1992 сыллаахха, лоп курдук 30 сыл анараа өттүгэр, Туой Хайа бөһүөлэгэр “Чуона” диэн, бу бөһүөлэк аттынааҕы эбэ аатынан ырыа саҥа куонкуруһа ыытыллыбыта. Билигин бу куонкурус кэҥээн, өрөспүүбүлүкэ таһымнаах “Туой Хайа” саха эстрада ырыатын бэстибээлинэн киэҥник биллэр. Хас сыл аайы АЛРОСА өйөбүлүнэн ыытыллар.
Бу ааспыт сыллар усталаах-туораларыгар Туой Хайаттан силис анньынан эстрада чаҕылхай сулуһа буолан тахсыбыт ырыаһыт элбэх. Үс сылтан бэттэх куонкуруһу АЛРОСА Култуурунай-спортивнай холбоһуга тэрийэр. Онуоха диэри син биир кыттыгас тэрийээччи быһыытынан көхтөөхтүк үлэлэһэрэ. Сөптөөх быһаарыы ылыллыбыта табыллан, куонкурус саҥалыы тыыннанна, кэҥээтэ. Ол курдук, соторутааҕыттан саҕалаан бэстибээл икки көрүҥҥэ араарыллан тэриллэр буолла: 8 сааһыттан 17 сааһыгар диэри уонна 18 сааһыттан 35-тэригэр диэри саастаах ырыаһыттар туһунан күрэстэһэллэр.
Бэстибээл тэрээһинин туһунан биһиэхэ АЛРОСА КСК салайааччыта Мотрена Скрябина маннык кэпсээтэ: “Куонкурус тэрээһинин тупсарарга улахан үлэни ыыттыбыт. Сырабыт таах хаалбатаҕын, кыттааччы тута элбээбитин көрөбүт. Бириис пуондатын биллэ улаатыннаран, 2022 сылга 675000 солк. оҥордубут. Бу, биллэн турар, күрэстэһээччилэри көҕүлүүр, кыттар, кыайар баҕаны улаатыннарар.
Сайаапканы биэрии көрүҥүн уларытан, бастакы түһүмэҕэр ыраахтан олорон (дистанционно) кыттар гыммыппытыгар кыттыы географията биллэ кэҥээтэ, ырыаһыттар бириэмэлэрин да харыстыыр. Быйыл өрөспүүбүлүкэ 24 улууһуттан кытыннылар. Кыттыан баҕалаах онлайн-сайаапканы толорор уонна ырыатын биидьийэҕэ устан ыытар.
Аны, бэстибээл сонунун, күрэс балаһыанньатын, иннинээҕи бэстибээллэр хаартысканан отчуоттарын да билсэргэ диэн, анал tuoihaya-ksk.ru саайты аспыппыт олус табыгастаах буолла.
Быйыл куонкурус үбүлүөйдээх сыла буоларынан, аан бастакытын «Туой Хайа. Оҕолор» диэн көрүҥү киллэрдибит. Оҕо кыттааччылар ортолоругар улахан кыахтаах, саха эстрадатын сулуһа буолар кэскиллээх ырыаһыттар баалларын көрдүбүт. Онон, оҕолор куонкурустарын мантан да салгыы ыытары былаанныыбыт. Кыра ырыаһыттарга бэртээхэй үктэл, суол арыллар аартыга буолуоҕа”.
Гала-кэнсиэргэ иннинээҕи сыллар кыайыылаахтара – Иннокентий Васильев-Лэгэнтэй, Дарья Лаврова, Уля Сергучева-Күннэй – кытыннылар. Холобур, “Туой Хайа-2002” кыайыылааҕа Лэгэнтэн Туой Хайа бөһүөлэк аатырбыт, биллиилээх спортсмена, Монреаллааҕы Олимпиада оонньууларын үрүҥ көмүс мэтээллээҕэ Александр Иванов туһунан ырыаны сүрэхтээтэ. Бэстибээл түмүктэниитигэр Мииринэй куорат тутаах болуоссатыгар оһуохай киэҥ түһүлгэтин тэниттэ. Саха АССР төрүттэммитэ 100 сылыгар сыһыаран, бииргэ буолуу, иллээх олох туһунан оһуохайыгар көрөөччүлэр үөрэ-көтө кытыннылар.
