981» бассаап-бөлөх бэрэстэбиитэлэ - Дайаана эрийэбин диэн бэйэтин билиһиннэрэн баран, оҕото ыалдьан кыһалҕаҕа ылларбыт ийэ нүөмэрин, олорор аадырыһын хаалларда. Баҕар,туох эмэ көмө оҥорор кыахтааҕым буолуо диэн, бу аадырыска бара сылдьарга соруннум.
Эрийэн бараммын туһааннаах аадырыска тиийбитим, Ирина Находкина сиэниниин уонна ороҥҥо сытар уола Семённуун кэтэһэн олорор эбиттэр. Семен Находкин 1983 сыл төрүөх, бастакы курууппалаах инбэлиит эбит. 2009 сыллаахха сөтүөлүү сылдьан, сыыһа умсан, тоноҕоһун уҥуоҕун бүтүннүү үлтү түспүт. Быраастар «Перелом шейных позвонков» диэн диагноз туруорбуттар. Ол кэннэ тутатына эпэрээссийэлээн, тоноҕоһун уҥуоҕун оннугар инплант туруоран биэрбиттэр. «Эпэрээссийэ кэннэ өр олоруоҥ суоҕа” диэн ынырык бириигэбэри туруорбуттар. Семён, төһө даҕаны ыалдьан аҥаара эрэ хааллар, чөл туруктаах өйө-санаатын, олох олорор баҕатын күүһүн тылыттан-өһүттэн билэҕин. Уол күнтэн күн туруга мөлтөөн иһэр, саҥарара кытта ыарыы арыаллаах, ол да буоллар маннык турукка хайдах тиийбитин, туох көмөҕө наадыйарын туһунан кэпсээбитин уларыппакка, хайдах баарынан сурукка тистим.
Чөлгө түһүү
--Быһылаан иннинэ Хаҥалас Мохсоҕоллооҕор үлэлии-хамсыы сылдьыбытым. Түөспүттэн алын өттүм барыта баралыыстаабыта. Дьокуускайга реабилитация ааспытым. Бастаан төбөбүн эрэ кыайан хамнатар этим. Кэлин син илиилэрбин хамсатар буолбутум. Тарбахтарым күн бүгүнүгэр диэри хамсаабаттар. 2010 сыллаахха төрөппүттэрим көрүүлэригэр төрөөбүт дойдубар -- Уус Майаҕа барарга күһэллибитим. Онно олорбутум икки сылын тухары аргыый аҕай бэйэм бэйэбин дьарыктаан, син чөлбөр түһэн испитим. Олоро үөрэммитим. Интэриниэт ситимин нөҥүө инбэлииттэргэ аналлаах массыына салайар тэрил сакаастаан, массыынанан дьону таһар буолбутум.
Төттөрү түһүү
Эпэрээссийэлэммитим кэннэ үс сыл тухары быраастарга аһыырбар эрэйдэнэбин, күөмэйим ыалдьар диэн этэ сатыырым. Өрөспүүбүлүкэ балыыһатыгар бэрэбиэркэлээн баран, куруук үчүгэй, ааһыа диэччилэр. Эпэрээссийэлэммитим үһүс сылыгар олордубут инпланнара сурууктардыын баҕастыын айахпынан тахсан кэлбитэ. Сорох суруук тиийбэт этэ. Икки нэдиэлэ буолан баран, хаҥас илиим олоччу акаастаан кэбиспитэ. Ол тухары быраастар Дьокуускайга ыыта сатаабыттарын үрдүнэн хайа даҕаны балыыһа ылбатаҕа. Кыра-кыралаан ыарыым элбээн испитэ. Хата, Өрөспүүбүлүкэтээҕи инбэлииттэр уонна бэтэрээннэр реабилитационнай кииннэригэр ылбыттара. Ыалдьыбытым онус сылын тухары 3 төгүл бу кииҥҥэ кэлэн эмтэммитим. Аҕам өлөн, ийэбиниин иккиэн биэнсийэлээх эрэ буоламмыт, атын сиргэ эмтэнэ барар кыаҕым суоҕа.
