“Бичик” национальнай кинигэ кыһата СӨ бырабыыталыстыбатын үлэҕинэн, Улуу Кыайыы 75 үбүлүөйдээх сылыгар “Саха сирин дьонун өлбөт-сүппэт хорсун быһыыта” диэн дьоһун кинигэ-альбому таһаарда. 300 тахса сирэйдээх, өҥнөөх, икки тылынан суруллубут кинигэ “Медиа-холдинг Якутия” типографияҕа 5000 ахсаанынан бэчээттэннэ.
Бырайыак эрэдээксийэлиир кэллиэгийэтин салайааччы, СӨ инновация, цифровой сайдыы миниистирэ Анатолий Аскалонович Семенов буолар. Хомуйан оҥорооччулар: СӨ национальнай архыыбын дириэктэрин солбуйааччы Наталья Степановна Степанова, “Забота-Арчы” хаһыат суруналыыһа Николай Николаевич Петров, и.н. к. Афанасий Афанасьевич Павлов, ИГИиПМНС научнай үлэһитэ, и.н.д. Саргылаана Иннокентьевна Сивцева, “Бичик” кинигэ кыһатын сүрүн эрэдээктэрэ Валерий Николаевич Луковцев уонна эрэдээктэр Афанасий Афанасьевич Петров.
“Бичик” национальнай кинигэ кыһатын дириэктэрэ Август Васильевич Егоров: “Кыайыы үбүлүөйдээх сылын аайы маннык кинигэ-альбому таһаарабыт. Бу кинигэни “самоизоляция” эрэһиимин кэмигэр таһаардыбыт диэммит олус үөрэ, астына сылдьабыт. Хомуйан оҥорооччулар олус элбэх матырыйаалы булбуттара, мунньубуттара. Онон кинигэҕэ сэрии кэминээҕи араас докумуоннар, тыһыынчанан хаартыскалар киирдилэр. Урут хаартыска көрдөөн эрэй бөҕөтүн көрөр этибит. Бэйэбит да сүүрбэччэ сыл устата муспут дьоһун пуондабыт таһынан, атын араас источниктартан, Интэриниэт ситимиттэн да элбэх сонун хаартыскалары булан-талан киллэрдилэр.
Альбом сэттэ түһүмэхтэн турар. Бастакы түһүмэх “Якутия предвоенные годы” диэн онтон сылларынан “1941”, “1942”, “1943”, “1944”, “1945” уонна “Бессмертные лики Победы” диэн түһүмэҕинэн бүтэр. Манна Сэбиэскэй Сойуус дьоруойдарын уонна бу аакка түһэриллибит дьоммут ааттарын-суолларын киллэрдибит. Ону таһынан, “Слава" уордьан толору кавалердара, СССР, Саха АССР Үрдүкү сэбиэтин сэриигэ сылдьыбыт дьокутааттара, сэрии кыттыылаахтара, социалистическай үлэ дьоруойдара, снайпердар туһунан ахтыылар киирдилэр. Сэрии иннинэ 1939-40 сылларга Сэбиэскэй Сойууска уонна Саха сиригэр хайдах балаһыанньа буолбутун, 1941 сылтан сэрии саҕаланыаҕыттан Москуба, Сталинград көмүскэлин, Чурапчы көһөрүүтүн туһунан о.д.а. баар.
Сэрии сылларыгар дьон хоргуйан өлүүтэ элбэх буоллаҕа дии. Урут бу туһунан мээнэ суруйбат этилэр. Ол оннугар ыалдьан өллө диэн суруйаллара. Ол туһунан бу кинигэҕэ аһаҕастык киирдэ. Тыылга хаалбыт дьонтон сэриигэ барбыт киһитээҕэр элбэх киһи хоргуйан өлбүт. Инньэ гынан, “Аҕа дойду сэриитигэр саамай улахан охсууну ылбыт саха норуота буолар” диэн сөпкө этэллэр. Ону таһынан, элбэх саха буойуна охтубут Ильмень күөлгэ кыргыһыы, Сталинград, Курскай дуга, Европаны босхолооһун сэриитэ, Япония Квантунскай аармыйатын үлтүрүтүү туһунан эмиэ баар. Хронология бэрээдэгинэн оҥоһуллубут буолан табыгастаах. Элбэх хаартыскалардаах, чахчылардаах, онон олус интэриэһинэй кинигэ буолан таҕыста. Ырыалар, хоһооннор, биирдиилээн дьон ахтыылара, саллааттар суруктара, архыып докумуоннара о.д.а. киирдилэр. Хомуйан оҥорооччулар сылы быһа үлэлээтилэр. Атыыга баара-суоҕа 200-чэ кинигэ тахсыаҕа, 5000 кинигэ сэрии, тыыл бэтэрээннэригэр бэлэхтэниэҕэ. Оскуолалар, нэһилиэктэр бибилэтиэкэлэригэр босхо тиэрдиллиэҕэ”.
