Ытыктабыллаах биир дойдулаахтарбыт!
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Судаарыстыбаннай Мунньаҕын (Ил Түмэнин) аатыттан эһигини төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик күнүнэн ис сүрэхпиттэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибин!
Олунньу 13 күнэ – сахалартан бастакы тыл үөрэхтээх учуонай, уhулуччулаах сырдатааччы, саха маассабай суругун-бичигин төрүттээччи, сахалыы тылынан бастакы үөрэх кинигэлэрин суруйбут, бэчээттэтэн таһаарбыт Семен Андреевич Новгородов төрөөбүт күнэ.
Саха интеллигенциятын чулуу саарыннара саха тыла сайдарын, киэҥник күннээҕи олоххо-дьаһахха туттулларын, нуучча тылын кытта тэҥ бырааптанарын, маны таһынан нуучча тыла хааччахтамматын, хотугу омуктар тыллара чэчирии сайдалларын туһугар туһуламмыт үгүс үлэни ыыппыттарын бары бэркэ билэбит. Ол курдук, 1926 сыллаахха Азербайджан киин куоратыгар Бакуга буолбут Бүтүн Сойуустааҕы бастакы тюркологическэй съезкэ Саха сириттэн Исидор Никифорович Барахов, Анемподист Иванович Софронов-Алампа, Алексей Андреевич Иванов-Күндэ кыттан кэлбиттэрэ. Саха чулуу уолаттара кылгас, чаҕылхай олохторун бүүс-бүтүннүү норуоттарын туһугар анаабыттарын ахтар тоҕоостоох.
Өрөспүүбүлүкэбитигэр судаарыстыбаннай официальнай тыллары үөрэтиигэ сөптөөх усулуобуйаны тэрийии, үөрэхтээһин эйгэтигэр норуоттар бэйэ-бэйэлэрин байытыһыыларыгар тыл статуһун үрдэтии тыл бэлиитикэтин сүрүн соруктарынан буолаллар.
Арассыыйа Конституциятыгар, өрөспүүбүлүкэбит Төрүт Сокуонугар тыл, култуура, социальнай эйгэ өттүттэн көрөр дойдубут сүрүн докумуоннарыгар барытыгар олохтоох омуктар тыллара бырааптара тэҥнэрин, харысхаллаах, көмүскэллээх буолууларын, инникитин сайдалларыгар судаарыстыба бэйэтинэн мэктиэлиирин туһунан чопчу сурулла сылдьар.
Тыл туттуллар эйгэтин кэҥэтиигэ култуура, литература, сорох хайысхаларга үөрэх, наука тирэх буолаллар. Итиннэ хара маҥнайгыттан бэйэбит литературнай тылбытын сайыннарарбыт улахан суолталаах. Төһөнөн аҕыйах ахсааннаах хотугу норуоттарбыт тылларын көмүскүүр, харыстыыр ньымалары тобулабыт да, оччонон сахалыы тылбытын харыстыыр, сайыннарар ньымалары олохсутабыт. Төрөөбүт тыл эйгэтин кэҥэтиигэ билиҥҥитэ ситимнээх үлэ барар.
Норуот олорбут олоҕо, силиһэ-мутуга тылыгар иҥэн сылдьар. Оҕо төрүөҕүттэн ийэ тылын эйгэтигэр иитилиннэҕинэ, омук кутун-сүрүн, үйэлэр тухары муспут муудараһын, өркөн өйүн этигэр-хааныгар иҥэринэр, төрөөбүт тылын, бэйэтин омугун харыстыыр киһи буола улаатар.
Хайа да омук төрөөбүт тылын билэр, таптыыр, сыаналыыр кэнчээри ыччаттаах буоллаҕына, салгыы сириэдийэ сайдар, чэчириир, барҕарар.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бэрэсидьиэнин Ыйааҕынан сылын аайы бу күн төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик күнэ бэлиэтэнэр. Араас үөрэх кыһаларыгар, култуура кииннэригэр төрөөбүт тылга аналлаах кэскиллээх тэрээһиннэр ыытыллаллар.
Сахалыы сайаҕастык саҥарар, иэйиибитин истиҥник этинэр ийэ тылбыт үйэлэргэ сүппэккэ үүнэ-сайда турдун! Төрөөбүт төрүт тылбыт – көтөр кынаппыт. Омук сүрүн тыына, өлбөт-сүппэт суола – тылыгар!
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Судаарыстыбаннай Мунньаҕын (Ил Түмэнин) Бэрэссэдээтэлэ Петр Гоголев
