2024 сыл сааһыгар ситимҥэ биир саха буойуна «Калашников» аптамаат ботуруонун буулдьатын уларытан, доруобунньугу туохха эрэ угаттаан чүмэчи уотугар сылытан оҥорорун көрбүтүм. Уонна ити дрону ытарга анаан оҥоһуллубутун сэрэйбитим. Онно туох да суруга-бичигэ, кэмэнтээрийэ суоҕа.
Төрөппүт уолум Айаал эмиэ анал байыаннай дьайыыга сулууспалыы сылдьар. Оттон аныгы сэриигэ өстөөх дроннара хаарыаннаах ыччаппытын суорума суоллууллара санаабын аймыыра. Ол иһин мин эмиэ итинник буулдьалары оҥорор технологияны өр сыралаһан, бэйэм эмиэ туспа ньыма толкуйдаабытым. Электропроводка туттуллар термоусадка диэни булан, онно доруобунньуктары уган толорон баран, строительнай фенынан сылытан бобо туттарбытым уонна анал пластиковай трубкаларга угаттаабытым. Итинник антидроновай контейнердары оскуолам үөрэнээччилэрин кытта оҥорбутум.
Онтубун ситимҥэ эмиэ анараа анал байыаннай дьайыыга туһанан эрэллэрин көрбүтүм. Манна «Калашников» ботуруонун булар, онно ол контейнердарбын иитэр уонна анал стрельбищаҕа ытан, тест оҥорор олус улахан уустуктарын, харгыстарын көрсүбүтүм. Военкомҥа көмөлөһүҥ диэн икки төгүл киирэ сылдьыбытым, Айти паркаҕа да сылдьыбытым да, туһа тахсыбатаҕа. Арай, Арассыыйа Дьоруойа Александр Колесов «Сулус» диэн стрельбищаҕа салайааччы үһү диэни истэммин киниэхэ тахсан, кини өйөбүлүнэн дьэ ытан көрбүппүт.
Ахсынньыга Донецкайтан Сиэгэн диэн (позывнойа), ол антидроннай буулдьалары оҥорбут видеолаах буойун, уопускаҕа кэлбит үһү диэни истибитим. Уонна анаан көрсүбүтүм, билсибитим. Оскуолабар аҕалан улахан кылаас уолаттарын кытта көрсүһүү оҥорбуппут. Хайдах саҕалаабытын, сэриигэ дроннар олус элбэх сүтүгү оҥороллорун кэпсээбитэ. Хорсун буоларга, булугас өйдөөх сатабыллаах киһи хайа да ыарахаттарга кыайыылаах тахсарын туһунан умсугутуулаахтык сэһэргээбитэ.
Уоппуската бүтэн, арҕаа Донецкайга кыргыһыы толоонугар аттаныан иннинэ, учууталлыыр оскуолабар 8 «в» саха кылааһын үөрэнээччилэригэр, үлэ уруогар ыҥыран маастар-кылаас көрдөрбүтэ. Оҕолор олус сэргээбиттэрэ. Маннык хорсун, сатабыллаах саха боотура бэйэтинэн, оҥорбут, айбыт дрону утары ытар ньыматын (технологиятын) сөхпүттэрэ.
Дьэ, ити курдук Кэбээйи Сиэгэн Күөлүн хорсун-хоодуот боотура Уйбаан Бугаев-Сиэгэн разведка отделениетын хамандыыра, өстөөх аатырбыт 39 нүөмэрдээх үрдэлигэр баар опорнигын, Алибан диэн позывнойдаах доҕорунуун үс хонукка көмүскүүр сорудахтара, уон икки күҥҥэ диэри уһаан, өстөөҕү утары иккиэйэҕин кыргыспыттарын, өлөр өлүүнү хорсуннук көрсөн турууласпыттарын туһунан кэпсээбитин, бары долгуйа истибиппит.
Сиэгэн позывнойа төрөөбүт дойдутун Сиэгэн Күөл аатын сүгэр. Ону сэргэ сиэгэн диэн кыыл үөр бөрөҕө да, эһэҕэ да бэриммэт олус харса суох кыыл буоларын билэбит. Сиэгэн ол курдук саха чулуу, хоту дойду хоһуун боотура эһэтин Лэгэнтэй, Аҕа дойду сэриитин хорсун буойунун курдук, фашизм адьырҕа өстөөхтөрүттэн, дойдутун көмүскүү арҕаа сэрии толоонугар аттанна. Анал байыаннай дьайыы хорсун байыаһыгар Сиэгэҥҥэ, саалаахтан самныма, охтоохтон охтума диэн алгыс тылларын аныыбыт.
Бу ньымабытын Саха сирин дьоно оҥорон саҕалаабыттарын бигэргэтэр туһугар өрөспүүбүлүкэ салалтата, Михайлова Евгения Исаевна сорудаҕынан, Донбаска, «Бары бииргэ Кыайыы туһугар» хотугулуу-илиҥҥи көмө уонна өйөбүл пуондатын салайааччыта Георгий Куркутов салалтатынан патент оҥорторорго ылсан үлэлэһэ сылдьаллар.
Василий Гоголев-Уйулҕан
