Кулун тутар 22 күнүгэр "Айыы итэҕэлэ" тэрилтэ кыттыылаахтара "Арчы дьиэтэ" духуобунас киинигэр мустаннар "Төрүт үөрэх уонна сиэр-туом" диэн бэрт умсугутуулаах тэрээһини иилээн-саҕалаан ыыттылар.
Бастатан туран, мустубут дьоҥҥо анаан, алгысчыттар Тэрчи уонна Сайылык Бүөтүрэ сахалыы тойугунан, алгыс кээһэр сиэри-туому толороннор, тэрээһини олус сэргэхтик арыйдылар. Сэминээрдэргэ араас сиртэн кэлбит дьон сырытта, элбэҕи биллэ-көрдө, туһаҕа ылла.
Устуоруйа билимин хандьыдаата Афанасий Алексеевич Николаев "Саха устуоруйатын саҥалыы көрүү. Эллэй" диэн ааттаах кэпсээнигэр, элбэх омук чинчийээччилэрин уонна суруйааччыларын үлэлэрин туһанан, сахалар төрүт өбүгэлэрин Эллэйи хантан силистээҕин-мутуктааҕын ырылхайдык сырдатта, Лазарь Андреевич Афанасьев-Тэрис саха итэҕэлин барҕарыытыгар сүҥкэн оруолун арыйда.
Чурапчы улууһун Чакыр фольклор дьиэтин дириэктэрэ, фольклорист Холмогорова Анна Андреевна "Ытык сирдэр – Айыы санаа ситимэ" диэн дакылаатыгар, бэйэтин, саха итэҕэлигэр өр сыллааҕы үлэтин кытта билиһиннэрдэ, Айыы үөрэҕин оҕолору уонна ыччаппытын иитиигэ хайдах табыгастаахтык туһанары үөрэттэ.
Кинигэ эппиэттиир эрэдээктэрэ, П.А. Ойунскай, В.В. Никифоров-Күлүмнүүр Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата, педагогическай билим хандьыдаата Избекова Евдокия Игнатьевна "Олоҥхо – төрүт нэһилиэстибэ үөрэҕэ" диэн Захарова Агафья Егоровна кинигэтин туһунан кэпсииригэр, кини үтүө үлэһит, улахан учуонай буоларын бэлиэтээн туран бэйэтин ахтыыларын үллэһиннэ.
Тыл билимин хандьыдаата, П.А. Ойуунускай аатынан Гуманитарнай чинчийэр институт фольклор уонна литэрэтиирэ салаатын үлэһитэ Данилова Анна Николаевна, "Архаическая ритуально-обрядовая символика народа саха" (по материалам олонхо) диэн эмиэ Захарова А.Е. кинигэтин ис тутулун уонна ис хоһоонун туһунан кэпсээтэ. Истээччилэргэ Агафья Еремеевна фольклору чинчийиигэ элбэх саҥа матырыйаалы булан ырыппытын бэлитээтэ.
Саха сирин уус-уран оҥоһуктарын маастара, Ньурба куорат Бочуоттаах гражданина Давыдов Аммос Прокопьевич "Саха оһуора-мандара" диэн бэрт интэриэһинэй, дьиэ тутуута итэҕэли кытта ситимнэммит өрүттэрин уонна бэйэтин ити өттүнэн үлэтин кэпсээтэ.
Саха сирин биир биллиилээх бэйиэтэ, суруналыыс Николаев Иван Николаевич-Уххан Уйбаан "Саха итэҕэлэ" диэн кэпсээнигэр, элбэх чахчылардаах матырыйаары туһанан уонна бэйэтин оччотооҕу кэм туһунан ахтыыларын эбэн, саха итэҕэлин сэбиэскэй кэм кэнниттэн маҥнайгы хардыыларын сырдатта.
Национальнай архыып докумуоннарын туһаныы салаатын салайааччыта Корякин Петр Иванович саха итэҕэлин уонна саха төрүччүтүн ситимнэрин, ханнык докумуоннары туһанан ордук ситэри төрүччүнү оҥорор туһунан дакылаатыгар Сэһэн Ардьакыап эҥин курдук саха дьылҕатыгар улахан оруоллаах дьон олохторуттан быһа тардыылары аҕалан кэпсээтэ.
Үөрэх кэннэ "Айыы итэҕэлэ" тэрилтэ салалтатын бигэргэтии ааста. Онно Тойон Сүбэ дьонун уонна түмсүү тойонун таллылар. Тойонунан Уххан Уйбаан буолла.
"Айыы итэҕэлэ" урукку тойоно Алгыстаах Өлөксөөн Уххан Уйбааҥҥа тэрилтэни салайарыгар ситим туомун ыытта, ону барытын тойугунан тиэртэ. Саҥа тойон эмиэ илиитин сүрэҕэр туһаайан туран тойуктаан харда тылын ыллаан биэрдэ уонна «Айыы суола» кинигэҕэ илиитин ууран туран андаҕайда.
"Айыы итэҕэлэ" тэрилтэ.
