Үөһээ Бүлүү улууһун баһылыга Валерий Валерьевич Николаев 2024 сылы Түмсүү сылынан биллэрбитэ.
Мин санаабар, бастатан туран, үлэҕэ-хамнаска түмсүүлээхпитин көрдөрүөхтээхпит. Ол инниттэн ыаллыы улуустарбыт Бүлүү, Ньурба, Сунтаар улуустарын кытта ыкса сибээһи олохтоон, үлэ-хамнас боппуруостарыгар хардарыта сылдьыһан, опыт атастаһан, үлэни көҕүлүүргэ саҥа сонун этиилэри, хайысхалары көрдөөн булан, саҥа сүүрээннэри киллэрэн, дьоммут-сэргэбит олохторо тупсарыгар тэрээһин үлэлэри ыытыахтаахпыт. Ордук, тыа хаһаайыстыбатын улууһа буоларбыт быһыытынан, бу хайысхаҕа ураты болҕомтону ууруохха наада.
Бүлүү улууһугар "Ампаардаах" диэн хаһаайыстыбаттан саҕалаан, элбэх тэрээһиннээх хаһаайыстыбалар бааллар, элбэх тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын оҥорон, атыыга таһаараллар. Бүлүү улууһун "Сыа Бүлүү" соҕотуопкатын тэрилтэтэ оҥорбут үрүҥ аһын бородууксуйата улууспут маҕаһыыннарыгар кэлэн атыыланарын бары билэбит.
Бүлүүлэр сэлиэһинэйи ыһан, хомуйан, киһи сиир бурдуга оҥорон, киэҥ атыыга таһаарбыттара улууспут маҕаһыыннарыгар кэлэн аатыламмыта. Татарстаны кытта сибээстэһэн, бииргэ үлэлэһэн, мүөттээх тигээйи аҕалан, дьарыктанан эрэллэр.
Сунтаар улууһа кэнники сылларга күрүө тутуутун баһылыы туппутун истэбит. Улуус дьаһалтатын бюджетыттан 70%, нэһилиэктэр бюджеттарыттан 15%, күрүө туттарар дьон ханнык хайысхалаах хаһаайыстыбатыттан тутулуга суох 15% үбүлээн 300 килэмиэтир күрүө туппуттар. Үөһээ Бүлүүттэн Туобуйаны ааһа күрүөлээбит курдук буолан тахсаллар.
Сунтаар улууһун хаһаайыстыбаннай тэрилтэлэрэ бары кэриэтэ сылгы базаламмыттар. Матвей Евсеев Өймөкөөн улууһун "Тонор" Винокуров Николай Тимофеевич хаһаайыстыбатыттан элбэх эдэр сылгы атыылаһан аҕалан, сылгы хаһаайыстыбатын тэриммитин билэбит, истэбит. Сунтаардар Сэбиэскэй Сойуус кэмигэр сопхуостар саҕанааҕы 16 тыһыынча төбө сылгы баар буола сылдьыбытын саҕа сылгыланнылар дииллэр.
Ньурба улууһугар тыа хаһаайыстыбатыгар ситиһиилэр эмиэ элбэхтэр.
Ыаллыы улуустарбытыттан хаалбат курдук, улууспут баһылыга Николаев Валерий Валерьевич тула түмсэн, үлэни-хамнаһы өрө тутан, түмсүү сылыгар түмсүүлээхпитин көрдөрөн, Өрөспүүбүлүкэ Ил Дархана Айсен Николаев төрөөбүт улууһа инники күөҥҥэ тахсарыгар дьулуһуохтаахпыт.
Степан Дмитриев, Үөһээ Бүлүү улууһун Балаҕаннаах нэһилиэгин баһылыга.