Биһиги харахпыт далыгар ТайгаПост олунньу 18 күнүгэр таһаарбыт матырыйаала киирдэ. Манна анал байыаннай дьайыыларга сылдьан бааһыран кэлбит байыастары Дьокуускайга байыаннай быраастар хамыыһыйалара (ВВК) хайдах сордуурун туһунан суруллубут.
Хамыыһыйа хабыр сыһыаныттан эмсэҕэлээбиттэртэн суруктар киирэ тураллар эбит. Манна, чуолаан, Николай Стручков диэн хамыыһыйа бэрэссэдээтэлэ уонна кини үлэһиттэрэ сиэрэ суохтук быһыыламмыттара ойууланар. Ону кылгатан таһаарабыт
Ньургун:
– Уолум сототун утаҕар осколок үлтүрүппүт сиринэн Елизаров аппаратын туруорбуттара. Онон, олунньу саҥатыгар Николай Стручков бэрэссэдээтэллээх хамыыһыйаҕа тиийбиппит. Кини маҥнай 30 күүннээх реабилитациялыыр уоппуска биэрээри гыммыта. Онуоха, хирург дьахтар уолбар «Ты что такой недовольный сидишь?» диэн хатыһан барбыта. Уолум : «Я нормальный», - диэн хоруйдаабыта. Хирург салгыы уолум докумуоннарын хасыһан, байыаннай чаастан уоппускатын дастабырыанньата суоҕун булан ылбыта. Дьиҥэр, ахсынньы саҥатыгар анал бирикээһинэн дьиэтигэр реабилитацияҕа ыыттахтара дии. Ол эрээри дастабырыанньатын умнан биэрбэтэхтэр дуу, хайдах дуу...
Итинтэн сылтаан, уолбун «ты, наверное, просто служить не хочешь» диэн сирэй-харах анньан дезертиры кытта кэпсэтэр курдук кэпсэтэн барбыттара. Атаҕар Елизаров аппараттаах киһини кытта! Көмпүүтэр томограмматын көрдөрөөрү гыммыппар травматологтара сатаан көрбөт аатырбыта.
Инньэ гынан, Крымҥа баар байыаннай чааскытыттан уоппускатын дастабырыанньатын ылан аҕалыҥ диэн баран үүрбүттэрэ. Дезертир буолумаары, сарсыныгар суһаллык 80 тыһ. солкуобайдаах билиэт атыыласпыппыт. Арай түүн 11 чааска Стручков эрийэн «сарсын миэхэ кэлэ тардыҥ» диэн турда. Айанныыр кыһалҕаттан төлөрүйбүт үөрүүбүтүгэр, билиэппит харчыта төннүбэтин аахса барбатахпыт. Аны туран, сарсыарда «тойоммут» байыаннай чааскытыгар барыҥ диэтэҕэ үһү. Олус соһуйдубут, абардыбыт. Киһибит «Бэҕэһээ киэһэ кыаллар этэ, бүгүн кыаллыбат. Бэйэҕит проблемаҕыт!» (сөбүлээн туттар тыла) диэн кэбистэ.
Онтон военком көмөтүнэн байыаннай чаастан дастабырыанньабытын ылбыппытын кэннэ «олох да наадыйбат» уонна «военкому билиммэт» аатырда. Суукка туһанаары, уолум доруобуйата, кинилэр этэллэрин курдук, үчүгэйин, реабилитация ирдэммэтин туһунан ыспыраапка көрдөөтүм. Тугу да суруйан биэрбэтилэр. Ити курдук аҥаардастыы тылларынан айбардаан, тойорҕоон үлэлии олороллор эбит. Онон, бачча эппиэтинэстээх үлэҕэ Стручков курдук кэрэгэй, нүдьү-балай дьон үлэлиэ суохтаахтар дии саныыбын.
Сергей:
- Уолум ааспыт сылга сэтинньи бүтүүтэ ыараханнык бааһырбыта. Оскуолак иһин, икки атаҕын уонна уҥа илиитин улаханнык эчэппит этэ. Онон, саҥа дьыл иннинэ Нерюнгригэ дьиэтигэр кэлбитэ. Ростов госпиталыгар биир ыйдаах реабилитациялыыр уоппуска анаабыттара. Байыаннай чааһа ырааҕа бэрт буолан, уоппускатын уһатыыны Дьокуускайдааҕы ВВК ааһарга быһаарыммыппыт. Онуоха, Нерюнгри военкоматыгар эрдэттэн «хамыыһыйа бэрэссэдээтэлэ Николай Стручков сөбүлэстэҕинэ биирдэ ыытыахпыт» диэн сэрэппиттэрэ.
