Намҥа ыытыллыбыт Сылгыһыт күнүгэр өтөрүнэн буолбатах бэлиэ тэрээһин – саха уонна булкаас хааннаах аттар бүтүн алта көс уһуҥҥа сүүрүүлэрэ үгүс көрөөччүнү түмнэ. Санатар буоллахха, бу иннинэ саха аттара Горнай улууһун Орто Сурт бөһүөлэгиттэн Дьокуускайга диэри, ол эбэтэр, 300-тэн тахса км уһуҥҥа сүүрэн тураллар. Оччолорго сүүрбэ быһый атахтаах кыттыбыта этиллэр.
Быйылгы, 60 км сүүрдүүгэ 13 улуустан 50 сайаапка киирбит. Чиэски сытар Өймөкөөнтөн, Үөһээ Дьааҥыттан тиийэ анаан-минээн кытта кэлбиттэрэ кэрэхсэбиллээх.
Кыайыылаахха бэриллэр бириистэр да ботуччу буолан үөртүлэр. Ол курдук, саха боруода сылгыларга кыайыы кынаттаммыкка – дьоҕус “Беларусь”, 2-с м. -- «Синтай» тыраахтар, 3 миэстэлээххэ – „Буран“. Сиэнчэр сылгыларга: 1 миэстэҕэ – 200 тыһ. солк, 2 миэстэҕэ – матасыыкыл, оттон 3-с миэстэлэммиккэ – булт саата.
Булкаас хааннаах сылгыларга Амма быһыйдара көстө-биллэ былааһы ылан, инники миэстэлэргэ тигистилэр. Кыайыы өрөгөйүн Амма И.Я. Строд аатынан ТХПК быһыйа Адарыын 2 ч. 31 мүн. 40 сөк. биэтэги булан, биллэ. Иккиһи, Амма улууһун “Давидофф” ХЭУо ата Хоройор ылла (бириэмэтэ 2 ч 33 мүн.). Үһүс миэстэни эмиэ ити ХЭУо баардааҕа Сарыал ылла (бириэмэтэ 2 ч. 37 мүн. 03 сөк.)
Дьэ, оттон тапталлаах сахабыт боруодаларыгар Нам улууһун “Түмэн” хаһаайыстыба Буурҕата 2 ч 37 мүн. 02 сөк. кэлэн бастаата. Иккис миэстэни – 2 ч 42 мүн. 10 сөк. бириэмэнэн биэтэги булбут Күрүлгэн, Мэҥэ Хаҥалас улууһуттан Р.А. Куличкин хаһаайыстыбатын ата ылла. Үһүс бочуоттаах миэстэ талыы-талба Тааттаттан “Гуляев” хаһаайыстыбатын быһый атахтааҕа Дьаҕылтайга тигистэ. Бириэмэтэ – 2 ч 42 мүн. 13 сөк.
Оттон улуустар сылгыһыттарын икки ардыгар хамаанданан күрэхтэһиигэ (50 м сиргэ ыҥыыр сүгэн баран сүүрүү, аттары ыҥыырдаат эстэпиэтэҕэ сүүрүү, бэрэмэдэйдээх сүүрдэн кэлэн анал буочукаҕа таба түһэрии) Хаҥалас улууһа бастаата, иккис – мэҥэлэр, үһүс — өлүөхүмэлэр буоллулар.
Племенной атыырдар быыстапкалара буолла. Атыы-тутуу тэрилиннэ. Сыспай сиэллээх атыыланар сыаната сааһыттан, кылааһыттан, туругуттан тутулуктанан, 80 тыһ. солк. 120 тыһ. солк. диэри халбаҥныыр эбит. Атыыга аҕалыллыбыт сылгыны барытын батардылар диэн буолла. Ол эбэтэр, атыылааччы да, атыыһыт да улаханнык абыраннаҕа. Былаан быһыытынан, сылгы атыыта аукцион нөҥүө барыахтааҕа, бириэмэ ыгымынан быһаччы дуогабардаһыыга олоҕуран барбыт.
