Киир

Киир

Туус маҥан хаар сабыылаах уһун кыһыммыт кыйданан, орулуур-мөҥүрүүр тымныы оҕуһа кылаана тостон, тапталлаах Сахам Сиригэр сандал саас салаллан кэлбит бэлиэтэ - толоон сиргэ харалдьык таҕыста.

Күн уотун күлүм сардаҥата халыҥ хаары уулларан, үрэхтэр күөлгэ түһэн, чурулуу уһуннулар.

Сир Ийэ иэнэ күлүмнүү тыгар күн уотуттан күөх от бытыгыраата.

Сыһыы, хонуу хотоолугар саас бастакы илдьитэ, сэмэй, нарын сибэкки Ньургуһун нуоҕайа үүннэ.

«Тоҥ буору тобулан» диэн ырыаҕа ылланар бэйэтэ, дьэ, кырдьык хорсун эбит. Тымныыттан, хахсааттан көмүскэнэн, нарын бэйэтэ ньуолах түүлээх. Биэс салаата хорсун, буойун түөһүн киэргэтэр, биэс салаалаах сулустуу эмиэ биэс. Күн сардаҥатын иҥэриммит чэпчэки көп салаалара нарыннарын намчыларын. Ньургуһун бастакы буолаҥҥын тоҥ да сүрэхтэри ууллараҕын.

Ньургун олохтон сылайбыт санаатын сайҕаары, кылбайар албын доҕорун хоонньугар ууран, сыыр быарынан сытан арааһы эргитэ санаата.

Санаата төрөппүт ийэтин, сүтэрбит аһыытын. Таптыыр доҕоро күүппэтэх, эрэлин толорботох таҥнарыытын. Аһыы утаҕы батыһан саарбах атастар араллааннарын. Баара эбээт Ньургун олоҕор үтүө күннэр, мичээринэн аламай күнү көрсөр күннэр, үөрэх уонна үлэ үөрүүтэ. Биир түгэн, биир бэһиэлэй, барытын умнаары арыгы утаҕы ыймахтаан, түөрэккэй талаһаны үктээн түҥнэри түһүү. Үтүөнү, кэрэни өйдөөн көрбөт, туман быыһыгар дөйүөрэ сөҥмүтэ. Күлүм уоту ааҕар күнтэн хараҕын симириктээн, нуктаан ылла. Сир Ийэ бигиир биһигэ Ньургуҥҥа ийэтин санатта.

Ийэтин саҥата Ньургуһун нуоҕайа сыстан, кини хатырбыт иэдэһин бигии сипсийэ кэпсээтэ. Ньургуһун ыһыаҕар төрөөбүт уолчаанын Кэтии Ньургун диэн сүрэхтээбитэ. Ийэ уйан сүрэҕэ Барытыгар ньургун буоллун диэн сэмэйдик бигии алҕаабыта. Ньургуһун бигиир сиккиэриттэн уоламмыт уһуктан, тулатын симээбит кэрэни кэрэхсии көрдө. Ийэтэ таптыыр чэчигэ Ньургуһун нуоҕайан, күҥҥэ тардыһар үүммүтэ кэрэтин! Бу орто дойдуга барыта ананан кэлэринэн итэҕэтэ, Ньургуһун кырыаны, томороону кыайан кэрэни саҕа, күҥҥэ тардыһан үүммүтэ Ньургуҥҥа ийэтин, киниэхэ олоҕу бэлэхтээн, эрэммит эрэлин толорор иэстээҕин санатта.

Ньургуһуннар чөмөхтөһө, биир силистэн күҥҥэ тардыһа, олоххо, сырдыкка угуйа үүммүттэр.

Катакова Евдокия Петровна, Чурапчы улууһа, Мугудай нэһилиэгэ.

Санааҕын суруй

Бүтэһик сонуннар