“Дьон үлэлиир кыаҕыттан ааста”

Бэҕэһээ биһиги саайтпыт “Сунтаарга дьалхааннаах 90-с сыллар эргилиннилэр дуо?” диэн матырыйаалы таһаарбыта. http://kyym.ru/sonunnar/daj/1093-suntaarga-dalkhaannaakh-90-s-syllar-ergilinniler-duo Онно бүтүн улууһу аһатан-сиэтэн олорор “Татыйыына” хампаанньа бөлөҕө Сунтаар-Устье хайысхатынан бэйэтин паромун түһэрбитин сөбүлээбэккэ, хаайыылаахтар сүгэлээх, быһахтаах үлэһиттэргэ саба түспүттэрин, эбиитин түһээн көрдөөбүттэрин туһунан суруйбуппут. Бу быһылааны улуус иһигэр кыайан быһаарар кыах суоҕунан, кыһалҕаны киэҥник көрөн быһаарар уолдьаспытын , “Татыйыына” үлэһиттэрэ аһаҕас сурук быһыытынан биһиэхэ ыыппыттара.

Ис Дьыала министиэристибэтин холуобунай ирдэбил Управлениета Сунтаарга бэйэтин үлэһиттэрин ыытан үлэлэтэр. Арассыыйа ХК 115, 119 ыст. (киһи доруобуйатыгар кыра эчэйиини оҥоруу уонна өлөрөргө сааныы диэн) дьыала көбүтүллэн, билигин силиэстийэ барар.

“Татыйыына” бэйэтин паромугар олохтоох исписэлиистэри буолбакка, атын улуустан кэлэн үлэлиир капитаны уонна паромщиктары ыҥыран үлэлэппит. Биир үлэһит сонно тута Сунтаарга дьиэ кэргэнин көһөрөн аҕалбыт. Олус үчүгэйдик үлэлии сырыттаҕына, бэс ыйын 1 күнүгэр ити быһылаан тахсыбыт.

Онуоха кэлии үлэһит бэйэтин уонна дьиэ кэргэнин олоҕуттан куттанан, дьонун төттөрү, суһаллык ыытарга күһэллибит. Кини салгыы "бу дойдуга табыллан үлэлиэ суохпун, онон силиэстийэ кэннэ төннүүһүбүн" диир.

Буолумуна, ол быһылааҥҥа кыттыгастаах дьон дьиэтин аттыгар манаан турбуттар! Билигин бэйэтэ силиэстийэ кэмигэр Сунтаарга сылдьар, дьиэтигэр олорбокко, онон-манан хоноһолуу сылдьар. Цивилизованнай, суут-сокуон олоҕурбут уопсастыбатыгар маннык тыыны мананан сылдьыы, дьонун өрүһүйэн куоттарыы диэн төһө сөптөөҕүй?

Биһиэхэ биллэрбиттэринэн, хаайыылаахтар куомуннаспыт бөлөхтөрүн өттүлэриттэн ыктарыыга ылларбыт биир “Татыйыына” эрэ буолбатах. Былырыын өссө биир олохтоох урбаанньыт эмиэ маныаха майгынныыр түбэлтэҕэ түбэһэ сылдьыбыт эбит. Онтон сылыктаатахха, бу дойдуга олох да ааспыт үйэ 90-с сс. бандьыыттыы хабааннаах былааһа сол да сууллубакка турар эбит! Тоҕо Сунтаар курдук суон сураҕынан аатырбыт үтүө дойду аатын-суолун хаайыылаахтар бөлөхтөрө тэпсэн олоруох тустаахтарый? Маныаха улуус дьаһалтата, ытык сүбэтэ туох көрүүлээҕий?

Аны туран, оскуола оҕолорун “вербовкалаан”, бэйэ кэккэтигэр киллэрэн, үөрэнээччилэр ортолоругар түһээн хомуйтарар “мустуулара” урут-уруккуттан баарын олохтоохтор олус үчүгэйдик билэллэр. Хас да сыллааҕыта, балаһыанньа олус сытыырхайбытыгар, политехническэй лиссиэй дириэктэрэ Олег Сосин араллааны таһаара сылдьыбыттаах. Онуоха быраабы араҥаччылыыр уорганнар эҥин тиийэн быһаарсыбыттара да, ол туох түмүгү аҕалбыта чуолкай биллибэт.

Түүкээн, Оччугуй Ботуобуйа үрэхтэргэ, официальнай муосталар түһүөхтэрин иннинэ, быыһык кэмҥэ эмиэ бу хаайыылаахтар бөлөхтөрө оҥочолорунан эҥин туораталыыллар эбит. Ленскэйтэн бааржа кэллэҕинэ, “Татыйыыналар” бэйэлэрин тиэхиньикэлэринэн таһаҕастарын туоратаары гыннахтарына, анараа дьон “биһиги биэрэкпитин туһанаргыт иһин харчыта биэриҥ” диэн суоһурҕаналлар эбит.

Бу балаһыанньаны уопсастыбаннас, силиэстийэлиир кэмитиэт, дьокутааттар, олохтоох былаас түмсэн быһаараллара уолдьаспыт. Аныгы сайдыылаах үйэҕэ маннык бас-баттах быһыыланыы хайдах да сатаммат!

Эрдээксийэ бу кыһалҕаны кыраҕы хараҕынан кэтээн көрөр.