Кинини сэргэ ааспыт отут сыл устата бу бэстибээлтэн саҕалаан, Ангелина Файрушина, Алексей Потапов, Гаврил Николаев, Павел Семенов, Ольга Спиридонова-Ника, Тамара Попова, Василий Еремеев, Виктор Иванов-Сиэйэ Уола, Виталий Очиров уонна да атыттар курдук саха таптыыр ырыаһыттара биллэн-көстөн барбыттара. Ити курдук, «Туой Хайа» бэстибээл бу сыллар тухары эстрада саҥа талааннарын арыйар, ырыа киэҥ аартыгар сыһыарар тутаах мииссийэтин ситиһиилээхтик толорор.
«Быйыл 24 улуустан уопсайа 130 киһи кытынна. Финалга 40 ырыаһыт тахсыбытыттан 30-та – улахан дьон, 10-на – оҕолор. Бары түһүмэх түмүгүнэн, дьүүллүүр сүбэ быһаарыытынан, улахан дьоҥҥо Гран-прини Хаҥалас улууһуттан “Туйаарыма” ырыанан кыттыбыт, Петр Пестеров ылан, 200 тыһ. солк. бириэмийэлэннэ.
Оҕолорго Гран-прини Дьокуускай чуор куоластаах ырыаһыта Сайаана Неустроева ылла. Кини “Сардааналыын көрсүһүү” ырыанан кытынна. Бирииһэ – 100 тыһ. солк.
Кэнсиэр кэмигэр быһа биэрии (трансляция) холбонон, көрөөччүлэр биһирээбит кыттааччыларыгар онлайн-куоластааһыҥҥа кытталлара хааччыллыбыта. Ол түмүгэр, ыалдьааччылар 17 % куоластарын улахан дьоҥҥо – Ньурбаттан кыттыбыт Дора Бурнашева, оттон оҕолорго Дьокуускайтан кыттыбыт Сайаана Неустроева куолас 28 бырыһыанын ылары ситистэ”, – диэн, “Туой Хайа” Култуура дьиэтин дириэктэрэ Туйаара Попова иһитиннэрдэ.
Куонкуруһу тэрийээччилэр бэлиэтээбиттэринэн, быйылгы бэстибээл Өрөспүүбүлүкэ төрүттэммитэ 100 сылыгар сыһыаран ыытылларынан, Култуурунай-спортивнай холбоһук аан бастакытын тэрилтэлэрин аатыттан анал бириистэри олохтообут. КСК анал бирииһэ улахан дьоҥҥо – 20 тыһ. солк., оттон оҕолорго – 15 тыһ. солк. кээмэйдээх гыммыттар.
«Бэстибээл олоҕурбут үгэстэрин уонна ураты, хатыламмат култууратын харыстыыбыт, ону тэҥэ тэрээһини саҥа таһымҥа таһаарарга үгүс кыһамньыбытын уурабыт. АЛРОСА Култуурунай-спортивнай холбоһукка туруорар тутаах сыалыттан-соругуттан биир сүрүннэр – национальнай култуураны өйөөһүн уонна сайыннарыы буолар”, – диэн, АЛРОСА КСК салайааччыта тоһоҕолоон бэлиэтиир.
«Тыа кулуубугар звукорежиссердуу киирэн баран, 2018 сыллаахтан ыллыыр буолбутум. Бэйэм үөрэнэн. Куонкуруска Хаҥалас Хоточчу бөһүөлэгин аатыттан кытынным. Иккис сылбар бу сырыыга хайаан да кыайабын диэн тиийбитим. Былырыыҥҥы бэстибээлгэ 3-с истиэпэннээх дипломант буолбутум. Быйылгы кыттааччылар быдан кыахтаахтар дии санаатым. «Туой Хайа» бэстибээл карьераны саҕалыырга тирэх буолуохтаах, өрөспүүбүлүкэ сыанатыгар күүһү холонон көрөр кэм кэллэ. АЛРОСА курдук бөдөҥ хампаанньа төрүт култуураны утумнаахтык өйүүрэ дириҥ суолталаах. Алмаас хампаанньата бу өттүгэр атын сир баайын хостооччуларга үтүө холобур буолар” – диэн Гран-при хаһаайына Петр Пестерев санаатын үллэһиннэ.
Бэстибээлтэн хаартыскалар:
Дмитрий Нестеренко хаартыскаҕа түһэриилэрэ
