Аан дойдуну соһуппут биир саамай улахан сонунунан Кытай дьоно Арассыыйа Украинаҕа анал эпэрээссийэтин өйөөбүттэрэ буолла. Дэлэҕэ “Нью-Йорк таймс” хаһыат олунньу 27 күнүгэр “Кытай интэриниэтэ Путины өйүүр” диэн сөҕөн таһаарыа дуо? Кытайдар “Улуу Путин”, “ССРС бастыҥ нэһилиэстибэнньигэ”, “үйэ улуу стратега” эҥин диэн ааттаабыттар. Путин этиитин тылбаастаан, #putin10000wordsspeechfulltext диэн хэштегтээн таһаарбыттарын 24 чаас иһигэр 1,1 млрд киһи көрбүт.
Кытай РФ-ҕа посольствота “Аан дойдуга ким дьиҥнээхтик кутталлааҕый” диэн АХШ туһунан баннер ойуулаабыт. Онно Эмиэрикэ 1945 с. кэннэ сэриилээбит 30 дойдуларын ыйбыттар. Ити испииһэккэ Эмиэрикэ “өҥнөөх өрөбөлүүссүйэлэри” оҥорбут Украинатын, Грузиятын, Киргизиятын, арааб дойдуларын эҥин эптэххэ, 50-тан быдан тахсара чахчы.
***
Арассыыйа утары санкцияларга аан дойду барыта кыттыбата (хаартаны көр). Грузия санкцияларга кыттыбат. Индия өйөөбөтө, эргиэни тохтотумаары Арассыыйаны кытта рупийынан төлөһүү мэхэньиисимин үөрэтэр. Соҕуруулуу-Илин Азия дойдулара бары ким да диэки буолбат позициялаахтар. Соҕуруу Эмиэрикэ, Африка дойдулара эмиэ санкцияларга сөбүлэспэтилэр. Европалар, НАТО дойдулара эрэ өйөөтүлэр. Итинтэн көстөрүнэн, АХШ, НАТО дойдулара Украинаны транзит сирэ оҥостон, чахчы Арассыыйаны ыһар былааннаахтар эбит. Ону славяннары иирсиһиннэрэн ситиһээри, 2014 с. майдааннаан, бандеровецтар идеологияларын соҥноон, Украина “торпедо” буолан бүтэн эрэр эбит.
Украина пропагандата Бердянскай куоракка биһиэннэрин үүрэ сатаабыт миитиннэрин көрдөрөллөрө манна кытта тарҕанар. Ити 100 тыһ. нэһилиэнньэлээх куораттан 200-300-чэ киһи тахсыбыта куорат барыта буолбатах. Биһиэннэрэ оккупациялыы киирбиттэрэ буоллар, урукку ньиэмэстэр курдук ытыалаан кэбиһиэ этилэр. Украина норуотун кытта сэриилэһэ буолбакка, сэрии сэбин, нацистары суох гына киирбит эрэ соруктаах буолан тыыппаттар, онно эрдийэн, мөлтөхтөрүн курдук видеонан көрдөрө сатыыллар. Саха сиригэр блогердарга харчыга тарҕатыҥ диэн видео ыыталыыллар үһү. Онон, мээнэ ону-маны итэҕэйимэҥ.
***
Фроннар балаһыанньалара. Соҕуруу Херсон, Николаев куораттары бэҕэһээ киэһэ төгүрүйбүттэр, улахан күүс мунньубуттар, бүгүн атаакалыахтаахтар. Биһиэннэрэ украиналар кэннилэриттэн тахсан сэриилииллэрин иһин, куораттары байыаннайдартан босхолуу-босхолуу барар буолбуттар. Одессаҕа Николаевы ылан баран тиийэллэрэ буолуо.
