Андрей Находкин билиҥҥи быһыыга-майгыга Саха сирин экэниэмикэтин туһунан
Украинаҕа ыытыллар байыаннай эпэрээссийэ буолбутугар омуктар Арассыыйа экэниэмикэтин муомахтаан өлөрөөрү сааҥсыйа бөҕөтүн киллэрдилэр. Бу кэмҥэ Саха сирин экэниэмикэтэ, тыа сирин олоҕо оҕустарбатын туһугар туох үлэ барарын, билиҥҥи балаһыанньаҕа бэйэтин сыһыанын туһунан СӨ Ил Түмэнин тыа сиригэр уонна аграрнай бэлиитикэҕэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Михайлович Находкинтан суруналыыс Владимир Степанов ылбыт интервьютугар ааҕыҥ.
Еврей автономнай уобалаһын салайар саха кимий?
Кулун тутар 15 күнүгэр Саха сирин Үөһээ Бүлүүтүттэн төрүттээх Борисов Дьулустаан Анатольевич Еврей автономнай уобалаһын (ЕАУо) бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччынан ананна. Дьулустаан Борисов кимин, ханна үлэлээбитин туһунан кылгас ыстатыйаны хаһыат 5- с балаһатыгар ааҕыҥ.
Өртөөһүн туһунан
“Саха киһитэ өбүгэ саҕаттан илдьэ кэлбит биир үтүө үгэстээх - ол сааскы өртөөһүнү ыытыы. Билиҥҥи саха бу тэрээһини ходуһаны кур сэтиэнэхтэн ыраастааһын, кэнчээри от өрө анньыытын курдук тутахтык өйдүүр. Дьиҥэ, өрт биир өрүтэ киэҥ нэлэмэн тайҕа баһаарыттан түөлбэлээн олорор дойдуларын араҥаччылааһын буоларын өбүгэлэрбит чуолкайдык өйдүүллэрэ. Эҥин араас модун тиэхиньикэ, сөмөлүөт суох кэмигэр олорор сирдэрин уоттан хайдах быыһыахтарай!..” – диэн, Томпо улууһун Кириэс Халдьаайытыттан СӨ үөрэҕириитин туйгуна, СӨ мас тардыһыытын үтүөлээх тириэньэрэ Александр Харитонов мантан саас сири нүөлсүтүү үлэтин иннинэ тус санаатын таһаардыбыт.
"Барыта этэҥҥэ"
Кыраныысса таһыгар - Япония, Индия, Сербия, Польша - дойдуларынан олорор биир дойдулаахтарбыт олохторун-дьаһахтарын туһунан санааларын үллэстибиттэрин суруналыыс Саргылаана Багынанова матырыйаалыгар суруйар.
Умулунна чаҕылхай сулус...
Ирина Елизарова ырыалара хас биирдии киһи дууһатын кылын таарыйаллар, ытатан-ыллатан ылар ураты дьиктилэр. 21 саастаах Уола Рудольф Елизаров "Ийэбин ахтыбыт санаабар, дьиэтигэр сылаас, минньигэс аһылыгын астаан кэтэһэн олорорго дылы... Ийэм мичээрэ миигин олус даҕаны үөрдэрэ, дьоллуура. Кини үөһэттэн сулус буолан кэлбитэ, сулус буолан көттө.
Ийэкээм... ийэм барахсан, чаҕылхай сулус буолан, кыырай халлааҥҥа көттөҕүҥ! Хараҥа киэһэҕэ тахсаммын, халлааҥҥа эн сулускун одуулуом, ытыырбын, айманарбын кыатана..."- диэн санаатын үллэстибитин, суруналыыс Саргылаана Багынанова суруйуутугар ааҕыҥ.
Сунтаартан – Марта Николаева!
