Сиэкис-куорҕаллааччы дьахталлары аан бастакынан анаан-минээн бэлэмнээбит, бүтүн систиэмэ тэрийэн үлэлэппит судаарыстыбанан Сэбиэскэй Сойууһу ааҕаллар. Билигин бу дьыаланан ордук хото Израиль дьарыктанар дииллэр (сүнньүнэн, араб судаарыстыбаларын утары).
Бу соторутааҕыта бэчээккэ тахсыбыт кинигэҕэ Вера диэн уруккута үспүйүөн дьахтар суруйарынан, КГБ агеннара кырасыабай дьүһүннээх устудьуон кыргыттары анаан булан ылан үчүгэй баай-талым олоҕу, үрдүк хамнаһы, кэккэ чэпчэтиилэри эрэннэрэ-эрэннэрэ, сиэкис-агент буоларга сүбэлииллэр эбит. Кыыс сөбүлэһэр буоллаҕына, анал идэтийбит исписэлиистэр туохтан да сааппат-кыбыстыбат буоларга, сиэкис араас “кистэлэҥнэригэр”, киһи үөйбэтэх-ахтыбатах араас быдьар албастарыгар анаан дьарыктыыллар, “эһиги саллааттаргыт, эһиги сэриигит сэбэ – эккит-сииҥҥит” диэн өйгө-санааҕа иитэллэр. Дьарыктаныы кууруһун толору ааспыт дьахталлар саатар-кыбыстар, суобаһыргыыр, аһынар диэн өйдөбүллэри билбэт адьырҕалар буолан тахсаллар эбит.
Ол кэнниттэн барыта судургу: разведка “атаакаланыахтаах” киһи кимин-тугун, сиэкискэ сыһыанын сиһилии үөрэтэр; анал үөрэхтээх дьахталлар ким да уорбалаабатын курдук балаһыанньаҕа “эбийиэги” кытта билсэллэр; хоонньоһуу; сантаас... Түмүгэр, барар сирэ баҕана үүтэ буолбут киһи (үксүгэр, омук дипломата) сэбиэскэй разведканы кытта үлэлэһэргэ күһэллэр. Ол эрээри балаһыанньа мэлдьи ыраас кыайыынан түмүктэммэт эбит. Холобур, сиэкис-террористкалар биир бөдөҥ аахсыйалара Индонезия бэрэсидьиэнэ Ахмед Сукарноҕа тиийэн улаханнык харбыттаах эбит. Сукарно Москубаҕа кэлэ сырыттаҕына “Аэрофлот” стюардессалара буолан кубулуммут сиэкис-агеннар “алҕаска” билсибиттэр. Содур майгылааҕынан биллэр Сукарно ыарыы-чэпчии барбатах, уталыппакка бастакы күнүгэр ол дьахталлары көстүүнэйгэ түһэ сытар хоһугар ыҥырбыт. Сэрэйиллэрин да курдук, уһун түүнү быһа тохтообокко дьиикэй оргия барбыт. Разведчиктар ону барытын инниттэн-кэнниттэн, үрдүттэн-анныттан, араас ракурстан барытыттан камераҕа устан үйэтиппиттэр. Сарсыныгар ону Сукарноҕа сантаастыахпыт диэн көрдөрбүттэригэр, киһилэрэ өйдөөбөтөх, төттөрүтүн олус үөрбүт. “Бэлэххит иһин улахан махтал, дойдубар тиийэн киин тэлэбиидэнньэнэн көрдөттөрөрбөр анаан уонча куоппуйаны устан бэлэхтииргит эбитэ буоллар өссө бэрт буолуо этэ...” диэн көрдөспүт. Кини санаатыгар, Индонезия олохтоохторо бэрэсидьиэннэрин эр бэртии сырыытыттан киэн туттуохтаахтар үһү. Быһата, сантааска кыайтарбатах.
* * *
Сиэкис-террорунан дьахталлар эрэ дьарыктамматтар. ГДР разведката арҕаа Германия кистэлэҥ судаарыстыбаннай тэрилтэлэригэр үлэлиир сэкирэтээр дьахталларыгар “анаан” сиэкис-террорист эр дьону олус күүскэ бэлэмнии сылдьыбытын эмиэ суруйаллар. Бу дьон эрдэттэн үөрэтиллибит дьахтар аадырыһыгар кыбартыыраларын бутуйбута буолан тиийэн, сыыйа кэпсэтэн-ипсэтэн, билсэн бараллар эбит. Ол билсиһии кэлин тугунан түмүктэнэрэ сэрэйиллэр. Ити курдук информация бөҕө уоруллар буолбутуттан сылтаан, арҕааҥҥы дойдулар “сулумах секретаршалары” көмүскүүр дьаһаллары кытта ылына сылдьыбыттар. Ол эрээри, киһи – робот буолбатах. ГДР разведкатын өр кэм устата салайбыт ааттаах-суоллаах Маркус Вольф “бу маннык эпэрээссийэлэр улахан эрэлэ суохтар, дьон диҥнээхтик таптаһан кэбиспитин түмүгэр, киһи кыайан хонтуруоллаабат балаһыанньата элбэхтик үөскүүр” диэбиттээх. Оттон фашистыы Германия разведкатын салайбыт аатырбыт Вальтер Шелленберг “эр киһи хоонньоһо сытан кырасыабай дьахтартан кистиир сэкириэтэ аан дойдуга айылла илик” диэн позицияны тутуһара.
* * *
Сиэкис-террорунан анал идэтийбит эрэ дьон дьарыктанар буолбатахтар. Хотугу Ирландия Англияны кытта иирсээнэ муҥутаан турдаҕына, бэрт элбэх кырасаабысса-ирландка, туох да кыһалаҥа суох «сүрэҕин баҕатынан», патриоттуу дьулуурунан, бэйэтинэн тылланан англичан саллааттары дьиэтигэр “аралдьыта” ыҥырбыта буолан баран кыыллыы өлөртөөһүнүнэн анаан-минээн дьарыктаммыта устуоруйаттан биллэр.
Манна сиэрдээх хоруй быһыытынан, Хотугу Ирландия Белфаст куоратыгар англичаннар хас да публичнай дьиэни арыйан баран, үспүйүөн дьахталлар көмөлөрүнэн, ИРА (Ирландия өрөспүүбүлүкэтин аармыйатын) хас да лиидэрин сантаастаан элбэх кистэлэҥ дааннайдары ылбыттарын, хамсааһыны улаханнык иһиттэн куорҕаллаабыттарын туһунан эмиэ суруйаллар.
Сиэкис Сиэнньэ.
