2021 сылга Өрөспүүбүлүкэ Ил Дархана Айсен Николаев тыа сирин сайдыытыгар анаан урукку өттүгэр көрүллүбэтэх элбэх үбүлээьини, ол эбэтэр 4 миллиард солкуобайы көрбүтэ. Ити көрүллүбүт үбүлээһинтэн бааһынай уонна тэрээһиннээх хаһаайыстыбалар туттарар үүттэрин 1 киилэтин - 50 солкуобайга, онтон кэтэх ыал ыанар ынаҕын төбөтүн аайы - 35 тыһыынча солкуобай субсидия бэриллэрэ быьаарыллыбыта. Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин оросчуотунан - 57 тыһыынча тонна үүт соҕотуопкатын былаана тиэрдиллэн, онно анаан 2,5 миллиард субсидия көрүллүбүтэ. Маны таьынан ыанар ынах төбөтүгэр 35 тыһыынчанан суоттанан 1,5 миллиард бэриллэрэ быһаарыллыбыта. Бу Ил Дархан кэтэх ыалы өйүүр механизмын туһунан өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн араас кэпсэтиилэр, боппуруостар үөскээн сылдьыбыттара, ол курдук кэтэх ыал 35 тыһыынчаны ыларыгар сир, нолуок боппуруостара күөрэйэн тахсан кэтэх ынахтаах ыал чопчу быһаарыныы ыларыгар мэһэйдэр үөскээбиттэригэр мэлдьэх буолбатах. Ол курдук 35 тыьыынча солкуобай төбөҕө кэтэх ыаллар субсидия ылан баран, уут туттарбакка өрөспүүбүлүкэ соҕотуопкатын ситимэ эстэр турукка киириэн соп, - диэн боппуруостар эмиэ турбуттара. Бу механизмы үөрэтиигэ илдьиритиигэ Ил Түмэн дьокутаата Мария Христофорова тыа хаһаайыстыбатын министиэртибэтин эппиэттээх үлэһиттэрин, нэһилиэк баһылыктарын, тыа хаһаайыстыбатын тэрилтэтин салайааччыларын зуум сыһыарыы нөҥүө хас да төгүллээн мунньах ыытан кэтэх ыаллар ыанар ынахтарыгар 35 тыһыынча субсидия ылалларыгар; сир, нолуок, отчуоттааһын боппуруостара уһуллан оннун булбуттара.
Ороһу нэьилиэгин баһылыга, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ Анатолий Антонов, Ил Дархан Айсен Николаев кэтэх ыалы өйүүр сана сонун механизмын өйөөн, 2020 сыллаахха нэһилиэк бүддьүөтүн суотугар сана үүтү тутар-астыыр собуоту туппута. Быйыл 2021 сылга ситэрэн үүтү астыыр оборудованиелары булан -таҥан аҕыйах хонуктаахха улэҕэ киллэрдэ. Бу собуот силигин ситтэҕинэ, кэтэх ыал санитарнай туругун анааалыһын бардаҕына, бэрт сотору кэминэн үлэлээн барыахтаах.
Өрөспүүбүлүкэ Ил Дархана Айсен Николаев Ил Түмэн Судаарыстыбыннай мунньахха ыыппыт Анал ТуҺаайыытыгар ОроҺу нэһилиэгэр кэтэх ыал туттарар үүтүгэр 30 солкуобайга тутар сана механизм олохтонон эрэрин дьон-сэргэ истиитигэр аналлаан эппитэ. Улууска биллэр урбаанньыт Светлана Сортолова ыал туттарар үүтүн киилэтин 30 солкуобайга тутан астаан-атыылаан дьону кытта төлөһөргө, баһылыктыын Анатолий Антоновтыын тыл тылга киирсэн үлэлиир былааннаахтар. Баһылык Анатолий Антонов - «Дьаһалтам исписэлиистэрэ өйүүр-өйдүүр буоланнар, элбэх ороскуоту да көрүстэрбит туруоруммут былааммытын олоххо киллэрэр кыахха киирдибит», - диэн санаатын үллэстэр. Маны этэн эрдэхтэрэ - Тыл үлэттэн арахсыбат - диэн. Ороһу механизма табылларыгар Ороһу нэһилиэгэр: Харбалаах,Тамалакан, Балаҕаннаах, Нам нэһилиэктэрин кэтэх ыаллара үүт туттаран дохуот оҥостоллоро былааннанар. Ороһу нэһилиэгин кэтэх ыалы өйүүр механизма олоххо киирэн үлэлииригэр ситиһиилээх буоларыгар эрэнэбит. Өссө чуолкайдаан быһаарар буоллахха урбаанньыт Светлана Сортолова тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтиттэн соҕотуопкалааччы функциятын ылбат, ол эбэтэр ас «Возмещение части затрат сырого молока» - диэн ааттаан субвенция харчытын ылбат. Манан сибээстээн, тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтиттэн субвенция быһыытынан көмө ылар соҕотуопка тэрилтэлэрэ 2022 сылга тутар закупочнай сыаналарын 1 киилэтигэр 30 солкуобайга таһаарыахтара диэн эрэниэҕи баҕарыллар.
Үөһээ Бүлүү улууһун Балаҕаннаах нэһилиэгин муниципальнай тэриллиитин баҺылыга Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуотун хаҺаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ Степан Дмитриев.
