Бу дьыл кулун тутар 1 күнүттэн хаппыт сэбирдэҕи, бөҕү уматыы, даача учаастагар мангалы туруоруу быраабылатыгар уларыйыы киирбит.
Холобур, хаппыт оту, ол-бу мас лабаатын тимир иһиккэ (баах, буочука) уматар түгэҥҥэ онтугун ханнык баҕарар тутууттан --7,5 м, мутукчалаах мас ойууруттан - 50 м, сэбирдэхтээх мас ойууруттан --15 м хайаан да тэйиччи буолуохтаах.
Аны, бөх уматар сириҥ 5 м эргимтэлээх тулата, алҕаһатан уот ыстанар түгэнигэр туох да умайар суох буоларын курдук, ыраастаммыт буолуохтаах.
Мангалгын ханнык баҕарар тутууттан 5 миэтиртэн чугаһа суох сиргэ туруоруохтааххын.
Бу быраабыла ханнык баҕарар көрүҥ шашлык, барбекю буһарар тэрилгэ, оһоххо сыһыаннаах диэбиттэр. Кээмэйинэн, ыйааһынынан араарыы суруллубатах.
Мангал чугаһыгар түргэнник умайар матырыйаалы, убаҕаһы уурумаҥ диэн сүбэлээбиттэр.
Ханнык нуормалары туһаныахтаах эбиппитий?
Кутааны тыала-кууһа суох күн, сэрэхтээх буолуу бары миэрэлэрин тутуһан уматыахха сөп.
Кутаа уматар дьаамаҥ, буочукаҥ аттыгар наада буолла да үрдүгэр саба ууран, умуруорар гына, ылтаһын лиистээх буолуохтаахпыт. Учаастакка ону таһынан, сэрэххэ, лаппаахы, уу баар буолара наада.
Уматыахха сөп: хаппыт сэбирдэҕи, мас лабаатын, араас, ол-бу кырааската суох хаптаһыны, кумааҕыны, хордуону.
Ханнык баҕарар эрэһиинэни, ол иһигэр эрэһиинэ уллуҥнаах атах таҥаһын, өстүөкүлэлээх биридимиэттэри, тимири, лаахтаах-кырааскалаах оҥоһуктары даачаҕа да, биирдиилээн учаастактарга да уматар кытаанахтык бобуллар!
Түргэнник уматарга көмөлөөх убаҕастар (жидкости для розжига) өрө салаан умайаллар. Онон бөххө эрдэ, уматыах иннинэ кутар ордук.
Итинник убаҕас илиигэр, таҥаскар тохтон хааллаҕына, илиигин тута суунаҕын, таҥаскын устан ыраах уураҕын.
Быраабыланы тутуспат буолуу иһин ыстараап баар дуо?
Уоттан сэрэхтээх буолуу быраабылатын кэһии иһин көрүллэр ыстараап оннунан хаалбыт, баар бөҕө. Ол курдук:
Быраабыланы тутуспакка кутааны оттууттан улахан умайыы тахсыбатах (без серьезных последствий) түгэнигэр учаастагы, даачаны уонна кэтэх дьиэни бас билээччигэ сэрэтии биэрэллэр эбэтэр 5-тэн 15 тыһ. солк. диэри ыстырааптыыллар.
Дьэ, оттон баһаар саҕаламмыт буоллаҕына, ол накаастабыла, буруйу сүгүүтэ умайыы аҕалбыт түмүгүттэн, хоромньутуттан тутулуктанар.
Холобур, сэрэҕэ суох туттууттан умайыы тахсыбытыттан сылтаан ким эмэ доруобуйата улаханнык эмсэҕэлээбит буоллаҕына, буруйдаах киһи -- 3 сыл, оттон эмсэҕэлээччи олох да тыына быстыбыт түгэнигэр -- 5 сыл күлүүс хаайыытыгар уураахтанар диэбиттэр.
Бэйэ кэр.
