Бэҕэһээ, алтынньы 15 күнүгэр Ил Түмэн билимҥэ, үөрэххэ, култуураҕа, СМИгэ уонна уопсастыбаннай тэриллиилэр боппуруостарыгар сис кэмитиэтин мунньаҕар дьокутааттар 10 боппуруоһу көрдүлэр.
Мунньахха парламент вице-спикерэ Антонина Григорьева, кэмитиэт чилиэннэрэ Михаил Гуляев, Мария Христофорова, Оксана Михайлова, Иван Макаров, Сулустаана Мыраан, Софрон Афанасьев уонна министиэристибэлэр, биэдэмэстибэлэр салайааччылара уонна эппиэттээх үлэһиттэрэ кытыннылар.
Сүрүн үп докумуонугар уларытыылары киллэрии туһунан үп миниистирэ Валерий Жондоров кэпсээбитин кэннэ, норуот дьокутааттара ыйытыыларын биэрдилэр. Ол курдук, Антонина Григорьева резервэ пуондатын, “Информационное общество” (2011-2022 сс) бырагыраама туһунан ыйыталаста. Маны таһынан, кини “Забота-Арчы” хаһыат сабылларын уонна “Кэскил” оҕо таһаарыыларын “Сахамедиаҕа” холбуур туһунан сурахтар тустарынан ыйыталаста. Сибээс миниистирин солбуйааччы Чокуур Гаврильев “билиҥҥитэ үлэни сааһылаан биэрэргэ ылсабыт. Ити бүддьүөтү оптимизациялааһын уонна салайар аппарааты аччатыы уонна структурнай уларыйыылар тустарынан этэбин. Итиниэхэ “Забота-Арчы” уонна “Кэскил” туһунан этэр эрдэ, тоҕо диэтэххэ бырабыыталыстыба быһаарыыны ыла илик. Онуоха боппуруоһу үчүгэйдик сыныйан көрүөхтэрэ дии саныыбын”, - диэтэ.
Кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Феодосия Габышева федеральнай бүддьүөт кэлэр үс сылга профициттаах буоларыгар болҕомтону уурада. “Быйыл комплекснай билим-чинчийэр үлэҕэ үп отой да көрүллүбэтэ. Кэнэҕэһин ханнык миэрэлэр ылыллыахтарай?”, - диэн ыйыта. Ити бырагырааманы дойду үөрэҕин министиэристибэтэ, ФАНО уонна Арассыыйа Наукаҕа Академията уонна өрөспүүбүлүкэ бырабыыталыстыбата кыттыһан оҥорбут. Бырагыраама дойду кэнэҕэс сайдыытыгар кыһалҕалаах боппуруостары быһаарарга туһуламмыт. 2020 сылтан туһунан судаарыстыбаннай бырагыраама баар буолуохтаах эбит да, билиҥҥитэ һп министиэристибэтэ быһаарыыны ылына илик. 2020 сылга бүддьүөтү иккистээн уларытыыга министиэристибэ саҥа судаарыстыбаннай бырагыраамалары киллэриэхтээх. Маныаха кэмитиэт чилиэттэрэ альтернативнай барыйааны тобулалларыгар этиини киллэрдилэр.
Оксана Михайлова “Российское движение школьников” оҕо тэрилтэтин тэрийии туһунан бэрэсидьиэн 2015 сыллааҕы уурааҕын туолуутугар болҕомтону уурда.
Ырытыһыы кэннэ профильнай кэмитиэт чилиэннэрэ кэлэр сессияҕа сокуон барылын киллэрэргэ эттилэр.
Биир сүрүн бопуруоһунан “Об образовании в Республике Саха (Якутия)” сокуоҥҥа уларытыылары киллэрэр туһунан көрдүлэр. Онно үөрэнэччилэргэ күн ахсын ыаммыт үүтү, үрүҥ аһы уонна утаҕы бүддьүөт харчытыгар көрөр туһунан эттилэр. Ырытыы кэмигэр Мария Христофорова Татартссан уопутугар олоҕуран эрэгийиэннэҕи асыстандаартын киллэрэр туһунан эттэ. Онуоха туспа сокуон ыллылара сөптөөҕүн эттэ. “Оччотугар олохтоох оҥорон таһаарааччылары өйүө этибит уонна биһиги тыйыс килиимэппитигэр сөп түбэһэр иҥэмтэлээх аһынан оҕолорбутуну хааччыйыаэтибит”, - диэтэ Мария Николаевна. Кини этиитин ыччат дьыалаларыгар уоннафизическэй култуураҕа сис кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Михаил Гуляев өйөөтө.
Маны таһынан сис кэмитиэт састаабын уларытар туһунан көрдүлэр. Александр Сусоев Ыччаи министиэристибэтигэр дуоһунастаммытынан, кинини сис кэмитиэттэн босхолуурга эттилэр.
“Об образовании в Российской Федерации” ФС 18 уонна 28-с ыст. уларытыылары киллэриини дьокутааттар өйөөтүлэр. Онно учууталлар ФГОСка сөп түбэһиннэрэн учуобунньуктары талан ылалларын туһунан этиллэр.
Дьокутааттар маны таһынан кэмитиэт күһүҥҥү сессиятыгар үлэ былаанын торумнаатылар. Кэмитиэт бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Мария Христофорова «О предоставлении социальной поддержки молодым специалистам редакций районных средств массовой информации Республики Саха (Якутия)» өрөспүүбүлүкэтээҕи сокуон барылын кэнсиэпсийэтин билиһиннэрдэ.
“Билиҥҥи туругунан өрөспүүбүлүкэҕэ 34 улуус хаһыата тахсар, онно 354 үлэһит баар. Орто саастара – 45-49. 6 улуус хаһыатыгар отдел эрэдэктэрдэрин, кэрэспэдьиэннэр, оттон хоту улуустарга – сүрүн эрэдээктэрдэр вакансиялара аһаҕас турар. Ыччат таласпат”, - диэтэ. Ол иһин кини аныгы бутуурдаах кэмҥэ төрөөбүт тылынан тахсар хаһыаттары өйүүргэ болҕомто ууруллара тирээбитин эттэ уонна улуустарга үлэлии барааччыларга “Земский журналист” диэн быраастарга уонна учууталларга баар бырагыраамаҕа дьүөрэлиир механизмы киллэрэргэ туруоруста. Маннык бырагырааманы Ульяновскай уобалас күбүрүнээтэрэ Сергей Морозов киллэрэн турар. Мария Николаевна тыа сиригэр үлэлии барбыт суруналыыс быррастар уонна учууталар курдук биир кэмнээх босуобуйаннан уонна социальнай чэпчэтиилэринэн хааччылларын туруорсар. Кэмитиэт чилиэннэрэ кини этиитин өйөөтүлэр.
Ити уон боппуруос алтынньы 23-24 күннэригэр буолар сессияҕа көрүллүөхтэрэ.
