Киир

Киир

Өлүөнэ мууһун сүрүн өттө Эдьигээн уонна Кэбээйи улуустарынан устар. Муус алын тардыыта Эдьигээн Бэстээҕин таһыгар кэлбит. Эдьигээҥҥэ диэри 183 км хаалбыт. Үөһээ өттө Кэбээйи Сангаарыттан 50 км сиргэ тиийбит. Өрөспүүбүлүкэ өрүстэрин ыам ыйын 22 күнүнээҕи туругун туһунан суһал ыстаап иһитиннэрэр.

 

ӨЛҮӨНЭ

Биитим уонна Сангаар икки ардынан уу таһыма сууккаҕа 5 – 70 см түспүт. Нам Арбынын таһынан 973 см (4 ч. иһигэр 0 см), Кэбээйи Сииттэтин таһынан муҥутуур таһым 167 буоллаҕына, билигин 127 см (4 ч. иһигэр +1 см) буолбут, Арҕаһын таһынан – 561 см (4 ч. иһигэр +6).

Эдьигээн бөһүөлэгин аннынан 4 чаас иһигэр уу 13 см тахсан, 515 см буолбут (муҥутуур – 1430 см), ырбыылаабыт. Сангаар таһыгар 951 см тиийбит (4 ч. иһигэр -2), муус аҕыйах.

 

АЛДАН

Алдан көмүөлүн Өлүөнэ эбэҕэ кутан эрэ. Томмот уонна Учур икки ардыларыгар уу таһыма сууккаҕа 0,6 – 1,4 м түспүт. Петропавловскай – Верхоянскай Перевоз кэрчиккэ тахса турар. Бу күннэргэ Петропавловскай уонна Эльдикан икки ардыгар үрдүүрэ күүтүллэр.

Кэлэр икки-үс күҥҥэ Охотскай Перевоз уонна Верхоянскай ардыларыгар уу таһыма эмиэ үрдүүрэ сабаҕаланар. Эльдикан бэйэтин таһыгар 104 см эбиллэн, 1212 см тиийбит.

 

АММА

Ыам ыйн 20 күнүгэр халаан иккис долгуна кэлэн, уу таһыма 3 м тиийэ тахсыбыт.

Амма алын тардыытынан, Таатта Харбалааҕын таһынан, кэлэр биир-икки күн иһигэр муҥутуур элбэх уу ааһара күүтүллэр. Ол кэмҥэ уу таһыма 40 – 70 см үрдүөҕэ.

 

БҮЛҮҮ

Бүлүү көмүөлүн сүрүн өттө Кэбээйи сиринэн ааһан эрэр. Алын тардыыта өрүс төрдүгэр тиийбит.

Соҕо Хайа гидропоһун таһыгар уу таһыма суукка иһигэр 1,3 м эбиллибит. Муус хойуу. Соҕо Хайа таһынан уу таһыма 1612 см (4 ч. иһигэр +20 см) тэҥнэспит.  

Үрдүкү кирбиитэ Кэбээйи Хатырык Хомотуттан 30 км сиргэ тиийбит, уу таһыма 1019 см тэҥнэспит.

 

ДЬААҤЫ

Дьааҥы өрүс мууһун сүрүн өттө Үөһээ Дьааҥынан устар. Адыаччы үрэх киллэрбитин түмүгэр, Уус Куйга гидропоһун таһыгар ааспыт сыллартан биэс күнүнэн эрдэлээн муус хамсаабыт.

Уус Куйга таһынан муҥутуур таһым 1309 см буоллаҕына, билигин 669 см (4 ч. иһигэр +26 см) буолан турар, муус аҕыйах.

Верхоянскай куорат таһыгар уу таһыма 477 см тэҥнэспит. Ол аата ааспыт 4 чаас иһигэр -1 түспүт. Ити эҥээр муҥутуур таһым 1020 см.

 

ИНДИГИИР

Уус Ньара уонна Хонуу икки ардыларыгар муус хамсаабыт. Абый Белай Горатын таһыгар эмиэ муус хамсаан эрэр, өрүс ырбыылаан турар.

Хонуу таһыгар уу таһыма 335 см, Белай Гораҕа – 555 см тэҥнэспит.

Уус Ньара таһынан кэлэр икки күн иһигэр муус барыахтаах диэн сабаҕалыыллар.

 

ХАЛЫМА

Аллараа Халыма Колымскоетын таһынан уу таһыма 1,5 м тахсыбыт, ырбыылаабыт. Муус, сүрүннээн, Орто Халыма сиринэн устар.

Орто Халыма куорат таһынан уу таһыма 928 см буолан турар. Ити эҥээр муҥутур таһыма – 1200 см.

Колымское таһынан кэлэр икки күҥҥэ муус барыахтаах.

Бэй.кэр.
Хаартыска: Андрей Сорокин / СИА.   

Санааҕын суруй

Бүтэһик сонуннар