Дьокуускайга “Эдэр профессионаллар” (WorldSkills Russia) эрэгийиэннээҕи VIII аһаҕас чөмпүйэнээккэ 1700 кэриҥэ кыттааччы уонна эспиэр кэллэ. Юниордар (10-16 саастаахтар), эдэр профессионаллар (17-22) уонна аҕам саастаахтар (50+) барыта 128 кэмпитиэнсийэҕэ билиилэрин, күүстэрин тургутуохтара. Чөмпүйэнээт 10 күн устата ыытыллар.
Сыл ахсын билиҥҥи үйэҕэ олус наадалаах хайысхалар эбиллэллэр. Быйыл “Информационные кабельные сети”, “Контроль состояния железнодорожного пути”, “Цифровой модельер”, “Интернет маркетинг”, “Оленевод-механизатор” курдук сонун кэмпитиэнсийэлэр эбилиннилэр. Санатан эттэххэ, Саха сирэ бүгүн бу чөмпүйэнээт түмүгүнэн Уһук Илиҥҥэ Арассыыйа 25 чулуу субъегын ахсааныгар киирсэр. Уһулуччу кыайыыны Александр Тайшин Арассыыйа чөмпүйэнээтигэр үрүҥ көмүс мэтээли ылан ситистэ. Быйыл чөмпүйэнээт өрөспүүбүлүкэ 12 улууһугар ыытыллар. Хас да түһүмэх түмүгүн кыайыылаахтара «Молодые профессионалы» (WorldSkills Russia) Национальнай чөмпүйэнээтигэр кыттар кыахтаахтар.
Анал кииннэри тэрийиигэ үлэ барыаҕа
Чөмпүйэнээт дьыалабыай бырагырааматынан кэмпитиэнсийэлэр анал кииннэрин сайдыыларыгар төгүрүк остуол ыытылынна. СӨ Координационнай киинин дириэксийэтин анал киинин дириэктэрэ Иван Бочкарев маннык кииннэр тэриллиилэрин сыалын, саҕалааһын үлэни билиһиннэрдэ. Дьокуускайдааҕы технологическай техникум сэртипикээттээх эспиэрэ Ирина Родина хайыы үйэ тэриллэн үлэлэтэ сылдьар киинин уопутуттан кэпсээтэ. Кэпсэтии түмүгэр тэрээһин үлэ дьүүллэһилиннэ. Кииннэри тэрийиигэ материальнай-тэхиниичэскэй база, эспиэрдэри сэртипикээттээһин, WorldSkills былаһааккаларын ирдэбиллэрин тутуһуу наада. Маннык кииннэр идэни баһылыырга быраактыка өттүнэн тугунан да сыаналаммат улахан көмө буолуохтаахтар.
Былаһааккаларга күрэхтэһии үгэннээн турар
Изабелла Максимова, “Ветеринария” кэмпитиэнсийэ сүрүн эспиэрэ:
– Эдэр профессионалларга биэс, юниордарга 10 киһи кыттыыны ылла. Кыттааччы ахсаана сыллата элбиир. Чуолаан биһиги хайысхабытыгар кыттааччылар үс модулунан үлэлииллэр. Бастакыта – лабаратыарыйа чинчийиитэ. Иккис -- бэтэринээр-саньытаар эспэртиисэтэ. Үһүс муодулга кыттааччылар тыыннаах кыылы кытта үлэлэһэллэр. Арассыыйатааҕы таһымнаах чөмпүйэнээккэ биһиги оҕолорбут финалга киирэр кыахтаммыттара. ФГОС саҥа ирдэбилинэн, билиини таһынан быраактыка ирдэнэр. Онуоха бу чөмпүйэнээт оҕоҕо, ыччакка улахан көмөлөөх.
Александр Якомин, “Тыа хаһаайыстыбатын тиэхиньикэтин эксплуатациялааһын” кэмпитиэнсийэ сүрүн эспиэрэ:
– Бэһис сылбытын бу былаһаакканы тэрийэбит. Үөрэх кыһаларыттан 6-7 бэрэстэбиитэл кыттар. Ити – куһаҕана суох көрдөрүү. Быйыл тэрилтэлэртэн эдэр исписэлиистэр кыттыбыттара интэриэһи да, таһымы да үрдэттэ. Бу кэмпитиэнсийэ олоччу быраактыкаттан турар. Кыттааччы тыраахтар туох да харгыһа суох үлэлээн кэлэрин ситиһиэхтээх. Хас биирдии кыттааччыга икки чаас бэриллэр. Оннук курдук, манна үс былаһаакка тэҥинэн үлэлиир.
Икки сыллааҕыта Уһук Илиҥҥи чөмпүйэнээккэ иккис миэстэ буолан турардаахпыт. Өрүү кыттар оҕолор маастарыстыбалара сыллата тупсар. Түмүк туһунан эттэххэ, Саха сирин тыа хаһаайыстыбатын тиэхиньикэтин туһугар долгуйарбыт наадата суох. Оҕолор бэлэмнэрэ үчүгэй.
Николай Винокуров, кыттааччы:
– Үөһээ Бүлүүтээҕи тэхиниичэскэй техникумҥа иккис кууруска үөрэнэбин. Чөмпүйэнээккэ иккис сылбын кыттабын. Быйыл сорудах биллэрдик ыараабыт. Пресс-подборщик чаастарын ыһыыга, хомуйууга, үлэтин мэхэньиисимигэр сорудахтары толордубут. ГРМ систиэмэтин сорудаҕа олус умсугутуулаах. Куһаҕана суохтук кытынным дии саныыбын. Үөрэхпит кыһатыгар быраактыка өттүнэн эмиэ үөрэнэбит эрээри, бу чөмпүйэнээт үөрэтэрэ, иҥэрэрэ улахан.
Ворлд Скиллс чөмпүйэнээтигэр киһи идэтинэн таһымын көрдөрөрүн таһынан лиичинэс быһыытынан үүнэр. Манна, бастатан туран, киһи элбэх уопуту ылынар. Онон кыттааччыларга ситиһиини баҕарабыт!
