Быйыл дойду бэрэсидьиэнэ Владимир Путин уонна Ил Дархан Айсен Николаев нэһилиэнньэ олоҕун уһатыыга ураты болҕомтону уурбуттара барыбытын үөрдэр. Оттон «Аврора» килииньикэ иһинэн тэриллибит «Утум» көхтөөх уһун үйэлэнии киинэ бу хайысхаҕа болҕомто ууран утумнаахтык үлэлээбитэ хайыы үйэ биэс сыл буолла.
Мэдиссиинэни кытта көхтөөх сынньалаҥы сатабыллаахтык дьүөрэлиир киин сылтан сыл тупсан, сайдан, өрөспүүбүлүкэҕэ киэҥник биллэр буолла. Маҥнай киин куоракка тэриллибит буоллаҕына, билигин Хаҥалас улууһун икки сэлиэнньэтигэр филиаллар аһылланнар тигинэччи үлэлии тураллар. Сыл ахсын кииҥҥэ 600-тэн аҕыйаҕа суох аҕам саастаах дьон чэбдигирэн бараллар. Ол курдук, бэҕэһээ кэрэ айылҕалаах Булгунньахтаах сэлиэнньэтигэр олохтоох балыыһа дьиэтигэр тэриллибит киин үлэлээбитэ биир сылын бэлиэтээтэ.
Сынньанааччылары уонна үлэһиттэри Хаҥалас улууһун баһылыга Олег Иринеев, «Утум» көхтөөх уһун үйэлэнии киинин төрүттээччи Мария Христофорова, I Малдьаҕар нэһилиэгин баһылыга Айталина Васильева, «Аврора» килииньикэ дириэктэрин солбуйааччы Николай Христофоров, кылаабынай бырааһы эмтээһин чааһыгар солбуйааччы Вера Никифорова, улуус нэһилиэнньэтин социальнай көмүскэлин управлениетын салайааччыта Светлана Константинова эҕэрдэлээтилэр.
Тэрээһин ытык-мааны ыалдьыттарынан сахалартан бастакы байыаннай хирург-быраас Георгий Николаевич Слепцов хос-хос сиэннэрэ – СӨ доруобуйатын харыстабылын туйгуна Наталия Слепцова уонна педагогическай үлэ бэтэрээнэ Елизавета Ефремова буоллулар. Кинилэр балыыһа тиэргэнигэр улуукан эһэлэрин бүүһүн постаменын саҥаттан оҥорторбут Мария Христофороваҕа махтал тылларын этэн бардылар.
Биһирэм үөрүүлээх чааһыгар кииҥҥэ сынньана кэлбит аҕам саастаахтар флешмоб оҥорон, ыллаан, үҥкүүлээн, үөрэн-көтөн, бырааһынньык туордун амсайан, ыалдьыттары кытта сэһэргэһэн, олоххо көхтөөхтөрүн, чэгиэн туруктаахтарын көрдөрдүлэр. Тэрээһини «Тыа сирин усулуобуйатыгар Көхтөөх уһун үйэлэнии кииннэрин тэрийии» диэн тиэмэлээх төгүрүк остуолунан, салгыы үлэлэһэр сөбүлэһиигэ илии баттаһыынан түмүктээтилэр. Кэпсэтии чэрчитинэн Хаҥалас улууһун баһылыга Олег ИРИНЕЕВ тыл этиитин таһаарабыт:
- Ааспыт сылга миэхэ Булгунньахтаахха «Көхтөөх уһун үйэлэнии киинин» арыйыахха диэн Ил Түмэн дьокутаата, киини төрүттээччи Мария Христофорова, улуус кылаабынай бырааһа Артур Протодьяконов уонна нэһилиэк баһылыга Айталина Васильева этиилээх киирбиттэрэ. Ол кэмҥэ бу балыыһа дьиэтин аҥаара, доруобуйа харыстабылын эйгэтигэр араас уларыйыы буолбутунан, үлэлээбэккэ турбута. Сүбэлэһэн бараммыт, бу киини арыйан үлэлэтэн көрөргө быһаарбыппыт. Онтубут биир сыл иһигэр ситиһиилээҕин, туһалааҕын уонна тыын суолталааҕын көрдөрдө. Онон, ыаллыы сытар Улахан Аан нэһилиэгэр сылгы иитэр Бөртө хаһаайыстыбатын базатыгар эмиэ маннык Көхтөөх уһун үйэлэнии киинин арыйдыбыт. Ол түмүгэр өрөспүүбүлүкэ араас муннугуттан аҕам саастаах дьон Хаҥалас кэрэ айылҕатыгар сылдьан, олохтоох аһы-үөлү амсайан чэбдигирэр, саҥа дьону кытта билсэн сэргэхсийэр, туруктарын бөҕөргөтүнэр кыахтаннылар.
Өрөспүүбүлүкэҕэ быһыллыбыт орто саас кэрдииһэ дойдуга олохтоммут орто сааска тиийбэтин бэлиэтиэхпин баҕарабын. Бу төрүөтэ араас буолуон сөп эрээри, аҕам саастаах дьоммут үйэлэрин уһатар туһугар маннык кииннэри тэрийии олус көдьүүстээх буолуох этэ. Холобура, Сахабыт сиригэр 639 нэһилиэнньэлээх пуун баар. Манна төһөлөөх аҕам саастаах дьон олороро буолуой? Онуоха өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн аҕам саастаахтары чэбдигирдэр бэрт аҕыйах тэрилтэ баар. Соҕуруу сынньана барар кыахтаах дьон тарбахха баттанарын бары билэбит. Ол эбэтэр, биһиги чэбдигирдиинэн өссө даҕаны элбэх киһини кыайан хаппакка олоробут. Онон, маннык кииннэр атын улуустарга, нэһилиэктэргэ эмиэ аһыллалларыгар баҕарабын уонна баһылыктары бу хайысханы хайаан да өйүүргүтүгэр ыҥырабын, - диэн кини барыларыгар туһаайан эттэ.
Көхтөөх уһун үйэлэнии киинин үлэтин-хамнаһын, инники соруктарын туһунан сиһилии кэлэр нэдиэлэҕэ «Кыым» хаһыакка ааҕаарыҥ.
Бэйэ кэр.
