Тохсунньу 26 күнүгэр, «Парламентская газета» пресс-киинигэр буолан ааспыт пресс-кэмпириэнсийэҕэ кыылга эппиэтинэстээх сыһыан туһунан сокуон тула уонна ыт кыһалҕатын быһаарыы суолларын кэпсэттилэр.
Пресс-кэспириэнсийэҕэ Судаарыстыбаннай дуума экологияҕа, айылҕа ресурстарыгар уонна тулалыыр эйгэ харыстабылыгар кэмитиэтин бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Владимир Бурматов, «Сострадание» кыылы көмүскүүр пуонда дириэктэрэ Владимир Гройсман, уопсастыбаннай деятеллэр уонна артыыстар Леонид Ярмольник, Владимир Машков, Евгений Миронов кытыннылар.
ТАСС иһитиннэрэринэн, ускуустуба деятеллэрэ уонна «Дарящие надежду» норуоттар икки ардыларынаҕы аһымал пуонда чилиэннэрэ дьэллик ыттары «утутууну» утардылар. Кинилэр этэллэринэн, чииптээҺин уонна стерилизациялааһын Арассыыйа үрдүнэн үөдүйбүт ыт кыһалҕатын быһаарыахтаах.
«Кэмиттэн кэмигэр иэдээннэр тахсаллара наһаа кутталлаах. Ол эрээри, маныаха дьэллик ыттары барыларын буруйдуур сыыһа... кинилэри тутан баран утуттахпытына, Аан дойду үрдүнэн маннык ынырыгы оҥорор дойдунан биһиги эрэ буолуохпут. Манныгы оҥоруу табыллыбат», - диэн пуонда попечителлэрин сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ, тыйаатыр уонна киинэ артыыһа, тэлэбиидэнньэ ыытааччыта Леонид Ярмольник этэр.
Кини этэринэн, дьэллик ыт ахсаанын чииптээһиҥҥэ уонна стерилизацияҕа үп көрүллүөхтээх.
Оттон тыйаатыр уонна киинэ артыыһа, «Дарящие надежду» аһымал пуонда попечителэ Евгений Миронов саныырынан, эрэгийиэннэр дьалаҕай быһыылара бэйдиэ сылдьар ыттарга хабыр сыһыаны олохтуурга, аһыныгаһа суох миэрэни ылынарга сылтах буолуо суохтаах.
«Биллэн туран, Дьокуускай куоракка буолбут алдьархай буолбутун кэннэ, буруйу барытын дьэллик ыттарга сыбыыр судургу. Уонна кинилэри суох гынарга анал биригээдэни олохтуур эмиэ судургу дьаһаныынан буолар... Дьиҥинэн, чунуобунньуктар сокуону толорбокко, ыттары стерилизациялаабатахтарын уонна ыты тутар сирдэри оҥорботохторун иһин ыттар буруйдара суох», - диэн кини этэр.
«Сострадание НН» пуонда салайааччыта, Нижегородтааҕы «Зоозащита НН» тэрилтэ дириэктэрэ Владимир Гройсман бэлиэтииринэн, бэйдиэ сылдьар ыттары 70% стерилизациялаатахха, куораттарга дьэллик кыыллары дьаһайыы кыһалҕатын быһаарыахха сөп.
Кини этэринэн, Нижняй Новгородка 250 миэстэлээх приют үлэлиир. Маны таһынан, ыттары уонна куоскалары стерилизациялыыр уонна эппэрээһийэлиир анал тутуу баар эбит. Манна сорохторун төттөрү уулуссаҕа ыыталлар, оттон сорохторун үйэ саастарын тухары приюкка хааллараллар эбит.
«Биһиги саныырбытынан, бу – сиэрдээх олохсутуу. Маныаха приют баар буолуохтааҕа эрэ буолбакка, онно хас кыылы аҕалаллара биир сүрүн боппуруоһунан буолуохтаах. Биһиги сылга 800 кыылы олохсутабыт, оттон приюкка дьоҥҥо кутталы үөскэтэр эбэтэр доруобуйаларынан мөлтөх өттүлэрин хаалларабыт (быһа холоон 1%-н кыра). Оттон, приюкка сүрүннээн, кэлин олохторун булларыахха сөптөөх кыыллар бааллар... улахан приюттарга хааллан олоруу кинилэргэ конлааҕырынан буолар, кыыллыйаллар, кинилэри ким да ылбат буолар», - диэн Гройсман этэр.
Кини анал приюту тутуу, быһа холоон, 25-35 мөл. солкуобай диир уонна Дьокуускайга кыыллары иитии сыаната аһары үрдэтиллибит көрдөрүүнэн ааҕар.
«Дьокуускай эппит сыыппарата үрдэтиллибит көрдөрүү. Дьокуускай куруутун итинник гынар. Кинилэр биир ыты күннээҕи иитиигэ тоҕус тыһыынчаны көрдүүллэр. Биһиэхэ сууммабыт, бэл, ыйга түөр тыһыынча дии», - диэн кини бэлиэтиир.
«Дьокуускайга ыты тутар сиргэ миллиард аҥаара»
Эрэгийиэннэргэ ыты тутар-харайар сирдэри тутуу туһунан боппуруоска, Владимир Бурматов Дьокуускайы эмиэ холобур быһыытынан кэпсээтэ. Кини санаатынан, Саха сирин чунуобунньуктара сыананы үрдэтэллэр.
«Ыттар приюттара олус ыарахан сыанаҕа тутуллаллар. Саха сириттэн кэллиэгэлэрбит тутууга өссө элбэх харчы көрүллүөхтээҕин туһунан эттилэр. Букатын миллиард аҥаарын! Бука, ыттары «Майбахтарга» тиэйэн аҕалар биэс сулустаах көстүүнэй буолууһук», - диэн дьокутаат суоһурҕанар.
Түмүккэ, Судаарыстыбаннай дуума дьокутаата Вячеслав Володин чунуобунньуктар маннык кыһалҕаларга бастакынан эппиэтинэстээх буолууларын туһунан этии киллэрдэ. Кинилэр дьэллик сылдьар кыыллартан тахсар быһылааннарга эппиэттиэхтээхтэрин уонна кыһалҕаны быһаарыыга олохтоохтортон кэлэр көҕүлээһиннэри өйүөхтээхтэрин туһунан биллэрдэ.
Дуума сэбиэтэ, дьэллик ыттар киһиэхэ саба түһэр кыһалҕаларын быһаарар туһуттан, сокуоҥҥа уларытыылары киллэриини сорудахтаата. Маныаха, этиилэри киллэриинэн Владимир Бурматов салайааччылаах үлэлиир бөлөх дьарыктаныаҕа.
