Бэҕэһээ Аллараа Бэстээххэ Дьарыктаах буолуу сылын чэрчитинэн улахан тэрээһин буолан ааста. Киэҥ ыҥырыылаах мунньаҕы бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Алексей Дьячковскай салайан ыытта. Манна Ил Дархан “Нэһилиэнньэ дьарыктаах буолуутун сыла” уурааҕар киллэриллибит соруктары олоххо киллэрии туһунан кэпсэттилэр.
Чуолаан – “Олохтоох каадыры бырамыысыланнаска” бырайыагы дьүүллэстилэр. Быраабыталыстыба, СӨ Нэһилиэнньэ дьарыктаах буолуутун судаарыстыбаннай кэмитиэтэ, Бырамыысыланнас уонна энергетика министиэристибэтэ, Үөрэх уонна билим министиэристибэтэ, бөдөҥ бырамыысыланнас уонна оҥорон таһаарыы тэрилтэлэрин бэрэстэбиитэллэрэ уонна муниципальнай тэриллии баһылыктара этиилэрин киллэрдилэр. Киэҥ ыҥырыылаах мунньах бары кыттыылаахтара орто анал үөрэх систиэмэтигэр дуальнай үөрэхтээһиҥҥэ көһүүнү түргэтитэр туһунан эттилэр. Зампред Алексей Дьячковскай “2022 сылга диэри орто анал үөрэх кыһаларыгар 50 % дуальнай үөрэхтээһин көрүҥүн киллэрэр былааннаахпыт”, - диэтэ. Маны таһынан устудьуоннарга быраактыка чааһын элбэтэргэ сорук турар. Маны сэргэ нэһилиэнньэ дьадайыытын (19% ) бохсорго, үлэ ырыынагын сааһылыырга, дьон дохуотун тупсарарга улахан соруктар бааллар.
Туһааннаах кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Степан Москвитин эппитинэн, быйыл уопсайа 22 тыһыынча киһи үлэнэн хааччыллыахтаах. Кини “90-с сылларга тыа сириттэн маассабайдык көһүү түмүгэр, киин улуустарга өрөспүүбүлүкэ олохтооҕун 53,7 % олорор. Нэһилиэнньэ 52% -на кыра хамнастаах экэниэмикэ салаатыгар үлэлиир, онтон 30 % эрэ үрдүк хамнастаах бырамыысыланнас тэрилтэлэригэр үлэлиир. Быйыл бырамыысыланнас уонна оҥорон таһаарыы эйгэтигэр 5000 үлэ миэстэтэ тахсыаҕа, онно 22 тыһ. киһи үлэлиэҕэ. Олортон 16 тыһ. быстах кэмнээх үлэҕэ барыаҕа, 6 тыһ. – бастайааннай үлэҕэ. “Олохтоох каадыры бырамыысыланнаска” бырайыак чэрчитинэн 10 тыһ. аҕыйаҕа суох киһини үлэнэн хааччыйыахпыт”, – диэтэ.
Дьарыктаах буолуу сылын чэрчитинэн, СӨ Дьарыктаах буолуу судаарыстыбаннай кэмитиэтэ сир баайын хостуур хампаанньалары кытта 2018-2022 сс. киириэхтээх “Олохтоох каадыры бырамыысыланнаска” бырайыагы олоххо киллэриигэ сөбүлэһии түһэристилэр.
“Ил Дархан уонна бырабыыталыстыба бэрт кылгас кэм иһигэр (2-6 ый) олохтоох дьонтон 3000-ҕа тиийэ идэлээх каадыры бэлэмнииргэ үлэлэһэ сылдьаллар”, -- диэн вице-премьер Алексей Дьячковскай эттэ.
Ол курдук, сөбүлэһиини “Полюс Алдан”, “Якутуголь”, “Эльгауголь”, “Прогноз”, “Золото Селигдар” курдук чоххо уонна күндү металларга идэтийэр тэрилтэлэр түһэристилэр.
Бэҕэһээ миэстэтигэр Нэһилиэньэ дьарыктаах буолуутун судаарыстыбаннай кэмитиэтэ уонна бырамыысыланнас хампаанньалара Мэҥэттэн уонна Хаҥаластан кэлбит 130 киһини кытары үлэҕэ ыларга кэпсэттилэр. Түмүгэ сотору кэминэн биллиэҕэ. Кулун тутар 28-30 күннэргэ бырамыысыланнас хампаанньаларыгар олохтоохтору үлэҕэ ылыы 7 улууска тэриллиэҕэ. Ол курдук хампаанньа бэрэстэбиитэллэрэ уонна дьарыктаах буолуу кэмитиэтэ Чурапчы, Таатта, Томпо, Горнай, Уус Алдан, Нам уонна Амма улуустарыгар сылдьыахтара.
.
