Айылҕаны харыстыырга үөрэтэр сыаллаах «оБЕРЕГай природу» аахсыйа чэрчитинэн, АЛРОСА хампаанньа үлэһиттэрэ өрөспүүбүлүкэ үөрэнээччилэрин экологияҕа быһаарсыы төрүттэригэр (экологическая грамотность)   үөрэтиини салгыы ыыталлар.

Ааспыт нэдиэлэҕэ кинилэр Бүлүү бөлөх улуустар уонча оскуолаларыгар сылдьан, сэргэх тэрээһиннэри ыытан кэллилэр. Көрсүһүү кэмигэр илии тутуурдаах, өттүк харалаах тиийбиттэрэ. Холобур, сылдьыбыт оскуолаларын аайы олус наадалаах уонна сыаналаах бэлэҕи, чопчулаан эттэххэ, “Пчелка-У” диэн дьоҕус лабаратыарыйаны үөрүүлээх быһыыга-майгыга туттардылар.

АЛРОСА Экологияҕа киинин салайыытынан «оБЕРЕГай природу» аахсыйа аан бастаан 2019 сыллаахха олоххо киирбитэ. Онно Элгээйи уонна Маар оскуолаларыгар сылдьыбыттара. Бу тэрээһини аахсыйаҕа кыттыбыт оскуолалар, оскуола үөрэнээччилэрэ эрэ буолбакка Бүлүү бөлөх улуустар атын нэһилиэктэрин олохтоохторо эмиэ сэргии, биһирии истибиттэрэ.

Онон 2020 сылга бу бырайыагы хайаан да кэҥэтэн, хабар иэнин улаатыннаран ыытар былаан ылыллыбыта. Ол гынан баран, күүтүллүбэтэх өттүттэн аан дойдуну аймаабыт хоруона хамсыга биллэриллэн, ол былааны тохтотон эрэргэ күһэллибиттэрэ. Быйыл ыарыы тарҕаныытыттан сэрэхтээх буолуу бары ирдэбиллэрин толору тутуһан туран, хайаан да экология тэрээһиннэрин салгыыр быһаарыы тахсыбыта. Ол быһыытынан, эрдэттэн маннык тэрээһин буоларын биллэрэн туран, хампаанньа үлэһиттэрэ үөрэх кыһаларыгар сырыыны ааспыт нэдиэлэҕэ саҕалаабыттара. Бу тэрээһин оҕолор төрөөбүт-үөскээбит төрүт сирдэрин айылҕатын, экологиятын туһугар адьас кыра саастарыттан долгуйалларын, харыстыыр, ыраастыыр интэриэстээхтэрин, быһата, маннык көрсүһүүлэри күүтэллэрин көрдөрбүт.

Ону АЛРОСА Экологияҕа киинин үлэһиттэрэ бу дьыл балаҕан ыйын 13-16 күннэригэр тэрийэн ыыппыт аахсыйаларыгар көхтөөхтүк кыттыы дьэҥкэтик туоһулуур. Икки араас морсуруутунан былааннаан, киин үлэһиттэрэ Мииринэйгэ, Кириэстээххэ, Сунтаарга, Күндээдэҕэ, Ньурбаҕа, Дьаархаҥҥа, Малдьаҕарга, Маалыкайга уонна Бүлүү куоракка тиийэн, оскуола салалтатын уонна үөрэнээччилэрин кытта көрүстүлэр.

Экологияҕа эппиэтинэстээх сыһыан туһунан кэпсээтибит

Олус туһалаах аахсыйа туһунан АЛРОСА Экология киинин уу ресурсатын харыстабылыгар бөлөҕүн салайааччыта Алена Дьяконова маннык иһитиннэрдэ:

«Бу 2021 сылга былааннаммыт социальнай-экологическай тэрээһиннэр чэрчилэринэн, биһиги “оБЕРЕГай природу” аахсыйабытын ыытан кэллибит. Аахсыйа ыччакка, оскуола үөрэнээччилэригэр анаан, экологическай сырдатыы уонна экологияҕа үөрэтии быһыытынан барда.

Ол курдук, хас тиийбит оскуолабыт – орто уопсай үөрэхтээһин кыһатын – аайы экология, экологическай сырдатыы уонна хас биирдии киһи экологияҕа эппиэтинэһин туһунан кылаас чаастары ыыттыбыт. Бу маннык уруоктар көмөлөрүнэн кинилэр биһиги Экологияҕа кииммит уонна эколог идэтин туһунан элбэҕи билэллэр. Сэҥээрбит ыйытыыларыгар сиһилии хоруйу ылаллар, санаа атастаһыыта тэриллэр.

Бу кылаас чааһын кэмигэр биһиги оскуола үөрэнээччилэригэр анаммыт, судургутук оҥоһуллар эрээри олус наадалаах иһитиннэриини биэрэр “Пчелка-У” дьоҕус лабаратыарыйаны биэрэбит. Бу лабаратыарыйа көмөтүнэн кинилэр хаһан баҕардылар да уу, салгын уонна буор анаалыһын оҥорор кыахтаналлар».

