АЛРОСА хоту сир аҕыйах ахсааннаах төрүт омуктарыгар, кинилэр култуураларыгар уонна үтүө үгэстэригэр уопсастыбаннас болҕомтотун тардар, төрүт былыргыттан олорон кэлбит олохторун укулаатын, дьарыктарын үйэтитэр, тыллара салгыы сайдарыгар көмөлөһөр сыаллаах “Кындыкан” этнокултуурунай бырайыагы өйүүрүн биллэрдэ. Бырайыагы оҥорооччулар хоту сир аҕыйах ахсааннаах омуктара аныгы, глобализация уонна бырамыысыланнас балысханнык сайдар кэмигэр баһыйтаран, омук быһыытынан уратыларын, төрүт үгэстэрин сүтэрбэт, төттөрүтүн, салгыы сайыннарар, үйэтитэр туһугар үлэлэһэр соруктаахтар. Бу соругу эппиэттээх миссия быһыытынан ылынан, ылсан үлэлиир санаалаахтар.
Бырайыагы төрүттүүргэ дьиҥ олоххо буолбут, 200 сыл анараа өттүгэр Дьааҥы хайаларын чугаһыгар олоро сылдьыбыт, уоспа ыарыыттан имири эстибит эбээн аҕа ууһун общинатын чугаһыгар көстүбүт, бүтүн аймахтан соҕотох тыыннаах хаалбыт кырачаан кыысчаанын туһунан кэпсээн тирэх буолбут. Кыысчаан уобараһыгар олоҕуран, Кындыкан диэн кылаабынай персонаһы толкуйдаан таһаарбыттар. Кындыкаан – тулуурдаах, дьулуурдаах буолуу, күүстээх санаа, хоту сир аҕыйах ахсааннаах омуктарын ураты сыаннастарын бэлиэтэ, сиимбэлэ. Билигин бу сүдү уобарас хоту сир аҕыйах ахсааннаах бары омуктарын бэйэтин тула түмэн, кинилэр кыһалҕалара, уустуктара бүтүн аан дойдуга иһиллэн, өйөнөн, кэлэр кэскиллэрэ эрэллээх, сарсыҥҥылара саргылаах буоларыгар көмөлөһүөхтээх.
«Кындыкан» бырайыак 2020 сыллаахха саҕаламмыт. Эбээн кыракый эрээри хорсун-хоодуот кыысчаана бэйэтин тула аан дойдуну үтүө, кэрэ өттүгэр уларытар баҕалаах, сырдык ыралаах Саха сирин талааннаах олохтоохторун түмэрэ уонна Саха сирин омуктарын туһунан киэҥ араҥаҕа сырдатара кэпсэнэр.
Бырайыак айар бөлөххө уопсастыбанньыктар, дизайнердар, суруналыыстар, артыыстар уонна учуонайдар үлэлэспиттэр.
АЛРОСА бу бырайыакка көмөтүн бастакы түһүмэҕэр Лидия Тарасова диэн эдэр суруйааччы “Кындыкан” остуоруйатын таһаарары уонна эмиэ итинник ааттаах кылгас метражтаах анимациялаах киинэ бэлэмин үбүлүүр.
«Кындыкан» остуоруйаны улахан хамаанда оҥорбут. Ол иһигэр этнографтар, лингвистэр, хоту сир аҕыйах ахсааннаах омуктарын илдьэ сылдьар биирдиилээн дьон бааллар. Остуоруйа икки– нууччалыы уонна эбээннии – тылынан тахсар. Эбээн тылыгар хоту сир биллиилээх суруйааччыта Анатолий Степанов-Ламутскай тылбаастаабыт.
