Киир

Киир

Аан дойдуга Акушер күнэ

1260 — Чыҥыс Хаан сиэнэ (Бөртөттөн кыра уолун Толуй уола) Хубилай Моҕуол импиэрийэтин Улуу хаана буолар. Бу хаан саҕана Моҕуол импиэрийэтэ муҥутуурдук улаата сылдьыбыта.
1494 — Колумб Ямайка арыыны арыйбыт.
1849 — Фёдор Достоевскай атын петрашевецтэри кытта Антонелли диэн провокатор үҥсүүтүнэн тутуллан Петропавловскай кириэппэскэ угуллар. Кэлин суут 21 киһини өлөрөргө уураахтаабыта (ол иһигэр Ф. М. Достоевскайы, ол эрээри суруйааччы бириигэбэрэ толоруллуон аҕай иннинэ көскө ыытыыннан солбуллубута). Бу түгэн суруйааччы айар үлэтигэр уонна олоҕор улахан дьайыылаах буолбута.
1949 — Европа Сэбиэтэ тэриллибит.
1942 — Дьокуускай куоракка «Центральнай» (ол саҕана «Детскай» диэн ааттааҕа) киинэ тыйаатыра аһыллыбыт.

Төрөөбүттэр

1818 — Карл Маркс төрөөбүт, ньиэмэс бөлүһүөгэ уонна бэлиитигэ, коммунизм түөрүйэтин айбыт киһи.
1915 — Дионисий Турантаев (05.05.1915—10.10.1956) — устуоруйа билимин хандьыдаата, Саха өрөспүүбүлүкэтэ бастакы пятилеткаларга хайдах сайдыбытын чинчийбитэ.
1917 — Михаил Алексеев, ССРС народнай учуутала, Саха АССР уонна РСФСР оскуолаларын үтүөлээх учуутала. Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан СӨ Илин бириэмийэтин лауреата төрөөбүт (өлб. 1995). Бу киһи уоттаах сэриигэ сылдьыбыта, ньиэмэс концлааҕырыгар уонна сэбиэскэй хаайыыга олорон тахсыбыта, ол эрээри санаата күүһүнэн үлэлээн сүдү чыпчааллары ситиспитэ, аата бүтүн Сойууска дуорайбыта.
1926 — Георгий Сыромятников (05.05.1926—02.02.1991) — литэрэтиирэни чинчийэр учуонай, литэрэтиирэни ырытааччы. Социалистыы реализм саха литэрэтиирэтигэр диэн тиэмэҕэ 1968 сыллаахха диссэртээссийэтин көмүскээбит.
1964 — Сергей Ларионов, «ЛОРП» ААО генеральнай дириэктэрэ.
Өлбүттэр
1821 — Франция императора Наполеон Бонапарт быстыбыт.
1952 — хомуньуус баартыйа Саха сиринээҕи диэйэтэлэ Сэмэн Сюльскай. Кинини өлөрүү элбэх сураҕы-садьыгы күөдьүппүтэ.

Сиһилии: Сахалыы Бикипиэдьийэҕэ

Санааҕын суруй