АЛРОСА Экологияҕа киинин уу ресурсаларын харыстабылыгар бөлөх салайааччыта эппитинэн, бу лабаратыарыйаны таһынан хас биирдии кыттыбыт оҕоҕо анал бэлэх туттарыллар. АЛРОСА сүбэниирдээх бородууксуйатыгар термо-ыстакаан, сиэп төлөпүөнүн иитэр аккумулятор, анал бүрүөһүннээх буолан, устубакка да туран төлөпүөнү туһанар кыаҕы биэрэр ураты бэрчээкки, бренд ойуулаах бейсболка уо.д.а. киирэр.

Дьэ, уонна кылаас чааһыгар кэпсэтиини таһынан аахсыйа кыттыылаахтара күргүөмүнэн тахсан, эбэлэр кытылларын ыраастыыллар. Оскуолалар дьаһалталара чопчу ханна бөх-сыыс ыраастанара наадатын эрдэттэн бэйэлэрэ быһааралларыгар этиллибит.

«Тэрээһиннэр ханна да тиийбиппит иһин, ситиһиилээхтик аастылар, оҕолор санаалара өрө көтөҕүллэр. Биһигини, аахсыйа тэрийээччилэрин, оскуолалар салалталара тута үөрэ-көтө көрсөн, аахсыйа үтүө түмүктээх буоларыгар көмөлөрүн иһин, өссө төгүл сылдьыбыт оскуолаларбытыгар махтанабыт.

АЛРОСА хампаанньа өрүү даҕаны маннык наадалаах уонна туһалаах экология хайысхатыгар, ол иһигэр социальнай-экологическай тэрээһиннэргэ, ураты болҕомтотун уурар. Мантан инньэ “оБЕРЕГай природу” аахсыйа ыытыллара олоҕурбут үгэскэ кубулуйуоҕа. Биһиги бу үлэбитин салгыыбыт, өрөспүүбүлүкэҕэ элбэх оскуола баар, оттон билиҥҥитэ уон үөрэх кыһатын эрэ, хомойуох иһин, хаптыбыт. Кэнэҕэһин да бу аахсыйа салҕанан бара туруоҕа, тохтообоппут диэн былаанныыбыт.

Оскуолаларга биэрбит лабаратыарыйаларбыт оҕолорго элбэх үөрүүнү, сонун билиини биэриэҕэ, эколог буолалларыгар көмөлөһүө дии саныыбыт”, – диэн эттэ Алена Дьяконова.

Сорох оскуолаҕа «Күөх хамсааһын» күүскэ сайдыбыт

АЛРОСА Экологияҕа киинин салгын харыстабылыгар кылаабынай исписэлииһэ Айтал Стручков эмиэ сылдьыбыт оскуолалара экология кыһалҕатыгар интэриэстэрэ улаханын уонна бу «оБЕРЕГай природу» аахсыйаҕа кыттан, астынан хаалбыттарын эттэ.

«Оҕолор бу аахсыйабытын олус сөбүлээтилэр. Сорох оскуолаларга “күөх хамсааһын” балай да күүскэ сайдыбыт. Олорго экология, айылҕа харыстабылыгар сыһыаннаах араас куруһуоктар тэриллэн үлэлииллэр.

Оттон биһиги хампаанньабыт бэйэтин өттүттэн экологияҕа ураты болҕомтотун уурар, уонна айылҕа харыстабылын көҕүлүүр, сырдатар үлэҕэ элбэх үбүлээһини көрөр. Тоҕо диэтэххэ, уопсастыбаннас син эмиэ бэйэ доруобуйатын харыстыырын курдук ийэ айылҕаны харыстыы, ыраастыы сылдьар үөрүйэх олохтоохтук иҥиэхтээҕин өйдүөн наада», – диэн бэлиэтиир Айтал Стручков.

Манна даҕатан санатар буоллахха, АЛРОСА хампаанньа соторутааҕыта өссө биир экология бырайыагын олоххо киллэрэн, «Th!nk green» («Думай по-зеленому») диэн куонкуруһу тэрийэр. Бу күөн күрэс сыала-соруга – Саха өрөспүүбүлүкэтин олохтоохторун табыгастаах, чөл туруктаах тулалыыр эйгэни олохтуур туһугар кыттыгас бырайыактыыр уонна волонтердуур үлэҕэ көҕүлээһин буолар.

Бу туһунан АЛРОСА Экологияҕа киинин инстаграмҥа сирэйигэр http://www.thinkgreen.alrosa.ru/ аадырыһынан киирэн, хайаан да сиһилии билсэргитигэр сүбэлиибит. Бырайыактаргытын оҥорон, Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра. ыытыахтаах эбиккит.

Ол кэнниттэн Экология киинин исписэлиистэрэ кэлбит үлэлэри быһа барыллаан көрүү кэнниттэн хампаанньа саайтыгар таһаарыахтара. Аһаҕас интэриниэт куоластааһын түмүгүнэн, биэс бастыҥ бырайыак талыллыаҕа. Түмүктүүр түһүмэххэ финалга тахсыбыттартан Куонкурус хамыыһыйата кыайыылааҕы быһаарар гына быһаарбыттар. Бу хамыыһыйаҕа АЛРОСА экологтарын сэргэ Саха сирин биллэр-көстөр үлэлээх экоактыбыыстара баар буолуохтара. Кытаатыҥ!