Кэм, көлүөнэ уларыйыытын баттаһа дьоруойдар, кумирдар эмиэ уларыйаллар. Социальнай ситим киэҥник тарҕаммыт кэмин ыччаттара саастаах көлүөнэ өйдөөбөт дьоруойдарыгар, уобарастарыгар сүгүрүйэллэр, имиджтэрин үтүктэллэр. Дьокуускай куоракка “YKT GEEK FEST” диэн бэрт интэриэһинэй, кэрэхсэбиллээх бэстибээл быйыл онус төгүлүн ыытылынна. Манна араас саастаах дьон билиҥҥи кэм киинэлэрин, комикстарын, видео-оонньууларын уонна аниме (мультик) дьоруойдарын уобарастарын көрдөрөр таҥаһы-сабы таҥнан, сирэйи-хараҕы оҥостон, кытталлар. Айар үлэ, култуура уонна ускуустуба тэрээһинэ Саха сирин олохтоохторун эрэ буолбакка, Арассыыйа араас куораттарыттан эмиэ дьону-сэргэни тардар. Сыллата 10 тыһыынча (!) киһи кыттар сүүнэ тэрээһинигэр “Туймаада” стадион дьэрэкээн өҥнөөх эгэлгэ маскарааттарынан туолар. Быйылгы бэстибээлгэ Чурапчы улууһун Хоптоҕо нэһилиэгин олохтооҕо, 32 саастаах Василий Божедонов Артас Менетил диэн уобараһынан “Идэтийбит косплей” диэн хайысхаҕа “Лучший крафт”, ол эбэтэр “Бастыҥ оҥоһук” диэн номинация кыайыылааҕынан тахсан, 20 тыһ. солк. харчынан бирииһи тутта. Ити хайысхаҕа 42 киһи кыттыбытыттан, 9 эрэ киһи бириистээх миэстэҕэ тиксибит. Василий провизор идэлээх. Ол эрээри, айар-тутар эйгэни эмиэ өрө тутар.
– Василий, итии-истиҥ эҕэрдэтэ тут! Биһиги Дьокуускайбытыгар даҕаны эгэлгэ тэрээһиннэр элбэхтэрэ сөхтөрөр. Ускуустубаҕа уруккуттан чугаскын дуо?
– Хоптоҕоҕо Божедоновтар дьиэ кэргэннэригэр соҕотох оҕонон төрөөбүтүм. Ийэм Мария Гаврильевна сааһын тухары биология учууталынан үлэлээбитэ. Аҕам Григорий Васильевич тырахтарыыһынан үлэлээн, биэнсийэҕэ тахсыбыта. Хайалара даҕаны уруһуйга, иискэ-ууска ылсыбатахтара. Оҕо эрдэхпиттэн уруһуйдуурбун сөбүлүүбүн. Билигин аныгы графическай уруһуйу баһылыырга үөрэнэбин.
– Провизорга ханна үөрэммиккиний? Идэҕин тугун иһин сыаналыыгын?
– 2009 сыллаахха М.К. Аммосов аатынан ХИФУ медицинскэй институтугар “Фармация” салаатын үөрэнэн бүтэрэн, 2014 сылтан идэбинэн үлэлиибин. Бу идэҕэ төрөппүттэрим сирдээбиттэрэ. Дьоҥҥо-сэргэҕэ туһалаах, холку тыыннаах, куһаҕана суох хамнастаах үлэбин сөбүлүүбүн. Хамсык саҕаланыыта төрөөбүт дойдубар Хоптоҕоҕо кэлэн, үлэлии-хамсыы сылдьабын.
– Көмпүүтэр оонньууларыгар, бука, оҕо эрдэххиттэн интэриэстээҕиҥ буолуо. Чуолаан ханнык оонньуулары сэҥээрэр этигиний?
– Дьиҥэр, көмпүүтэр иннигэр аһара хам хараҕаламматах оҕобун. Арай “Warcraft” диэн оонньууну сөбүлүүрүм. Бу оонньуу 2002 сыллаахха тарҕаммыта. “Трехмернай” графиканан оҥоһуллубут, хаамыранан туттар кыаҕы биэрэр түһүлгэ элбэх дьоруойдаах. Олор араас тургутуулары ааһаллар, күөн көрсүһэллэр, саҥаттан-саҥа албастарга үөрэнэллэр, уопут мунньуналлар. Персонажтара олус интэриэһинэйдэр. Онно умсугуйан, хас да түһүмэҕи ааспытым.
– “YKT GEEK FEST” бэстибээл туһунан хаһааҥҥыттан билэҕиний? Кыттарга ким көҕүлээтэ? Тоҕо чуолаан ити персонаһы таллыҥ?