Ийэм барахсан...
2015 сылтан киһи тулуйбат ынырык ыарыыта саҕаламмыта. Иһим диэкинэн күүскэ ыалдьар буолбута. Бары аппендицит дии саныыллара.
2017 сылтан ыла олоччу сытынан кэбиспитим. Ол иннинэ син бэйэм аһыыр, дьиэ иһигэр кэлээскэнэн сылдьар кыахтаах этим. Билигин барыта ийэм барахсан көмөтүнэн, кинитэ суох хайдах буолуом этэй... Хайыыр да кыах суох... Ийэбин аһынабын эрэ. Аймахтарбыт төһө кыалларынан көмө-тирэх буолаллар. Ол эрэн бэйэлэрэ туспа проблемалаах, олохтоох-дьаһахтаах дьон. Уус Майаҕа дьонум икки этээстээх мас уопсай дьиэлэригэр олоробут. Таһырдьа тахсар биһиэхэ кыаллыбат суол. «Суһал көмөнү» ыҥыраммыт балыыһаҕа эрэ барабыт. Айылҕа кэмин уларыйыытын түннүгүнэн кэтиибин.
Былырыын сайын массыынабын атыылааммыт, биэнсийэбитин мунньунаммыт, Дьокуускайга эмтэнэ диэн кэлбиппит. Туох да туһа тахсыбатаҕа. Бастаан Өрөспүүбүлүкэтээҕи балыыһаҕа гастроэнтерология салаатыгар, онтон эмиэ инбэлииттэр уонна бэтэрээннэр реабилитационнай кииннэригэр сыппытым. Сытар эрэ туруктаах реабилитация ааһар кыаҕым суох этэ, ыарыыбын эмп көмөтүнэн намыраталлар эрэ этэ.
Төлөпүөн нөҥүө диагноз
Ахсынньы ыйга Уус Майаҕа төннүбүппүт. Олунньу ыйга туругум олус мөлтөөбүтэ. Күҥҥэ 3-4 «суһал көмөнү» ыҥырар этибит. Ыарыыбын тулуйумуна, быраастартан «ханна баҕарар ыытыҥ» диэн көрдөспүтүм. Дьокуускайга бары аккаастыыллара. Мин боростуойдук өйдөөбүппүнэн, маннааҕы быраастар Дьокуускайдааҕы быраастары кытта төлөпүөнµнэн кэпсэтэн, оһоҕоспун быһан ылан баран, ол оннугар туруупка туруорар туһунан сүбэлэспиттэр. Эрдэ хабахпар Фолей катетерын туруорбуттара, иккис оннук мөһөөччүктэннэхпинэ, оронтон-тэллэхтэн олоччу ордубат киһи буолабын диэн аккаастаммытым.
«Сытан эрэ өлөрбүн кэтэһэр санаам суох”
Олус ыксааммын, Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтигэр төлөпүөннэһэ сылдьыбытым. Муус устар ыйга өрөспүүбүлүкэтээҕи 2-с №-дээх балыыһа неврология салаатыгар ыҥырбыттара. Икки ый кэриҥэ кэтэһэн бараммыт кэлбиппит. Икки нэдиэлэ курдук сыппытым. Ыарыым ааспатаҕа. Ийэм көрүдүөргэ олорон миигин бүөбэйдээбитэ. Икки миэстэлээх балааталар төлөбүрдээх этилэр. «Гастрит» диагноһын туруорбуттара уонна колопроктология салаатыгар көһөрбүттэрэ. Онно эмиэ ыарыыбын эмп көмөтүнэн намыраталлар этэ. Ыарыыбын неврологическай уонна фантомнай ыарыы диэн быһаарбыттара. Бу салааҕа өр сытар кыаҕым суох буолан, Жатайдааҕы урология салаатыгар көһөрбүттэрэ. Манна эмиэ ыарыыбын көрдөөн-көрдөөн баран булбатахтара. Салгыы тугу да гынар кыах суох дииллэрэ. Ол эрэн, сытан эрэ өлөрбүн кэтэһэр санаам суох.
