Норуот маастарын күнүгэр Саха тыйаатырыгар Олоҥхо матыыбынан оҥоһуллубут саха саахыматын биһирэмэ буолла. Остуол оонньуутун норуот уран оҥоһуктарын маастара, Арассыыйа худуоһунньуктарын сойууһун чилиэнэ Алексей Андреев сэлии муоһуттан оҥордо. Кини этэринэн, саахымат Орто уонна Аллараа дойду утарыта турууларын, сырдык уонна хараҥа бүппэт охсуһуутун көрдөрөр.
Орто дойду олохтоохторугар сүрүн фигураларынан Саха Саарын Тойон (хоруол) уонна Күн Күбэйэ Хотун (ферзь) буолаллар. Балары икки өттүттэн батыйалаах Бухатыырдар харабыллыыллар. Аттыларыгар сэрииһит аттара бааллар. Инники кэккэни Айыы дьоно – баай оһуордаах Ураһалардаах ситэрэллэр. Онтон пешкалар – сэрииһит боотурдар кэлэллэр.
Орто дойду утарыта Аллараа дойду олохтоохторо тураллар. Сүрүн фигуралар – хараҥа күүстэр баһылыктара Арсан Дуолай-Буор Малахай тойон уонна кини ойоҕо Ала Буурай хотун. Кинилэри абааһылар харабыллыыллар – тимир таҥастаах бухатыырдар. Аттыларыгар аттара уонна дьиэлэрэ тураллар.
40х40х9,5 см кээмэйдээх саахымат дуоската фигуралары угар сиэптэрдээх хопполоох. Ойоҕоһунан сэлии муоһунан кыбытыы оһуордаах. Маҥан килиэккэлэр – сэлии муоһуттан, хара килиэккэлэр – капаттан оҥоһуллубуттар. Дуоска эмиэ сэлии муоһа атахтарга турар.
Сергей Местников эппитинэн, СӨ Бырабыылыстыбатын уонна «Саха сирин тимир суоллара» хампаанньа өйөбүлүнэн оҥоһуллубут саха саахымата Эталоннай образецтар пуондаларыгар киириэхтээх. Алексей Андреев бу оҥоһугунан кулун тутар 19 – 23 күннэригэр Арассыыйа норуоттарын муоһу кыһар ускуутубатын «Сказ на бивне мамонта» бэстибээлигэр кыттыахтаах.
Сонун төрдө: СӨ Бырабыыталыстыбатын уонна Ил Дарханын пресс-сулууспата