Кулун тутар 14 күнүгэр Өлүөхүмэ куоратыгар Саха сирин, Сибиир уонна Уһук Илин учуонайа, этнограба, фольклориһа, чинчийээччитэ, Нуучча императорскай географическай уопсастыбатын дьиҥнээх чилиэнэ Виктор Николаевич Васильев “Тунгусы Алдано-Майского и Аяно-Охотского районов” манагыраапыйата сүрэхтэннэ.
Бэчээттэнэн тахсарын үйэ кэриҥэ “кэтэспит” кинигэни устуоруйа билимин хандьыдаата Сардаана Алексеева бэлэмнээтэ. Нордголд хампаанньа өйөбүлүнэн бэчээттэннэ. Сардаана Анатольевна Виктор Васильев туһунан билиһиннэрдэ. Кини Аммаҕа күн сирин көрбүт. Аҕата – бэлитсыылынай, ийэтэ – Амма олохтоооҕо. Виктор Николаевич Сибииргэ, Саха сиригэр, Уһук Илиҥҥэ уонна Сахалиҥҥа олохтоох норуоттар үгэстэрин, култуураларын үөрэтэр сыаллаах билим алта эспэдииссийэтигэр кыттыбыт. Эспэдииссийэ үлэтигэр олоҕун 14 сылын анаабыт. Чинчийбит матырыйааллара Санкт-Петербурга РНА архыыбыгар хараллан сыталлар.
1906 с. Виктор Васильев, Акадьыамыйа билимин түмэлин этнографическай эспэдииссийэтигэр киирэн, төрөөбүт-үөскээбит Амматыгар кэлбитэ. Бу кэлэ сылдьан Иван Теплоухов-Тимофеев “Куруубай хааннаах Кулун Куллустуур”, Тимофей Захаров-Чээбий “Богатырь Ала Булкун, имеющий необъезженного пегого жеребца, родившегося в Аланхе”, Михаил Новиков-Мэлэк Мэхээлэ “Дуолан Баай Тойон, Арагас Баай Хотун”, Филипп Егоров “Старик Джоксоголлой, старуха Сиэмэйичэн” олоҥхолорун устубута. Виктор Николаевич сахалыы үчүгэйдик билэрэ. Ол иһин олоҥхону маҥнай болҕойон олорон истэрэ, ол кэннэ устара.
1926 с. Дьокуускайдааҕы хамыыһыйаны кытта түһэрсиллибит сөбүлэҥ чэрчитинэн Саха сирин Алдан-Уус Майа уонна Уһук Илин кыраайын Аяно-Охотскай оройуоннарын тунгуустарын этнографияларын чинчийэр өр кэмнээх эспэдииссийэ тэриллибитэ. Тугнустуу этнографическай этэрээт салайааччытынан Виктор Николаевич ананан, икки улахан эспэдииссийэҕэ кыттыбыта. Бастакы эспэдииссийэ Аяно-Охотскай тунгуустар олорор сирдэригэр 11 ый устата ыытыллыбыта. Бу кэм иһигэр 4000-тан тахса килэмиэтири айаннаабыта. Иккис эспэдииссийэ 4 ый устата барбыта, Алдан-Уус Майа тунгуустарын чинчийбитэ.
Гуманитарнай чинчийии уонна Хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар кыһалҕаларын үөрэтэр институт учуонайдарын көҕүлээһиннэринэн уонна Нордголд көмүс хостуур хампаанньа өйөбүлүнэн учуонай Васильев уруукапыһа бэчээттэнэн күн сирин көрдө. Кинигэҕэ тунгуустар экэнэмиичэскэй балаһыанньаларын, хаһаайыстыбаҕа үлэлэрин-хамнастарын, олохторун укулаатын уратылара сырдатыллыбыт. Манагыраапыйа Новосибирскай куоракка “Наука” кинигэ кыһатыгар 1000 ахсаанынан бэчээттэннэ.
Манагыраапыйа сүрэхтэниитигэр Александр Бурмистров, улуус култууратын управлениетын начаалынньыгын солбуйааччы Мария Ларионова, кыраайы үөрэтэр түмэл дириэктэрэ Ирина Никофорова тыл эттилэр. Ыалдьыттар Ерофей Ересько ХIХ үйэ бүтүүтүнээҕи уонна ХХ үйэ саҕаланыытааҕы хаартыскаларын быыстапкатын сэҥэээрэн көрдүлэр.
Нордголд хампаанньа пресс-сулууспата.
