Киир

Киир

Хомойуох иһин, ордук кэнники кэмҥэ массыанньыктартан дьаарханан, төрөппүттэрбитин, оҕолорбутун билбэт дьону кытары төлөпүөнүнэн кэпсэтэллэрин бобор да буоллубут. Түөкүттэр албастара күн-түүн “тупсан” иһэр, кими да аһымматтар, онон талбыттарынан албынныыр кыахтаннылар. Онон куттанарбыт эмиэ да сөп курдук.

“Билигин хас биирдиибит тутуһар саамай сүрүн быраабылата “отой билбэт, утары көрөн олорбот киһигитин итэҕэйимэҥ” диэн буолла. Эһиэхэ төлөпүөннээн ону-маны иһитиннэрдэхтэринэ, ону хайаан да бэрэбиэркэлиэхтээххит. Ордук сааныылаах, тус дааннайдаргытын билэ сатыыр эбэтэр хайдах эрэ эһиги дууһаҕытын таарыйар иһитиннэрии буоллаҕына”, – диэн хас нэдиэлэ ахсын “Көхтөөх уһун үйэлэнии” киинигэр кэлэн сынньанар дьоммутугар СӨ ИДьМ информационнай-коммуникационнай технологиялары туһанан буруйу оҥорууну бохсор управление оперативнай боломуочунайа Мария Кардашевская сүбэлиир.

Быраабы араҥаччылыыр уорганнар күннэри-түүннэри төлөпүөн түөкүттэрин утары охсуһартан соло буолбаттар. Ол да буоллар түөкүттэр утуйбаттар, сыл саҕаланыаҕыттан Саха сирин олохтоохторо билбэт дьонноругар – массыанньыктарга – 190 мөл. солк. тахсаны “бэлэхтээтилэр”. Киһи хомойор, сороҕор олох да иэдээҥҥэ тиэрдэр устуоруйа күн аайы хатылана турар.

4459662f b248 47b6 bc3a 319205a6

Биһиги аҕам саастаах дьоммутун түөкүттэртэн харыстаары, кыах баарынан массыанньыктары кытары охсуһарга үлэ ыыта сатыыбыт. Холобур, муус устар 28 күнүгэр “Көхтөөх уһун үйэлэнии” киинин холобуругар бу үлэҕэ туох барарын туһунан теле-биэриини уһуллубут. Лиэксийэ кэнниттэн биһиги бэтэрээннэрбит Мария Олеговнаны өр кэм ыыппакка олордулар. Кинилэр төлөпүөннэрин бэрэбиэркэлээтилэр, долгутар ыйытыыларыгар сүбэ-ама ыллылар.

Нина Афанасьевна Варламова, 74 саастаах, Оҥхой, Үөһээ Бүлүү улууһа:

– Билигин биһиги сонуну социальнай ситимнэртэн ылабыт. Сороҕун итэҕэйэҕин, сороҕун ылыммаккын. Оттон мин “Кыым” хаһыаппын толору итэҕэйэбин. Мин санаабар, дьон холкутук итэҕэйэрин туһанан, массыанньыктар күннүүллэр. Биһиги көлүөнэ дьонугар ити хайдах да батан киирбэт, оннук албынныахтара диэн өйбүтүгэр оҕустаран да көрбөппүт буоллаҕа, ол да иһин саастаах дьон угаайыга киирэн биэрэллэр.

Клара Петровна Федосеева, 72 саастаах, Чөркөөх, Таатта улууһа:

– Мин манна дьүөгэбин батыһан киирбитим. Кини бу киин туһунан “Кыымтан” ааҕан билбит этэ. Бүгүҥҥү ИДьМ ыыппыт лиэксийэтиттэн олус кутталлаах кэм кэлбитин өйдөөтүм. Ол иһин билбэт нүөмэриҥ эрийдэҕинэ, ылбатах көнө. Тэлэбиисэринэн, чугас дьоммуттан куруук итинник сэрэтэллэрин истэбин.

Наталья Петровна Овчинникова, 69 саастаах, Бүлүү улууһа:

– Миэхэ биирдэ “Алмаасэргиэнбаан” “үлэһитэ” эрийбитэ уонна каартам болдьоҕо бүппүтүн, ону төлөпүөнүнэн уһатарга эппитэ. Мин тута туох эрэ иһэ-истээҕин өйдөөн, ууран кэбиспитим. Онтон бааҥҥа бара сылдьыбытым, онно миэхэ итинник түгэҥҥэ килийиэннэргэ хаһан да эрийбэттэрин быһааран биэрбиттэрэ. Маны таһынан массыанньыктартан араас СМС илдьит кэлэр. Билигин кумааҕы харчыны эрэ тутабын, биэнсийэбин дьиэбэр аҕалан биэрэллэригэр сайабылыанньа суруйбутум. Кумааҕы харчыны тутар табыгастаах: киниискэбэр туохха, төһөнү, ханна бараабыппын суруна олоробун, барыта суот-учуот, хонтуруол.

 

Санааҕын суруй