Дьокуускайга урут сырдыгы, үөрэҕи, билиини, култуураны тарҕатар хаһыат киоскалара муннук аайы тураллара, оттон ырыынакка киирэн баран өйбүтүн-мэйиибитин харчыга атыылаатыбыт. Ол түмүгэр, биирдэ көрбүппүт, хаһыаппыт киоскалара эстэн бүтэн эрэллэр эбит. Куоракка кинилэрдээҕэр муннук аайы турар шаурма, фрукта, оҕуруот аһа уо.д.а. атыылыыр, тастан кэлбит дьон хайы-үйэ бас билбит киоскалара, павильоннара быдан элбэхтэр. Балар атыыһыттара биһиэхэ билиини-көрүүнү, сырдыгы-үөрэҕи тарҕата тураллара буолуо дии санаабаккын. Оҕо, дьон аахпат буолан, уопсай интеллектуальнай таһыммыт намтаабытын туһунан элбэхтик этиллэр.
Хаһыат дьон ылбатыттан, интэриниэккэ хотторон атыыламмат буолбатах. Хаһыат киоскаларын атыылыыр табаардарын ахсаанын хааччахтыыр араас быһаарыылар экэниэмикэлэрин тууйан эһэ сыспыта. Онон бэчээти тарҕатар тэрилтэлэр экэниэмикэлэрин өйүүр, атын урбаанньыттары кытта “тэҥ бырааптыыр” кыах хайаан да бэриллиэхтээх. Итини өйдөөн, дойду бэрэсидьиэнэ В.Путин бу дьыл балаҕан ыйын бүтүүтэ бэчээти өйүүргэ РФ бырабыыталыстыбатыгар кэккэ улахан дьаһаллары биэрдэ.
Биһиэхэ да хамсааһын баар. СӨ инновацияҕа, сыыппаранан сайдыытын министиэристибэтэ хаһыат киоскаларын кыһалҕаларын эрдэ өйдөөн, быһаас киоскалар атыылыыр ассортименнарын кэҥэтэр бырабыыталыстыба уурааҕын бырайыагын бэлэмнээбитэ тустаах сөбүлэһиилэри ааһан, бу күннэргэ күн сирин көрүөхтээх.
Ол туһунан соторутааҕыта буолбут Арассыыйа Почтатын “төгүрүк остуолугар” СӨ инновацияҕа миниистирин солбуйааччы Чокуур Гаврильев: “Биһиги бырабыыталыстыба уурааҕын бырайыагын бэлэмнээтибит. Манна киоска атыытын хаҥатар туһунан ыйыллар. Билиҥҥи туругунан киоскалар барыһа суох үлэлииллэр. Онон киоскаларга атыыланар табаар арааһа баар буоллаҕына, ороскуоттарын сорҕотун сабар кыахтаналлар. Киоскаларга социальнай суолталаах таһаарыылар атыыланалларын бэлиэтиэххэ наада. Оройуоннарга киоскалар олох да суохтар. Кинилэр сайдан биһиги таһаарыыларбытын тарҕаталларыгар баҕарабыт”, – диэн эттэ.
Төгүрүк остуол кыттыылаахтара биир санаанан хаһыат киоскаларыгар атыыланар табаар ахсаанын хаҥатар туһунан бырабыыталыстыба бырайыагын өйөөтүлэр.
Бырайыагы бэлэмнээһиҥҥэ Липецкэй уобалас, Удмуртия, Курганскай уобалас, Камчатка уонна Свердловскай уобалас уопуттара үөрэтиллибит. Бу регионнарга киоскалар улахан социальнай суолталарын өйдөөн, экэниэмикэлэрэ бөҕөргүүрүгэр сөптөөх усулуобуйа тэрийэллэр эбит.
СӨ Бырабыыталыстыбатын саҥа уурааҕынан өрөспүүбүлүкэ олохтоохторо уулуссаҕа турар хаһыат киоскаларыттан бэчээт бородууксуйатын, кинигэни, кэнсилээрийэни сэргэ, косметиканы, лотерея билиэттэрин, бытовой химияны, аһы-үөлү, араас туттар малы-салы уо.д.а. атыылаһар буолуохтара.
Хаһыат киоскалара иккис тыын ылан, норуоттарыгар сырдыгы-үөрэҕи, билиини тарҕатар уоттара өссө күүскэ чаҕылыйыа диэн эрэнэбит.