«АЛРОСА алмааһы Саха сиригэр хостуурун быһыытынан, олохтоохтор, ол иһигэр хоту сир төрүт олохтоохторун иннигэр эмиэ, улахан эппиэтинэһи сүгэрин өйдүүр. Биһиги хоту сир омуктарын хайдахтаах да ыарахантан толлон турбат модун санаатын, үйэлэр тухары сүтэрбэккэ илдьэ кэлбит баай устуоруйаларын, үтүө үгэстэрин күн бүгүнүгэр диэри илдьэ сылдьалларын, харыстыылларын үрдүктүк сыаналыыбыт, сөҕөбүт-махтайабыт. Ону тэҥэ маны барытын кэлэр кэнчээри ыччакка тиэрдэр гына үйэтитэр, онуоха көмөлөһөр наада диэн саныыбын. Биһигини Кындыкаан устуоруйата улаханнык долгуппута, туох да саарбахтааһына суох бу бырайыагы өйүүргэ быһаарбыппыт. Биһиги хампаанньабыт Саха сирин аҕыйах ахсааннаах төрүт олохтоохторугар өрүү да көмөлөһөр: устуоруйа чахчыларын, төрүт култуураны сөргүтүүгэ, үйэтитиигэ, төрүт бырааһынньыктары тэрийиигэ кыттабыт, табаһыт аҕа уустарын уонна балыксыттары өйүүбүт, кинилэри араас идэлэргэ үөрэттэрэн, үлэнэн, олохторун-дьаһахтарын оҥостоллоругар наадалааҕынан барытынан хааччыйабыт», – диир АЛРОСА хампаанньа генеральнай дириэктэрэ Сергей Иванов.
«Биһиги сыалбыт – Кындыкан диэн хоту сир аҕыйах ахсааннаах омуктарын хорсун-хоодуот уонна бигэ санааланыыларын сиимбэлэ буолар саҥа персонаһы киэҥ араҥаҕа биллэрии, иһитиннэрии. Кындыкан бэйэтэ бирилийээн тэҥэ, кини эркиннэрэ биһиги хамаандабыт иэйиитэ күүһүрэн кэллэҕин аайы саҥалыы өҥүнэн кылбаара-сандаара оонньуурун бириэмэ бэйэтэ көрдөрдө. Бу бирилийээн чочулларыгар биһиги планетабыт кэскиллээх, инникилээх буоларыгар дьулуһар, эмиэ да улахан, эмиэ да уйан ийэ сирбитигэр тэхиниичэскэй сайдыы уонна олоҕу олоруу олоҕурбут укулаата тэҥҥэ, буортута, охсуута суох алтыһарыгар интэриэстээх дьон кытталлар. Биһиги бастакы партнёрбут – АЛРОСА хампаанньа, өрүү да социальнай хайысхалаах, дьоҥҥо туһалаах бырайыактары үрдүктүк сыаналыыр уонна өйүүр. Хампаанньа планета түҥ былыргы омуктарын – хотугу сири харыстаан олорооччулары – баай култууратын, олохторун укулаатын боппуруоһугар аһаҕас кэпсэтии, бииргэ үлэлэһии наадатын өйүүр, өйдүүр. Биһиги бу курдук кыттыһан, остуоруйаны эрэ буолбакка, аныгы кэм дьиҥ устуоруйатын тэҥҥэ айабыт-тутабыт. Оттон онно бүтүн аан дойду наадыйар», – диэн “Кындыкан” бырайыак ааптара Маргарита Попова санаатын үллэстэр.
“Кындыкан” бырайыак өссө биир хардыыта “Кындыкан” диэн кылгас метражтаах анимациялаах киинэни оҥоруу буолуоҕа, бу киинэ көмөтүнэн Кындыканы, ол эбэтэр хотугу омуктар тустарынан билии, өссө кэҥиэҕэ.
Маны таһынан “Кындыкан” диэн бастакы, тус сыаллаах пуонда аһыллар буолбут, итинэн саҥа бренд ааптарын бырааба бигэргэниэ. Бу пуондаҕа дивиденнэри мунньан, ол үбү КМНСтар тылларын, төрүт култуураларын уонна үгэс буолбут олохторун укулаатын үйэтитиигэ уонна өрөспүүбүлүкэ эриэккэс (креативнай) ис кыаҕын өйүүргэ туһанар буолуохтара.