Үтүө сыһыаны манна билбитим
Онтон Жатайга 10 тыһыынчаҕа мас кыбартыыра буламмыт куортамнастыбыт. Ыарыым киирдэҕинэ, «суһал көмөнү» ыҥыраммыт балыыһаҕа барарбыт. Сороҕор түүн 3 чааска тиийдэхпитинэ көрөн, ыарыыбын намтатан бараннар, ыытан кэбиһэллэрэ. Балыыһаҕа сарсыарда 7 чааска диэри массыына булбакка олорон хаалбыт түгэммит элбэх. «Социальнай такси» өҥөтө 2 тыһыынчаттан тахса солкуобайы эрэйэр эбит. Биирдэ сакаастаан бараммыт сөп буолбуппут. Былырыын сэтинньи ыйтан кулгааҕым быыстала суох чуҥкунуур, ханнык баҕарар түгэҥҥэ дабылыанньам хамсыыр, тэмпэрэтиирэм тахсар. Биирдэ «суһал көмө» гастроэнтерология салаатыгар илдьибитэ. Дьэ, онно эрэ балыыһа үлэһиттэрин өттүттэн үтүө сыһыан диэн тугун билбитим. Атын салааларга, баҕар, ыарыым кинилэр кыахтарын таһынан эбит буолан буолуо, ким даҕаны көмөлөспөтөҕө. Оттон манна аҥаардас ыарыһахха үтүө сыһыаннара, ыарыыбын тугун-ханныгын билэ сатыыллара санаабын арыый уоскуппута. Сэбиэдиссэй консилиум тэрийэн, быраастары ыҥыран, ыарыым биричиинэтин көрдөөбүттэрэ. Нейрохирурдар кэлэн «нейростимуляция» оҥоробут диэбиттэрэ. Ол кэннэ бааһым олус улахана бэрдиттэн Саха сиригэр анал оборудование суох буолан, бу эпэрээссийэ оҥоһуллубат диэбиттэрэ. Новосибирскайга айанныаххын наада диэн буолла.
«10 сыл кэриҥэ испэр сылаанга тороомоһо сылдьыбыт”
Эмиэ неврология салаатыгар көһөрдүлэр. Бу сыттахпына, алҕаска хабахпар таас үөскээбитин буллулар. Жатайга эпэрээссийэлээтилэр. Хабахпыттан 4 см кэриҥнээх тааһы таһынан сылаанга тооромоһун булбуттар. Бастаан катетер тооромоһо түспүтэ буолуо дии саныырым, онтум өссө 2009 сыллаахха катетер миэстэтигэр эрдэ сылаанга туруора сылдьыбыттарын тооромоһо хаалбыт диэн буолла. Онон 10 сыл кэриҥэ испэр сылаанга тооромоһо сылдьыбыт. Хайдах бачча кытаанах сылаанга быстан түһэн хаалбытын билигин даҕаны өйбөр тобулбаппын. Өссө хойутатан булбуттара буоллар, туох-туох буолуо этэй...
Эрэл кыыма
Жатай кэнниттэн Дьокуускайга түһэр дьиэ булан, сайыны быһа олордубут. Квота кэтэспиппит. Муус устар ыйтан Арассыыйа мэдиссиинэтин араас киинигэр докумуоннарбытын ыыппыттар. Ол эрээри 5-6 сиртэн аккаас кэлбит. Арай Москубаҕа харчыга эмтиэхпитин сөп диэн сөбүлэҥ кэлбит этэ. Кэлин билбитим, докумуоннарым реабилитацияҕа наадыйар диэн ис хоһоонноох барбыттар эбит. Онтон саҥа хамыыһыйа тэрийэн, атын ис хоһоонноох суруктары ыыталаабыттара. Бу соторутааҕыта, нэдиэлэ анараа өттүгэр, Новокузнецкай куоракка 2019 сыл тохсунньу ый 21 күнүгэр ыҥырыы кэллэ. Чиэһинэйдик эттэххэ, онуоха диэри тулуйарым саарбах. Күнтэн күн туругум мөлтөөн иһэр.