– 2014 сыллаахха бастакы бэстибээл тэриллиэҕиттэн сылдьабын, кэтиибин. Егор Давыдов, Егор Мандаров уонна Андрей Подвойскай диэн “Ранго” ХЭУо тула мустубут эдэр дьон көҕүлээн ыыталлар. 2018 сылга диэри доҕотторбун кытта көрөөччү эрэ быһыытынан сылдьарбыт. Эһиилигэр эдьиийбиниин биир күн тура тэбинэн, Пеннивайз диэн дьоруой уобараһын оҥостон, кытта сылдьыбытым. Оттон быйыл сорунан туран, “Warcraft 3” диэн оонньууттан Артас Менетил уобараһынан кыттарга быһаарыммытым. Бу дьоруой таҥаһа-саба уустук. Онон чугас доҕотторбун уонна биир дойдулаахтарбын түмэн, ыарырҕаппакка оҥордубут. Түгэни туһанан, Чепалов Владимир Александровичка, Анисимова Надежда Тамерлановнаҕа, Никонова Анастасия Петровнаҕа, Эверстова Тамара Ивановаҕа, Чепалов Илья Александровичка уонна Сыроватская Надежда Викторовнаҕа баҕабын толорорго көмөлөрүн иһин ис сүрэхпиттэн махтанабын!
Бу персонаһы талыым – бэйэни тургутуу. Уустук кэрчиктэртэн таҥыллыбыт көстүүмү оҥоруу олус абылаҥнаах, тартарыылаах этэ. Артас Менетил персонаһын 2000 сыллардааҕы көмпүүтэр оонньууларын оонньообут дьон бэркэ билэллэр. Бэстибээлгэ таҥаспын таҥнан, хаама сырыттахпына, оонньууга туттуллар тыллары “быраҕан ааһаллара”. Хаартыскаҕа түһэрэннэр, видеоҕа устаннар, соло да булларбатахтара. Артас эрдэ күн сырдыгын рыцара уонна королевство принцэ эрдэҕинэ абааһылар албыннаан, дууһатын уоран ылаллар. Онтон бэйэтэ эмиэ абааһы буолан, бэйэтин королевствотын имири эһэн, аан дойду торуонугар тахсан, өлбүттэр ыраахтааҕылара буолан олорор.
– Уустук уобарас эбит. Көстүүмҥүн туохтан оҥордуҥ? Туох матырыйаалы тутуннуҥ?
– Бастаан араас матырыйаалы, дьон хайдах оҥосторун үөрэтэн көрбүппүт. Онтон саннын кэрчиктэрин оҥорууттан саҕалаабыппыт. Салгыы кольчугатын алюминий боробулуоханан таҥарга быһаарыммыппыт. Ону 5—6 күнү быһа оҥорбуппут. Дьэ, онтон илиибит баран, күүстээх үлэҕэ түһүммүппүт. Көстүүмҥэ EVA көбүөр, хоруопка, кумааҕы уонна вельвет таҥас туттулунна. Саамай судургутук түөһүн чааһа оҥоһуллубута. Бэлэм буола охсубутун бэйэм да өйдөөбөккө хаалбытым. Шлема, саннын кольчугата, саабылата эрэйдээх, уустук соҕус этэ. Кэтэ сылдьарга эмиэ чэпчэкитэ суох. Аҥаар санна иккиһинээҕэр үс төгүл ыарахан буолан, ханньары тарда сылдьара. Эбиитин саабылам, кольчугам ыйааһыннаах буоланнар, сылаалаах уонна итии даҕаны этэ. Ол эрээри, кылгас түгэҥҥэ бэйэҥ үлэҕин көрдөрөр, талбыт дьоруойуҥ уобараһыгар киирэр умсугутуулаах. Ыйы кыайбат кэмҥэ киэһэттэн киэһэ көрсөн, үлэлээн ыллыбыт. Барытын быраҕан туран үлэлээбиппит буоллар, аҕыйах хонук буолуо эбит. Идиэйэтэ, хаамыыта биллэр, матырыйаалыҥ илииҥ иһигэр баар буоллаҕына, уһаабат.
– Атын ханнык персонажтары сэҥээрэ көрдүҥ?
– Сыл ахсын бэстибээлгэ сылдьан, дьон сатабылын, фантазиятын сөҕөбүн. Сылтан-сыл тупсан, элбээн иһэллэр. Быйыл Аватар кыргыттар, Архангел, Фаллаут дьоруойдара ураты астыктык оҥоһуллубуттар! Сорохторун өйдөөбөппүн даҕаны. Этэргэ дылы, бэйэм кытта сылдьар буоламмын, сыныйан көрөр да бириэмэ булбатаҕым.
– Бэстибээлтэн бэйэҕэр тугу иҥэринниҥ? Туох саҥаны арыйдыҥ?
– Көрөөччү быһыытынан сылдьар сынньалаҥ буоллаҕа. Онно холоотоххо, кыттар диэн – үлэ, эппиэтинэс. Олус улахан уопуту тэҥэ күүстээх иэйиини ыллым.
– Атын туох дьарыктааххыный уонна салгыы туох былааннааххыный?
– Оҕо эрдэхпиттэн илдьэ сылдьар дьарыкпын – уруһуйбун – бырахпаппын. Ону тэҥэ остуол тенниһигэр оонньуурбун сөбүлүүбүн. Инники үлэни-хамнаһы күн-дьыл көрдөрөн иһиэ.
– Василий, тарбах талаанын өссө биир эриэккэс эйгэтин билиһиннэрбиккэр махтал! Салгыы да айар үлэҥ ситиһиилэнэ турдун!
Оксана ЖИРКОВА кэпсэттэ.
