Киир

Киир

Бу соторутааҕыта сахалартан бастакы ССРС норуодунай артыыһа, Саха сиригэр тыйаатыр сайдарыгар олук уурбут Дмитрий Федорович Ходулов аатынан Майатааҕы норуодунай тыйаатырга улуустааҕы киин балыыһа иһинэн тэриллибит драм-кэлэктиип 35 сылыгар аналлаах тэрээһин үрдүк таһымҥа ыытылынна.

Үөрүү уонна хомолто олох улахан тыйаатырыгар күннэтэ сиэттиһэ сылдьаллар. Биһиги бэйэбит да билбэппитинэн, кинилэр оонньууларыгар олорсон күннэтэ үөрэбит, долгуйабыт, хомойобут, ытыыбыт.... Оччоттон баччааҥҥа диэри биһиги олохпутугар сырдыгы, кэрэни, ырааһы түстүүллэр. Ырыаһыт ымыыта, үҥкүүһүт үтүөтэ, хоһоонньут хоһууна, тойуктаах туйгуна, артыыс ааттааҕа, талааннаах талбата буоларга, айар үлэҕэ алгыстаах аартыгы арыйарга көмөлөһөллөр – бу барыта холбоһон тыйаатыр кэрэ эйгэтэ буолар!

xodul1

35 сыл анараа өттүгэр драм-кэлэктииби төрүттээбит киһинэн буолар Василий Прокопьевич Петров. Билигин кэлэктииби иилээн-саҕалаан илдьэ сылдьар Зоя Егоровна Москвина. Бу кэлэктиип, Мэҥэ Хаҥалас улууһугар сыл ахсын култуура эстафетата ыытыллар буолан, сценаҕа оонньуур маастарыстыбалара үрдээн иһэр. Араас таһымнаах бэстибээллэргэ, күрэхтэргэ ситиһиилээхтик кытталлар. Сүрүн артыыстарынан Александра Петровна Борисова, Пелагея Ивановна Кулаковская, Дмитрий Дмитриевич Титов, Марина Афанасьевна Потапова, Руслан Русланович Федоров, Мария Федосьевна Захарова, Александра Степановна Рожина, Егор Егорович Петров, Иннокентий Дмитриевич Антипин, Анастасия Васильевна Хван, Аида Игнатьевна Петрова, Наталья Григорьевна Спиридонова уо.д.а. Артыыстар Иван Гоголев-Кындыл «Наара суох», Степан Ефремов «Лэкиэс», Платон Ойуунускай «Ыраахтааҕы ыйааҕа», Суорун Омоллоон «Сайсары» драматыттан быһа тардан көрдөрдүлэр.

xodul2

Маны таһынан артыыстар уобарастарыгар киирэн көрдөөх-нардаах сценкалары көрөөччүлэргэ бэлэхтээтилэр. Тыйаатыр үлэтэ дьону хамсатар, сайыннарар, өйүн-санаатын сырдатар, сааһылыыр сүдү күүстээх. Ону балыыһа кэлэктиибэ төһө да ыарахан үлэлээх буоллар барытын бииргэ тутан, былааннаан, салайан олорор тэрилтэ – бу өрөспүүбүлүкэҕэ маннык соҕотох тэрилтэ буолуо. Үтүө дьон үтүөлэрэ үксүү-үүнэ турар айылгылаах, ол курдук өр сыллар устата тыйаатыр эриирдээх-мускуурдах үлэтигэр эриллэн, күүскүтүн-күдэххитин, талааҥҥытын дьон-сэргэ сайдарын туһугар анааҥҥыт норуот ытыктабылын, биһирэбилин ылан дьоҥҥутугар-сэргэҕитигэр тарҕатаҕыт.

xodul3

Тыа сирин тыйаатыра чэчирии сайдарыгар киллэрбит кээмэйэ биллибэт үтүөҕүт-өҥөҕүт иһин барҕа махтал тылларын этэбит!

Ааккыт-суолгут ахтылла, сылдьыбыт сырыыгыт сыаналана, оҥорбут оҥкулгут уруйдана туруохтун.

xodul5

Баҕарабыт Эһиэхэ күн сиригэр баар-бары кэрэни, кэтит кэскиллээх олоҕу, сытыы кылыс доруобуйаны, сириэдийэ турар силиһи, өрүү күндэлэс күннээх халлааны, куруук дьоҥҥо-сэргэҕэ үтүө-истиҥ сыһыаҥҥытынан сирдэрбэккэ хайҕалы эрэ ылыҥ, нэһилиэккит уонна улуускут култуурата сайдарыгар күүскүтүн ууран үлэлээҥ, доруобай уонна үөрэ-көтө сылдьыҥ!

Өйдүүбүн театр киһитин,

Түүн-күнүс түбүктээх үлэтин.

Билиҥҥи сайдыылаах үйэҕэ

Бар дьоннуун үлэлиир эрэйин.

Өйдүүбүн артыыс киһини

Түмүгэ көстүбэт үлэтин.

Төһөлөөх сүүрүүнэн-көтүүнэн

Көрөөччү махталын ыларын.

Билэбин талааннаах киһини

   Дэгиттэр уус-уран дьоҕурун,

Барытын ытыска уурбуттуу

Бар дьоҥҥо утары уунарын.

 

Любовь Шишигина-Сыралыма.

Санааҕын суруй