2024 сыл саҕаланыаҕыттан “Олохтоох каадыры – бырамыысыланнаска” бырагыраама чэрчитинэн, АЛРОСА хампаанньа иһинэн үлэлиир тэрилтэлэргэ, ол иһигэр “Анаабыр алмаастарыгар”, барыта 5 тыһыынчаттан тахса киһи үлэлии киирдэ. Алмаастаах хампаанньа тыа сирин олохтоохторо уонна 35-гэр саастаах олохтоох эдэр дьон үлэлээх-хамнастаах буолалларыгар ураты болҕомтотун уурар.
“Олохтоох каадыры – бырамыысыланнаска” бырайыак олоххо киирэн үлэлээбитэ 6 сыл буолла. Ол курдук, 2018 сыллаахтан саҕалаан, АЛРОСА иһинэн үлэлиир бары тэрилтэлэргэ 21 тыһыынчаттан тахса киһи үлэлии киирдэ. Ордук элбэх киһини хампаанньа хайа-байытар кэмбинээттэрэ үлэҕэ ылбыттар. Ону таһынан, Саха сирин олохтоохторо баҕалаах үлэлэрин Мэдиссиинэ киинигэр, Мииринэйдээҕи авиа-тэрилтэҕэ, Хапытаалынай тутуу управлениетыгар, “Алмазавтоматика” трескэ, Суол-иис управлениетыгар уонна Култуура-успуорт комплекстарыгар булбуттар.
Биһиги АЛРОСА хампаанньаҕа үлэлиир эдэр, ол гынан баран, номнуо уопутура охсубут, дьон-сэргэ билиниитин ылбыт уонна хампаанньа сайдыытыгар кылааттарын быһаччы киллэрсэ сылдьар исписэлиистэри көрсөн кэпсэттибит. Биллэн турар, кинилэр бары хайа дьыалатыгар уонна Сахаларын сиригэр ис сүрэхтэриттэн бэриниилээхтик үлэлии-хамсыы сылдьаллар.
Мария Егорова ситиһиитэ
Мария Егорова Өлөөн эбэҥки национальнай улууһуттан төрүттээх. Оскуоланы төрөөбүт улууһугар бүтэрэн баран, М.И. Калинин аатынан Красноярскайдааҕы күндү металлар институттарыгар туттарсан киирбит. Кини билигин Удачнайдааҕы хайа-байытар кэмбинээт оҥорон таһаарыы-тэхиниичэскэй отделыгар сүрүн исписэлииһинэн үлэлии сылдьар.
– Мин АЛРОСА хампаанньаҕа үлэбин рентгенолюминесцентнай сэппээрээтэрдэр сэппэрээтэрдээччилэринэн саҕалаабытым, – диэн Мария Панфиловна аргыый кэпсээн барар. – Хамаандабыт күүскэ, үчүгэйдик үлэлээбитин түмүгэр, эпэрээссийэ үлэтигэр-хамнаһыгар хас даҕаны ситиһиилээх бырайыагы олоххо киллэрбитим. Ол түмүгэр 2023 сыллаахха “АЛРОСА билиниитэ” бириэмийэ “Сыл бастыҥ саҥаны киллэрээччитэ” аатын ылбытым.
Оттон быйыл “Аныгы индустрияҕа талааннаах дьахтар” диэн норуоттар икки ардыларынааҕы бириэмийэ “Прорыв года” аатын ыламмын дьоллоннум. Ити наҕарааданы мин дьахтар киһи индустрияҕа киллэрэр кылаатын суолтатын билинии быһыытынан сыаналыыбын. Биһиги дьахтар ханнык баҕарар үлэ эйгэтэ чэчирии сайдарыгар олус суолталаах кылааты киллэрэрин умнуо суохтаахпыт. Оттон биһиги салаабытыгар кэрэ аҥаардар элбээн иһэллэр. Сорох ардыгар кэлэктиип үлэтин-хамнаһын ордук дьахталлар хамсаталлар, кинилэр дьону кытта биир тылы дэбигистик булаллар. Оттон ити курдук бириэмийэлэр киһи бэйэтин итэҕэйэригэр уонна эрэллээхтик иннин диэки хардыылыырыгар көмөлөһөллөр.
Хампаанньабар мин кыахпын, дьоҕурбун арыйар кыаҕы биэрбитигэр ис сүрэхпиттэн махтанабын. Мин АЛРОСА хампаанньа Арассыыйаҕа дьону үлэлэтэр, үлэ миэстэтинэн хааччыйар бастыҥ тэрилтэ диэн бигэтик эрэнэбин уонна кини дьыалатыгар бэйэм кылааппын киллэрэ сылдьарбыттан олус үөрэбин.
“Мин АЛРОСА хампаанньа Арассыыйаҕа дьону үлэлэтэр, үлэ миэстэтинэн хааччыйар бастыҥ тэрилтэ диэн бигэтик эрэнэбин”
Юрий Мамаев – үһүс көлүөнэ горняк
Туох да омуна суох эттэххэ, Юрий Мамаев – дьиэ кэргэнигэр үһүс көлүөнэ горняк. Кини эһэтэ Саха сиригэр Ростов уобалаһыттан Уһук Хоту сир өссө да ситэ арылла илик кистэлэҥнэрин арыйаары, икки атах үктэммэтэх сирдэрин солоору кэлбитэ. Уонна ол кэлэн баран, Саха сирин ис сүрэҕиттэн таптаан, үйэтин тухары суоппарынан үлэлии хаалбыта. Кини сиэнигэр горняктар уустук үлэлэрин, хорсун ситиһиилэрин, ону тэҥэ Удачнайдааҕы хайа-байытар кэмбинээтин тэриллибит устуоруйатын туһунан кэпсиирэ.
