Суруйааччы уонна поэт, суруналыыс уонна блогер диэн бэйэтин улаханнык ааттаммыт Андрей Тюняев диэн киһи ала-чуо Норуот сомоҕолоһуутун күнүгэр Саха сирин холуннарар, бүтүн омук аатын түһэрэр “Существуют ли якутские крысы?” диэн биэриини уһулан ютуб-ханаалынан тарҕаппытын үгүскүт көрбүт буолуохтааххыт.
Кини бу уһулуутугар “Саха сиригэр уонунан сыллар тухары аҥаардастыы сахалар айбардаан олороллор. Ол эрээри анал байыаннай дьайыыларга биир даҕаны саханы көрбөппүн. Оччотугар ким суотугар мобилизация былаанын толордугут?” диэн туох да олоҕо суох бэйэтин татым санаатын соҥнообута. Бу киэҥ эйгэҕэ “сымыйа науканы айааччы” быһыытынан биллэр киһи, маннык быһыыланан, биллэр-көстөр баҕатын толорбута дуу, эбэтэр бэйэтин курдук сидьиҥ санаалаах дьон сакааһынан, элбэх омук иллээхтик-эйэлээхтик олорор судаарыстыбатын ыһаары соруммута дуу биллибэт. Арай 2020 сыл сэтинньи ыйыгар, коронавирус туһунан сымыйа иһитиннэриини тарҕатан, холуобунай дьыала тэриллэн 400 тыһ. солк. ыстарааптаммыта чопчу биллэр.
Саха сириттэн хас эмэ тыһыынчанан эдэркээн уол, эр дьон байыаннай дьайыыларга ыҥырыллан барбыт, элбэх байыас бааһыран госпитальга сытар, “Груз-200” буолан кэлэ турар ыарахан кэмнэригэр, суруйааччыбын, суруналыыспын дэнэр үөрэхтээх киһи, сылаас дьиэҕэ, сымнаҕас дьыбааҥҥа олорон, анаан бэлэмнэнэн киэҥ эйгэҕэ тахсан, итинник сидьиҥник тылласпытын киһи дойдуну таҥнарыыттан атыннык көрбөт курдук. Ол да иһин кини биэриититтэн Саха сирин уонна атын да регион олохтоохторо сүрдээҕин кыһыйдылар-абардылар, кытаанах эппиэккэ тардары ирдэстилэр, сирэй көрсөн кэһэтиэх буолан куттаатылар.
Тыҥыраҕын кистии охсорго үөрүйэх блогер, биэриитин анныгар уордайбыт дьон суруйуута элбээтин, дуоһунастаах дьонтон үҥсүү барбыта биллээтин кытары сахалары үөҕэр биидьийэтин сотторо охсубута. Ол кэмҥэ кини сымыйа кулгуйуутун хайыы-сах 33 тыһыынча киһи көрбүт этэ. Салгыы Тюняев, суут ыскаамыйатыгар хаттаан олорумаары, сахалартан бырастыы гыннарар биидьийэ уһулан таһаарбыта, сахалар түмсүүлээхтэрин, хорсуннарын “кэрэхсиир” аатырбыта. Ол эрээри, норуот бу сэттэ сирэйдээх дьыбаан “сэрииһитин” сымыйа бырастыы гыннарыытын ылынар санаата суох. Онон, өрөспүүбүлүкэ өттүттэн барбыт ирдэбилгэ хоруй кэлэрин кэтэһэр.
Провокатор Андрей Тюняевка омугунан атааннаһыыны күөртүүр, бүтүн омугу холуннарар, дойду тутулун ыһар биэриини таһаарбытын иһин холуобунай дьыаланы тэрийэр ирдэһии РФ Генеральнай борокуруоругар Госдуума дьокутаата Федот Тумусов уонна Ил Дархан бэрэстэбиитэлэ Михаил Семенов аатыттан баран турар. Маны сэргэ, бу киһини Арассыыйа философтарын, Нуучча географтарын уопсастыбаларыттан, Арассыыйа суруйааччыларын уонна суруналыыстарын сойуустарыттан таһаарар туһунан ирдэбиллэр барбыттар. Ол түмүгүн сотору кэминэн билиэхпит, сымыйаччы Тюняев эппиэккэ тардыллыа диэн эрэнэбит. Оччотугар киниэхэ 300-тэн 600 тыһ. солк. диэри ыстараап төлөтүөхтэрин уонна 3 тэн 6 сылга диэри көҥүлүн сарбыйыахтарын сөп.
Бэйэ кэр.
