Киир

Киир

Ый халандаарынан Кытайга саҥа ый үүнэр тохсунньу 29-с түүнүгэр Саҥа дьылы (кытай халандаарынан – 4722 сылы) көрсөллөр. Онон, Күөх мас моҕой сыла сокуоннай күүһүгэр, дьэ, киирэр. Бу күнтэн саҕалаан кытайдар  икки сэттиэлэ устата, ол эбэтэр олунньу 16 күнүгэр диэри сынньаналлар.

Саҥа дьылга кытайдар үгэс курдук төрөппүттэрин, аҕам саастаах аймахтарын көрсөргө кыһаллаллар, дьиэ кэргэнинэн мустан аһыыллар, бэлэх бэрсэллэр, үөрэллэр-көтөллөр, уулуссаҕа тахсан көргө-нарга кыттыһаллар. Кытайга саҥа сылы көрсүү сүрүн тэрээһининэн Банаардар бырааһынньыктара буолар.

Саҥа сылы көрсөргө кытайдар эрдэттэн бэлэмнэнэллэр. Дьиэлэрин сууйаллар-сотоллор, туһата суох малы-салы быраҕаллар, кыһыл өҥнөөх банаардарынан, паараласпыт былакааттарынан киэргэтэллэр, аан үрдүгэр кыһыл кумааҕыга «Дьол» диэн иероглибы таҥнары тутан ыйыыллар. Бэлэхтэрин кыһыл эбэтэр көмүс өҥнөөх кумааҕыга суулаан бэлэмнииллэр.

Дьэ, кытайдар Саҥа дьылга тугу бэлэхтэһэр эбиттэрий?

Хунбао диэн кыһыл өҥнөөх кэнбиэргэ оҕолорго эбэтэр аҕам саастаах дьоҥҥо харчы уган биэрэллэр. Манна харчы сууммата хайаан да иккигэ түҥэтиллэр буолуохтаах.

Фруктаны, ордук мандарины уонна апельсины. Тоҕо диэтэххэ, араҕас уонна оранжевай өҥнөөх, төгүрүк быһыылаах мал манньыаты кытта дьүөрэлэһэр.  Яблоконы уонна грушаны эмиэ бэлэхтииллэр.  

Чэйи. Бу чэгиэн туругу уонна уһун үйэни кэрэһэлиир. Үчүгэй чэйи бэлэхтээһин ытыктабыл уонна кыһамньы бэлиэтэ буолар.  

Хаппыт фрукта уонна эриэхэ.  Маннык бэлэх уйгулаах-быйаҥнаах олоҕу түстүүр.

Керамика уонна иһит. Саҥа сылга үтүө сыһыаны, быйаҥы баҕарыыны туоһулуур.

Оттон чаһыны, атах таҥаһын, сэлээппэни уонна түөрт ахсааннаах бэлэҕи биэрэри кытайдар олус аньыырҕыыллар.

Ый халандаарынан олорор дойдуларга, холобура, Индонезияҕа, Таилаҥҥа, Малайзияҕа, Брунейга, Сингапурга о.д.а. саҥа дьылы быйыл эмиэ тохсунньу 29-с түүнүттэн саҕалаан бэлиэтииллэр.

Хаартыскаҕа: эрэдээктэр Иван Гаврильев уруһуйа.

Санааҕын суруй

Бүтэһик сонуннар