– Мин 1996 сыллаахха Удачнай куоракка төрөөбүтүм, – диир Юрий Витальевич. – Кыра, дьоҕус эрээри, киһи кута-сүрэ тохтуур, үтүө санаалаах дьон олорор куораттарыгар күн сирин көрбүм, улааппытым.
Аҕам олоҕун бүтүннүү Удачнайдааҕы ХБК-ҕа анаабыта, онно үлэлээбитэ. Көннөрү бульдозер масыньыыһыттан, карьерга сир баайын хостуур тиэхиньикэ мэхээнньигиттэн саҕалаан баран, рудник иһигэр үлэлиир тырааныспар учаастагын начаалынньыгар тиийэ үүммүтэ. Онон, эһэм кэпсээннэрин истэ улаатан уонна аҕам сүбэтинэн, хайа дьыалатыгар сыһыаннаах идэни талбытым.
Оскуолабын бүтэрэн баран, ХИФУ Мииринэйдээҕи политехническай институтугар “хайа массыыналара уонна оборудованиета” идэҕэ туттарсан киирбитим. АЛРОСА хампаанньаҕа үлэбин 2019 сыллаахха оборудованиены көрөр-истэр уонна өрөмүөннүүр силиэсэртэн саҕалаабытым. Ол гынан баран, дьылҕам суола “Удачнай” сир аннынааҕы рудник Эпэрээссийэни салайар киинигэр сирдээн аҕалбыта. Билигин ол Киин салайааччытын солбуйааччытынан үлэлиибин. Сүрүм соругум – баар ресурсаны көдьүүстээхтик туһанары, былаан туолуутун уонна үлэ-хамнас хаамыытын кэтээн көрөбүн уонна хонтуруоллуубун.
АЛРОСА хампаанньаҕа үлэлиирим киһи уонна лиичинэс быһыытынан сайдарбар көмөлөһөр, мин манна күн аайы туох эрэ саҥаны, сонуну билэбин. Хампаанньа эдэр дьону уонна саҥалыы көрүүлээх үлэһиттэри мэлдьи өйүүр. Хаһан баҕарар киһи “бэйэм санаабын аһаҕастык этиэхпин сөп уонна ону өйдөөн истиэхтэрэ” диэн билэр.
“Хампаанньа эдэр дьону уонна саҥалыы көрүүлээх үлэһиттэри мэлдьи өйүүр”
“Үлэлиир усулуобуйабыт – туйгун!”
Виталий Спиридонов 1995 сыллаахха Чурапчы улууһун Килэҥки бөһүөлэгэр учууталлар дьиэ кэргэннэригэр төрөөбүт. Д.П. Коркин аатынан Чурапчытааҕы интэринээт-оскуолаҕа үөрэммит. 2012 сыллаахха
М.К. Аммосов аатынан ХИФУ-га Хайа институтугар “хайа инженерэ” идэтигэр үөрэнэ киирбит.
– Үөрэхпит олус интэриэһинэй этэ. Ордук Мииринэй улууһугар “Интернациональнай” рудникка баран быраактыкаламмыппытын өйдөөн хаалбытым, – диэн Виталий Викторович ахтар. – Мин өссө университекка үөрэнэ сылдьаммын АЛРОСА хампаанньаны кытта дуогабар түһэрсибитим уонна үөрэхпин бүтэрээт, 2018 сыллаахха “Удачнай” рудникка 2-с эрэсэрээттээх сир үрдүнээҕи хайа оробуочайынан үлэлии барбытым. Ол гынан баран, өтөр аармыйа сулууспатыгар ыҥырбыттара.
Этэҥҥэ сулууспалаабытым уонна 2019 сыллаахха Удачнайга төннөн кэлэн эмиэ ол рудникпар үлэҕэ киирбитим. Икки сыл буолан баран, 2021 сыллаахха, оҥорон таһаарыы-тэхиньиичэскэй отделыгар бастакы категориялаах хайа үлэтин инженеринэн көһөрбүттэрэ. Рудникка үлэлиир олус интэриэһинэй уонна умсугутуулаах этэ. Олус элбэҕи, саҥаны билбитим-көрбүтүм, үлэҕэ-хамнаска уопутурбутум. Ол кэннэ өтөр Хапытаалынай тутуу управлениетын Хайа отделыгар хайа үлэтин сүрүннүүр инженеринэн анаабыттара. Күн бүгүн онно үлэлии-хамсыы сылдьабын.
АЛРОСА-ҕа үлэлиир усулуобуйабыт – туйгун! Удачнай куоракка успуорт былаһааккалара, сиэксийэлэрэ, сөтүөлүүр бассыайын уонна да атын – киһи үлэттэн сынньанар, доруобуйатын тупсарар түһүлгэ – барыта баар.
“АЛРОСА-ҕа үлэлиир усулуобуйабыт – туйгун!”
Алексей РУДЫХ
