Аныгы үйэҕэ оҕолорбут көмпүүтэр оонньуутун туппутунан сылдьара кистэл буолбатах. Төлөпүөннэригэр “көһөрөн” баран хоонньоһо сытан да утуйаллара баар. Сайдыылаах олохпут биир көстүүтэ, итини бопсон, өсөһөн да туһа суох дииллэр. Билиҥҥи оонньуу барыта нууччалыы, омуктуу тылынан тарҕанар. Ону кытта оҕолорбут нууччалыы чыыбырҕыыллара элбиир. Устунан букатын даҕаны тоҥ нуучча буолан хаалаллар.
Аҕыйах сылтан бэттэх бу эйгэҕэ ситиһиилээхтик үлэлиир саха ыччата оонньуулары сахатытар, бэйэлэрэ сахалыы оонньуу толкуйдаан таһаарар буоллулар. Былырыын этэ дуу, нууччалыы тыллар сахалыы тылбаастыыр оонньуу куйаар ситимигэр тарҕаммытын дьон олус сэҥээрбитэ. Бэл, саастаах да дьон сөбүлээн оонньуура.
****
Соторутааҕыта аан дойдуга киэҥник биллэр Wordle оонньууну сахалыы тылбаастаан таһаардылар. Бу эйгэҕэ үлэлиир уолаттары Дьулус Осиповы уонна Тарас Егоровы кытта кэпсэттим. Ханна, хайдах киирэн оонньуохха сөбүй? Төлөбүрдээх дуо?
Дьулус ОСИПОВ, эдэр урбаанньыт, уопсастыбанньык.
– Дьулус, сахалыы ханнык көмпүүтэр оонньуулара баалларый? Холобурдаан ааттаталыаҥ дуо?
– "Сулус геймс" уонна "Майтона" төрүттээччилэрэ бырааттыы Афанасий уонна Алексей Ушницкайдар 2003 сыллаахха бастакы сахалыы көмпүүтэр оонньуутун оҥорбуттара. Ол оонньуу олоҥхо матыыптарынан оҥоһуллубута, Аата "Уолан Боотур" диэн. Былырыын өрөспүүбүлүкэтээҕи интэринээт-лиссиэй үөрэнээччилэрэ "Майнкрафт" оонньуунуу сахалыы тылбаастыы сылдьаллара.
– Өссө биир сахалыы саҥа оонньуу баар буолбутун туһунан истибитим. Оонньууну кимнээх толкуйдаан оҥордулар? Туох ис хоһооннооҕуй?
– Оонньуу аата "Тылтай" диэн. Тарас Егоров, Мария Чарина-Егорова, Петр Попов, Владислав Тетерин, Анатолий Владимиров толкуйдаан, оҥорон таһаардылар. Юзабилитилар – Бэрт Дьикти и Николай Павлов-Халан. Аан дойдуга биллэр Wordle диэн оонньуу тылбааһа буолар. Оҕолор үгүстэрэ билэр, сөбүлүүр оонньуулара. Атын омук тылынан оонньуурдааҕар сахалыы саҥаны истэн, сахалыы толкуйунан оонньуур үчүгэй бөҕө буоллаҕа. Оҥорон таһаарааччылар маннык бырайыагы толкуйдаабыттара, олоххо киллэрбиттэрэ олус үчүгэй.
– Хайдах оонньуохха сөбүй? Тугу хачайдыыбытый?
– Тугу даҕаны хачайдыыр наадата суох. Судургутук https://wordle.tylytaay.ru/ диэн аадырыһынан саайка киирдэххитинэ, оонньуу тахсан кэлэр. "Тылтай" оонньуу сүрүн сыала – тыл таайааһын. Хас күн аайы биир саҥа тылы таайтарар. Ону дьон барыта ол күн таайар. Тыл 5 буукубаттан турар буолар. Оонньуу тылларын sakhatyla.ru тылдьыттан ылбыттара. Онон, бигэргэммит, алҕаһа суох тыллар.
– Төлөбүрэ суох босхо буоллаҕа?
– "Тылтай" оонньуу буор босхо. Бэл, рекламата даҕаны суох.
Оонньууну түргэнник буларга Q-куод
***
Тарас ЕГОРОВ, «Тылтай» оонньууну толкуйдааччы:
- Оскуола саҕаттан сахалыы ааҕарбын сөбүлүүбүн. Ол иһин бэйэм программист идэлээх киһи буоламмын сахалыы элбэх оонньуу баар буолуохтаах диэн саныыбын.
2015 сыллаахха кэргэммин Марияны кытта "Тылы таай" диэн маҥнайгы оонньуубутун оҥорбуппут.
Онтон быйыл Wordle диэн оонньууну боруобалаан баран сахалыыта баара буоллар диэн санаабыппыт. Wordle сахалыы оҥорорго ыарахана диэн тыл базата ирдэнэр. Хата, Иванов Василий көмөлөһөн sakhatyla.ru онлайн тылдьыт базатын үллэстэн Wordle-ны сахалыы оҥордубут.
Диана КЛЕПАНДИНА.
Сэҥээриилэр