Суруналыыстыканы кытары олоҕун ситимнээбит киһи олоҕу көрүүтэ, олоххо сыһыана, бэл, майгыта-сигилитэ идэтин арылыччы көрдөрө сылдьар буолар эбит. Бүгүҥҥү дьоруойбут, төһө даҕаны сынньалаҥҥа барбыта ырааттар, кинини туох тэрээһиҥҥэ, уопсастыбаннай үлэҕэ барытыгар көрөҕүн, көрсөҕүн. Олоххо актыыбынай позициялаах киһи диэн туһунан ээ. СӨ тэлэбиидэнньэтин, араадьыйатын туйгуна, “Гражданскай килбиэн” хаһаайына, Сунтаар улууһун бочуоттаах олохтооҕо Марта Николаеваны кытары кэпсэтиини ааҕыҥ.
Кыбартыыра «перепланировкатын» эридьиэһэ...
Билигин дьон үксэ биир, икки хостоох кыбартыыраны атыылаһар. Ботуччу сыанаҕа атыыласпыт дьиэтин хас биирдии “миллимиэтирин туһаҕа” таһаараары бэйэтигэр табыгастаах гына уларытан-тэлэритэн, тупсаран оҥостор. Аны туран ыллыҥ да, таҥаһы кырыйар курдук, истиэнэни харса суох көтүрэн-көһөрөн барбаккын. Өрөмүөҥҥэр харчы бөҕөнү кутан сүүскүн сүөкэммитин кэннэ улахан ыстараап түһүөн сөп. Өссө ол кырата, суут дьыалатыгар таттахтарына да, көҥүл.
Дьиэ истиэнэтин көтүрэргэ, саҥаны туруорарга, хостору улаатыннарарга-аччатарга эбэтэр биир хоһу аҥаардаан икки кыра хос оҥорорго кэккэ ирдэбил баар. Бу туһунан “Кыым” саҥа нүөмэригэр ааҕыҥ.
Иһирэх ырыалаах игирэ кыргыттар
“Социальнай ситимнэр арахсаллар үһү” диэн сурах тарҕаныан аҕай иннинэ “инстаграмҥа” игирэ кыргыттар ырыалара тарҕаммыта. Маҥнай омос көрүүгэ үүт-үкчү дьүһүннээх, ис-истэриттэн кутуллан тахсар олус намыын куоластаах кыргыттар ырыаларын саха дьоно олус сэҥээрбитэ-сэргээбитэ. Истэ түһээт тута тоҕо эрэ “бу кыргыттар, арааһа, фонограма көмөтүнэн ырыаларын тупсарбыттар быһылаах” диэн санаа киирбитэ. Куоластара оннук ырааһа, намыына! Онтон утуу-субуу ырыаларын таһааран-тарҕатан истилэр. Чахчы, айылҕаттан бэриллибит эт бэйэлэрин куоластара буолара билиннэ. Ырыа куттаах кыргыттар “Тэбэнэккэ” ыалдьыттаатылар.
Хоту сир усулуобуйатыгар сүөһүнү иитии
Усуйаана Сайылыгар олохтоох, түөрт оҕолоох Екатерина, Александр Дьячковскайдар хоту сир усулуобуйатыгар хайдах сүөһү-ас тутан олороллорун, туох санаалаах, былааннаах олороллорун бу нэдиэлэ нүөмэригэр ааҕыҥ.
"Девочка с персиками" хартыынаҕа баар кыыс уонна “Cаха кэскилэ”
Нуучча аатырбыт худуоһунньуга Валентин Серов уруһуйдаабыт "Персиктээх кыыс"("Девочка с персиками") хартыынатыгар олорор Вера Мамонтова аата Саха сирин кытта туох сибээстээҕин үгүс дьон билбэт буолуохтаах. Кини тапталлаах кэргэнэ, нуучча уһулуччу диэйэтэлэ, дворянин Александр Дмитриевич Самарин уустук дьылҕатын, итэҕэлин, булгуруйбат санаатын иһин Саха сиригэр сыылкаҕа кэлэ сылдьыбытын, кинини кыыһа Лиза арыаллаабытын, "Саха кэскилэ" уопсастыбаҕа үлэлээбитин, Максим Кирович Аммосов кинилэр дьылҕаларыгар туох өҥөлөөҕүн туһунан "Кыым" 11-с нүөмэригэр Нина Герасимова матырыйаалыгар ааҕыҥ.
Муоһабытын ыһыктыбаппыт: кэм-кэрдии – биһиги туспутугар!
