Киир

Киир

Улуу киһибит Былатыан Ойуунускай төрөөбүтэ 130 сылын бэлиэтиир сэтинньи 11 күнүгэр Сахабыт сирин киин куоратыгар Дьокуускайга уулусса аата икки судаарыстыбаннай тылынан суруллар бэлиэ түгэнэ буолан ааста. Саха тылын туттуллар эйгэтин кэҥэтэр, сайыннарар кэскиллээх бырайыак Ойуунускай аатынан уулуссаттан саҕаланна. Бастакы бэлиэ сурук Ойуунускай уулуссатын 37 №-дээх дьиэтигэр турар Өрөспүүбүлүкэтээҕи лиссиэйгэ ыйанна.

Уулусса аатын икки тылынан суруйар туһунан кэпсэтии 1990-с сыллартан  саҕаламмыта. Дьон-норуот баҕа санаата 30-тан тахса сыл буолан баран олоххо киирэн эрэриттэн үөрэбит. Бу бырайыак быйыл атырдьах ыйын 1 күнүгэр буолбут «Саха сирин киин куоратын тылын эйгэтэ» төгүрүк остуол  Түмүк докумуонун иитинэн оҥоһулунна. Дьокуускай куорат аҕа баһылыга Евгений Григорьев быһаччы салалтатынан, Дьокуускай куорат кылаабынай архитектора Семен Сергеев, “Саха тыла 400” түмсүү үлэни тэрийэннэр, “Барҕарыы” Национальнай пуонда үбүлээн, кылгас кэм иһигэр бу бырайыак олоххо киирдэ. Афанасий Ефремов салайааччылаах «РГ новый-стиль» тэрилтэ аадырыстаах бэлиэлэри (табличкалары) дизайыннаан оҥорон бэлэмнээтэ.
 

f0171413 26a0 4bd0 867e 9ef4628d2ab7   

Уулусса аата икки судаарыстыбаннай тылынан суруллар бэлиэ түгэнигэр кыттыыны ыллылар: бырайыагы үбүлээбит Ил Түмэн дьокутаата, “Барҕарыы” Национальнай пуонда дириэктэрэ Афанасий Постников, Дьокуускай куорат баһылыга Евгений Григорьев, Дьокуускай куорат кылаабынай архитектора Семен Сергеев, Өрөспүүбүлүкэтээҕи лиссиэй дириэктэрэ Иван Шамаев, бырайыагы тэрийбит “Саха тыла 400”  түмсүү кыттыылаахтара Алла Ноговицына, Мария Кириллина, “Ааҕар Саха сирэ”, “Ийэ тыл кэскилэ” түмсүү, лиссиэй учууталлара, үөрэнээччилэрэ.
 
IMG 0100
 
 

Саха тылын тиэрминин хамыыһыйатын быһаарыытынан, “уулусса” диэн нуучча тылыттан киирии тыл саха тылыгар олохсуйбут, дорҕоон дьүөрэлэһиитин сокуонугар сөп түбэһэр тыл буоларын быһыытынан бигэргэннэ. Инникитин “площадь”, “проспект”, “переулок”, “тракт” уонна о.д.а. тыллары, уулусса ааттарын тылбаастыыр сыал-сорук турар. Ону таһынан, куорат дьаһалтата, “Барҕарыы” пуонда, “Саха тыла 400” түмсүү Дьокуускай куоракка оҕо-ыччат төрөөбүт тылынан саҥарар, көҥүл кэпсэтэр эйгэтин тэрийэр сыаллаах, тохтобулларга, дьон мустар, сынньанар сиригэр сахалыы суруктаах баннердары, арт-эбийиэктэри оҥорор былааннаах. Бу бырайыак, биллэн турар, төрөөбүт тыл эйгэтин тэрийэргэ, сайыннарарга “языковой ландшафт” диэн ааттаах биир ураты хайысха буолара саарбаҕа суох. Бу бырайыак кэскиллээх, үтүө түмүктээх буоллун!

IMG 0186

Мария Кириллина, тыл билимин хандьыдаата.

Санааҕын суруй