Айыы киһитэ аһыныгас, күн киһитэ көмүскэс
Былырыын өр кэмҥэ Дьокуускайга олорон дэлби ороскуотурбуппут, ДьУоХХа эмиэ иэспит-күүспүт элбээбитэ. Билигин ийэм биэнсийэтэ тута иэспитигэр бара турар. Аһыыр да аспыт суох буолааччы. Сарсыҥҥы күнү хайдах туоруурбутун толкуйдааччыбыт. Ол иһин олус ыксаан, ыктаран, барар-кэлэр сир суох буолбутуттан ийэм «Выпуск - 1981» бүтүн өрөспүүбүлүкэтээҕи «Бассаап» бөлөҕөр суруйбута. Ол кэннэ элбэх киһи көмөҕө кэллэ: эрийэр даҕаны, харчы даҕаны ыытар. Эһиэхэ эмиэ кинилэр эрийэн тахсыбыттара буолуо. Ааспыт өрөбүлгэ Егор Ефимов көҕүлээһининэн аһымал кэнсиэр тэрилиннэ. Барыта 40 тыһыынча солк. хомулунна. Дьоммор-сэргэбэр махталым муҥура суох... Билигин ханна эрэ кыайан эмтиир сирдэригэр баран эмтэнэн, ыарыыбын намтатыахпын наада. Ыарыым аастар эрэ, бэйэм атахпар туруоҕум.
Семен ийэтэ, Ирина Находкина:
--Ийэ киһиэхэ мантан ордук туох куһаҕана кэлиэй? Төрөппүт оҕом күнтэн күн умуллан иһэрин көрөн олороммун, тугу да гынар кыаҕым суоҕуттан кыһыйабын, киниттэн кистээммин ытыыбын эрэ. Көрбөккүт дуо, ыарыытын тулуйбакка, илиитин күөх баламах буолан тахсыар диэри ыстаабытын. Махтаныам этэ көрдөһүүбэр хардаран көмө-тирэх буола сылдьар «Выпуск - 1981» бөлөххө, аныгы муусука оскуолатын мусукааннарыгар, чуолаан, Егор Ефимовка уонна биһиги кыһалҕабытын өйдөөн күүс-көмө буолар дьоҥҥо. Эһиги уонна эһиги уонна чугас дьоҥҥут ыалдьар диэни билбэтиннэр, дьоллоох-соргулаах буоллуннар.
«Выпуск - 1981» бассаап-бөлөх бэрэстэбиитэлэ, Александр Корнилов:
--Билигин бириэмэ олус ыгым. Семен ийэтиниин Национальнай мэдиссиинэ киинигэр киирдэ. Салгыы уол Новокузнецкай куоракка эмтэнэ барыытын түргэтэтиигэ үлэлэһэ сылдьабыт. Соторутааҕыта Соҕуруу Кэриэйэҕэ кини ыарыытын эмтиэхтэрин сөп диэн этии киирбитэ. Манна, кырата, 500 тыһ. солк. тахса суума ирдэнэр. Онон, ханнык баҕарар көмөҕө махталлаах буолуохпут.
Реквизиттэрэ:
Находкин Семен Павлович
Сбербанк каартата: 4276 7606 4945 3071
VISA каарта счёта: 4081 7810 5760 0037 9573
Maestro каарта счёта: 6390 0276 9008 6513
Мобильнай баанк: 89644242908