ДНР чаастара авиация, артиллерия көмөтүнэн Мариуполь оборуонаны тоҕо көтөн, куоракка сэриилэһэ сылдьаллар. Манна нацистар 7 тыһ. “Азов”, “Айдар” полкалара сыталлар. Итилэри кытта оонньоспокко “Град”, “Ураган”, “Мста-С”, “Гвоздика” курдук ыарахан сэрии сэбин уотунан суох оҥороллоро буолуо. Арҕаа Украинаҕа тиийдэхтэринэ, “Галичина” полканы тутуохтаахтар.
Хоту ЛНР уонна Арассыыйа байыаннай күүстэрэ (АБК) Луганскай уобалас улахан куоратын Северодонецкайы илин уонна хоту өттүттэн атаакалаан куорат анныгар киирбиттэр.
АБК чаастара Краматорскайга, Славянскайга чугаһаабыттар. ДНР байыаннайдара эппиттэринэн итиннэ Украина 125 тыһ. киһилээх улахан аармыйатын 5 “хочуолга” арааран хаайыы түмүктэнэн эрэр эбит. Краматорскай аннынан 50 тыһ. УСК улахан бөлөҕө хаайыллыбыт.
***
Киевкэ Чернигов диэкиттэн кэлбит байыаннай күүстэр Бровары диэн пригородка баар УСК бөҕөргөтүнүүтүн бөртөлүөттэринэн, тааҥкаларынан үлтүрүтэн баран тоҕо көтөн киирбиттэр. Арҕааттан, хотугулуу-арҕааттан эмиэ күүскэ кимэн киирии бэлиэтэнэр. Киев Житомир шоссетын быспыттар.
Инники күннэртэн уратыта, бэҕэһээ Арассыыйа авиациятын күүскэ туттубут. Информационнай сэриигэ сонуну тарҕатар ньымаларын уларыппыттар. АБК авиациятын кыаҕын, УСК элбэх үлтүрүтүллүбүт тиэхиньикэтин көрдөрөр видеолары тарҕаталлар. Ону сэргэ дьиҥнээх байыаннай тиэхиньикэ күүһүн көрдөрөн “Искандерынан” Черниговка баар байыаннай эбийиэктэри ытыалыылларын көрдөрбүттэр. Украина соцситимнэрэ, тэлэбиидэнньэтэ АБК чаастарын таах хампарыта сынньабыт диэн киһиргииллэрин тохтотуу бара сылдьар.
***
Евросойуус сэрии сэбин мунньан, Украинаҕа көмө оҥоро сылдьар. Сэрии сэбин тиэйбит 1600 улахан массыыналар Польшаҕа Украина кыраныыссатыгар киирбэккэ, саараан тураллар. Бэҕэһээ авиациябыт УСК 6 холуоннатын салгынтан үлтүрүппүтүн көрөн куттаннахтара. Биһиэннэрэ ити 1600 массыыналар киирдилэр да, барыларын суох гынабыт диэбиттэрэ.
Польша НАТО-ны соруйан провокациялаан сэриигэ тардыан баҕарбыт курдук. НАТО дойдулара Украинаҕа 70 урукку сэбиэскэй Миг-29, Су-25 биэрэр буолбуттар. Ол сөмөлүөттэр Украинаҕа турар сирдэрэ суоҕунан, Польша аэродромугар баазалана, АБК утары сэриилэһиэхтээхтэр үһү. Биһиэннэрэ урутаан охсуу оҥороллоро буолуо.
***
Бэҕэһээ Белоруссияҕа буолбут тупсуу кэпсэтиитигэр өрүттэр бүтэһиктээхтик иирсибэтэхтэр. Икки хонугунан салалталарын кытта кэпсэтэн баран, өссө көрсүөхтээхтэр.
Арассыыйа арҕаа дойдулары утары санкция биллэрдэ, дойду үбүн ырыынагын көмүскүүр дьаһаллар ылыллаллар. Олору сарсын сырдатыахпыт.
Владимир Степанов.
Сэҥээриилэр
киьи тургэнник эйдуур