Саатар Дьокуускайдааҕы ВВК туһунан куйаар ситимҥэ туох даҕаны суох эбит. Бүтүн этээс аҥаарын ылан олорор хамыыһыйа төлөпүөнэ да суох. Билэр дьонум нөҥүө нэһиилэ Стручков суотабайын булан кэпсэппитим. Кини батына сатаан баран нэһиилэ сөбүлэспитэ.
Инньэ гынан, тохсунньу ортотугар Дьокуускайга хамыыһыйалана кэлбиппит. Стручкову кытта икки дьахтар баара. Кинилэр уолбун үрдүттэн көрөн: «Мы не видим оснований для продления реабилитационного отпуска» диэн быһаарбыттара. Иһигэр оскуолак түспүтүн, атаҕа токуруйбатын, илиитэ тостубутун улахаҥҥа уурбатахтара. Травматолог «гиипсэ анныгар туох баарын билэр кыаҕым суох» диэбитэ. Гиипсэни уһуллар диэн көрдөрөөрү гыммыппытын буолумматаҕа. Эбиитин ВВК гражданскай балыыһалар базаларын кыайан көрбөт эбит, ол иһин рентген снимокпытын төлөпүөнтэн көрдөрөргө тиийбиппит.
Онтон хирург дьахтар, аһыммыт курдук туттан баран, уолум иһин бэрэбиэркэлээбитэ. Тиһэҕэр, 30 күннээх реабилитацияланар уоппуска биэрэн абыраабыттара. Стручков: «Больше к нам не приезжайте» диэн «алҕаан» ыыппыта. Уопсайынан, күлүү-элэк гынар курдук сыһыаннаспыттара... (салгыы иккис ВВК-ҕа эмиэ маннык сыһыаннаспыттарын туһунан суруллар)
***
Стручков этэринэн, Дьокуускайдааҕы ВВК, байыаннай сулууспалаахтары доруобуйаларын туругунан сыыйыахтааҕар буолуох, уоппускаларын 30 күнтэн ордук уһатар да бырааба суох үһү. Тоҕо диэтэххэ, толору чинчийиини кыайан оҥорбот. Өссө оборона миниистирин солбуйааччы Цаликов анал бирикээһэ уонна туһааннаах ыйыыта-кэрдиитэ баар үһү. Онон, бааһырбыт байыас, хайдах да туруктаах буолбутун иһин, уоппускатын байыаннай чааһыгар тиийэн уһатыахтаах. Бааһыран кэлбиттэр бары кэриэтэ оннук гынаахтыыллар эбит, буолаары буолан, бэйэлэрин суоттарыгар. Дьокуускайдааҕы ВВК-ҕа тиийээччи ахсааннаах. Ол эбэтэр, син ону-маны быһаарсар, үүтү-хайаҕаһы булар, Стручков курдук киһини кытта аахсар эрэ кыахтаах дьон тиийэн эрдэхтэрэ...
Холобура, Сергей уола Дьокуускайга бастакытын ВВК ааһа кэлбитигэр контузия кэнниттэн дүлэй буолбут уол баара үһү. Кини «Путиҥҥа үҥсүү суруйуохпар диэри көрбөккө сырыттылар» диэн кэпсээбит. Ити курдук ВВК-ны бэрт эрэйинэн булан тиийэр бааһырбыт байыастарбытыгар аккаастаан, «путбуоллаан», уорбалаан улаханнык сордууллар эбит.
ТайгаПост суруйуутунан, Саха сириттэн Госдума дьокутаата Федот Тумусов РФ Обронатын министиэристибэтин Сүрүн байыаннай-мэдиссиинискэй управлениетын начальнигар Дмитрий Тришкиҥҥа ирдэһии сурук ыытта.
Суруйууну Дьокуускайдааҕы гарнизон байыаннай борокуруора ааҕан, бэрэбиэркэ ыытан эрэр. Онон, мантан антах бааһырбыт байыастарга киһилии сыһыан, дьиҥ көмө олохтонуо диэн эрэнэбит.
ТайгаПост суруйуутунан бэлэмнээтэ КҮНДЭЛИ.
Сэҥээриилэр