Киир

Киир

Бэс ыйын 8 күнүгэр Дьокуускай-Благовещенскай хайысханан көтөр аалынан тиийэн, биир хоноот, дьэ көстөн турар Кытай кытылыгар, паромунан аҕыйах мүнүүтэнэн устан, Хейхе куоракка баар буола түстүбүт. Манна болуоссат ахсын аҕам саастаах дьон мустан, тэҥник хамсанан үҥкүүлүү, араас тренажердарга дьарыктана сылдьалларынан, кинилэргэ ураты сылаас, харыстабыллаах сыһыан баара тута көстөр.

Бэстибээлгэ Сунтаар улууһуттан аҕам саастаах Далбар Хотуттар "Илгэ" үҥкүү бөлөхтөрө уонна Горнайтан биһиги, Ульяна Кириллина салайааччылаах "Түһүлгэ" үҥкүү бөлөхпүт, буолан кытынныбыт. Барыахпытыттан кэлиэхпитигэр диэри "Хикари" турфирма агена, Дьокуускай олохтооҕо Мария Константиновна уонна Хейхе куорат олохтооҕо, нууччалыы үчүгэйдик саҥарар бэрт сэргэх Тоня диэн ааттаах кытай кыыһа буолан иккиэн арыаллаан илдьэ сырыттылар.

Улахан «Икарус» автобуһунан Хейхе куораттан Удаляньчи диэн уезка 7 чаас устата айаннаан тиийдибит, айаннаан иһэн Суньу диэн уезка Сэбиэскэй сойуус Кыһыл аармыйатын Япония сэриитигэр охтубут байыастарга анаммыт пааматынньыкка сибэкки уурдубут. Онтон салгыы Япония сэриитин ыар дьайыыларын түмэлигэр сылдьан харааста быһыытыйдыбыт.

Удаляньчига  минеральнай уунан чэбдигирдэр кииҥҥэ түһэрдилэр, сарсыныгар вулканнар түмэллэригэр сырытыннардылар, онтон Монгольскай автономнай Дурбот уеһыгар 5-6 чаас айаннаан тиийдибит. Дурбокка бэстибээлбит аһыллыбыта, араас омук тоҕуоруһа мустубута, бөлөхпүт "Оһуокайга ыҥырыы" диэн уонна эбэҥки үҥкүүтүн көрдөрөн, мустубут дьон, дьүүллүүр сүбэ сэҥээриитин ылбыппыт.

Биһигини  олус кэрэ айылҕалаах, чэбдигирдэр Лянь Хуань комплекска олохтообуттара. Бу комплекс аһаҕас халлаан анныгар уонна сабыылаах араас эмтээх оттоох уулардаах ванналардаах, бассейыннардаах, монгуол, кытай, европа аһын астыыр рестораннардаах, туристары олордор ууга турар дьиэлэрдээх уонна араас аралдьытар-сынньатар инфраструктуралаах. Термальнай источниктарын уута 1800 м дириҥтэн хостонорун, уу 58 кыраадыс итиитэ уонна олус туһалаах минераллардааҕын кэпсээтилэр. Биһиги араас ванналарга, минеральнай, эмтээх оттоох уулардаах бассейыннарга сөтүөлээн, кэрэ сирдэринэн экскурсиялаан, олус тотоойу минньигэс аһы аһаан дуоһуйа сынньанныбыт. Чэбдигирдэр киин үлэһиттэрэ олус эйэҕэстэрэ тутатына харахха быраҕыллар.

Онтон салгыы Дачин диэн ньиэп үлэһиттэрин куораттарыгар уһуннук айаннаатыбыт. Аара киһи хараҕа ыларын тухары сирдэрэ барыта  оҥоһуулаах. Рис, кукуруза үүннэрбиттэр уонна элбэх да элбэх тэпилииссэ, ынах, сылгы, бараан, сибиинньэ, кус-хаас бөҕө мэччийэ сылдьаллара көстөр. Кыра дэриэбинэлэр ааһыталыыллар, ол быыһыгар бүппэт түбүктээх Кытай олохтоохторун туруу үлэһит дьонун киһи эрэ сөҕө  көрөр.

Сындалҕаннаах айаммыт суоппара,  Коля диэн нуучалыы ааттаах эдэр эйэҕэс киһи буолан биэрдэ. Бу курдук айаннаан Дачиҥҥа тиийэн пельмен оҥорууга маастар-кылааска сырытыннардылар, ол оҥорбут пельмеммитин буһара охсон аҕалан күндүлээтилэр. Сарсыныгар эрдэттэн Хейхе куоракка 6 чаас айаннаан тиийэн, гостиницабытын буллубут, ол кэннэ хомуна охсоммут Арассыыйа уонна Кытай аҕам саастаах олохтоохторун култуураларын атастаһар  бэстибээлгэ кытынныбыт. Манна болуоссакка Арассыыйаттан кэлбит норуоттар үҥкүүлээтибит, биһигини кытта тэҥҥэ сылдьыспыт, Дьокуускай куорат олохтооҕо, Саха сирин үтүөлээх артыыһа Софья Баранова этническай дьүһүйүүнэн кытынна. Бүтэһигэр сахалыы, кытайдыы флешмобынан, оһуохайынан түмүктээтибит.

Бэстибээл түмүгүнэн бары «Лауреат 1 категории в фестивале «Серебряный стиль»» диэн Бочуотунай грамота уонна “Посол дружбы”диэн мэтээл туттаммыт, сүргэбит көтөҕүлүннэ, үөрүүбүт үксээтэ.  Нөҥүө күнүгэр аҕам саастаахтар түмсүүлэрин сыантырыгар төгүрүк остуол тула олорон кэпсэтии ыытылынна, аҕалбыт бэлэхпитин  атастастыбыт. Бу тэрээһин Арассыыйа уонна Кытай норуоттарын култуураларын хардарыта билиһиннэрэр, ону таһынан аҕам саастаахтарын алтыһыннарар сыаллаах үрдүк таһымҥа барда. Сарсыныгар дуоһуйа сынньаммыт, элбэх ситиһиилэммит дьон Хейхе-Благовещенскай-Дьокуускай хайысханан айаннаан  дойдубутун буллубут. Ити курдук Доҕордуу Кытай норуотугар махтал тылларын анааммыт, бэстибээллиир туурбутун олус бэркэ түмүктээтибит.

Бу тууру "Хикари" турфирма нөҥүө Аан дойдутааҕы «Бэйгун» култуурнай медиа-компания тэрийдэ. Хейхе куорат аҕам саастаахтарын института, Култуураҕа, радионан уонна телевизорынан биэриигэ управлениета, Дачин куорат “Дурбот” Монгольскай автономнай уеһа, Саха Өрөспүүбүлүкэтин "Бриллиантовые нотки" бэстибээли тэрийэр кэмитиэт өйөөтүлэр.

Сырдатта Айталина Олесова.

Санааҕын суруй